[ویکی نور] ریشه ها و جلوه های تشیع و حوزه علمیه اصفهان در طول تاریخ تألیف میر سید حجت موحد ابطحی، پژوهشی است پیرامون بررسی ریشه ها و جلوه های مذهب تشیع در اصفهان و نهادهای فرهنگی آن، از جمله حوزه ها، مساجد، کتابخانه ها و علما و مشاهیر که به زبان فارسی و در دوران معاصر نوشته شده است.
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد (جلد اول 13 عنوان اصلی، جلد دوم 11 عنوان اصلی و جلد سوم مجموعه تصاویر و عکس ها)، تنظیم شده است.
نویسنده در بخش های محدثین اصفهان؛ چهره های علمی و بزرگ آن شهر از قرن سوم تا دهم؛ امامزادگان؛ خاندان های علمی؛ مدارس علمیه در دوره های قبل از صفویه؛ مساجدی که مرکز فعالیت علمی بوده؛ ریشه ها و مظاهر تشیع در آن شهر در گذشته زمان و...، مطالب سودمندی برای اثبات سابقه قوی و ارزشمند تشیع در اصفهان، عرضه نموده است. همچنین در بخش های گوناگون کتاب، عظمت علمی و فرهنگی غنی و دیرینه آن شهر و اهمیت حوزه علمیه شیعه و مظاهر و پایگاه های آن، در معرض افکار پژوهشگران و علاقه مندان، قرار گرفته است
نویسنده در مقدمه، ضمن اشاره به سیر تکوین و تدوین مطالب کتاب، به توضیح روش کار خود، پرداخته است
نویسنده سفرهای فراوانی به نقاط مختلف کشور انجام داده و در هر سفر، از چندین شهر و مدارس علمیه و کتاب خانه ها و سایر مراکز علمی و دینی مربوط به حوزه های علمیه در هر شهر دیدار کرده و درباره تاریخ و سیر تحولات و رشد و رکود آن ها، تحقیق نموده و مجموعه بسیار جالبی از یادداشت ها و عکس و تصاویر، راجع به هر حوزه ای، تهیه کرده است. اولین جلد از مجموعه یاد شده، به عنوان پیش درآمدی برای آن بررسی، با نام «آشنایی با حوزه های علمیه شیعه، در طول تاریخ» به چاپ رسیده و چندین مجلد دیگر نیز آماده چاپ است. در ضمن این بررسی گسترده، اهمیت حوزه علمیه اصفهان و سوابق درخشان آن، باعث شد در یک بررسی مفصل تر، سوابق علمی و تشیع اصفهان، در اثر حاضر، مورد ارزیابی نسبتاً کاملی قرار گرفته و ریشه های عمیق عشق مردم اصفهان نسبت به مکتب ولایت و مذهب تشیع، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا معلوم گردد که گرچه اصفهان در طول چند قرن، در اثر قدرت و سلطه جائرانه و جابرانه عده ای از دشمنان تشیع و اهل بیت(ع)، رنگ و نمای حکومت اموی و عباسی و.. داشته و به عنوان شهر دشمنی با ائمه و اهل بیت(ع) شناخته شده، ولی در همان زمان ها نیز، در میان مردم اصفهان، ریشه های تشیع و عشق نسبت به اهل بیت(ع) شدیداً مطرح بوده است
وی برای نشان دادن عظمت علمی اصفهان و سوابق تشیع و مظاهر درخشان اعتقاد پاک مردم این شهر نسبت به مکتب ولایت و امامت و مذهب اهل بیت(ع)، مراکز و نهادهای مهمی را موضوع بحث قرار داده و علاوه بر معرفی آن ها، از شخصیت های برجسته و شایسته ای که در رابطه با آن مراکز بوده و به عنوان مؤسس یا مدرس یا مؤلف یا...، به آن مرکز و مجمع ارزشمند، وابسته بوده اند، یاد نموده و به عظمت شخصیت و آثار و برکات علمی- اجتماعی آن ها اشاره کرده و بدین وسیله، عمق و گسترش علمی و دینی اصفهان را به نمایش گذارده است این مراکز و نهادها عبارت اند از:
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در سه جلد (جلد اول 13 عنوان اصلی، جلد دوم 11 عنوان اصلی و جلد سوم مجموعه تصاویر و عکس ها)، تنظیم شده است.
نویسنده در بخش های محدثین اصفهان؛ چهره های علمی و بزرگ آن شهر از قرن سوم تا دهم؛ امامزادگان؛ خاندان های علمی؛ مدارس علمیه در دوره های قبل از صفویه؛ مساجدی که مرکز فعالیت علمی بوده؛ ریشه ها و مظاهر تشیع در آن شهر در گذشته زمان و...، مطالب سودمندی برای اثبات سابقه قوی و ارزشمند تشیع در اصفهان، عرضه نموده است. همچنین در بخش های گوناگون کتاب، عظمت علمی و فرهنگی غنی و دیرینه آن شهر و اهمیت حوزه علمیه شیعه و مظاهر و پایگاه های آن، در معرض افکار پژوهشگران و علاقه مندان، قرار گرفته است
نویسنده در مقدمه، ضمن اشاره به سیر تکوین و تدوین مطالب کتاب، به توضیح روش کار خود، پرداخته است
نویسنده سفرهای فراوانی به نقاط مختلف کشور انجام داده و در هر سفر، از چندین شهر و مدارس علمیه و کتاب خانه ها و سایر مراکز علمی و دینی مربوط به حوزه های علمیه در هر شهر دیدار کرده و درباره تاریخ و سیر تحولات و رشد و رکود آن ها، تحقیق نموده و مجموعه بسیار جالبی از یادداشت ها و عکس و تصاویر، راجع به هر حوزه ای، تهیه کرده است. اولین جلد از مجموعه یاد شده، به عنوان پیش درآمدی برای آن بررسی، با نام «آشنایی با حوزه های علمیه شیعه، در طول تاریخ» به چاپ رسیده و چندین مجلد دیگر نیز آماده چاپ است. در ضمن این بررسی گسترده، اهمیت حوزه علمیه اصفهان و سوابق درخشان آن، باعث شد در یک بررسی مفصل تر، سوابق علمی و تشیع اصفهان، در اثر حاضر، مورد ارزیابی نسبتاً کاملی قرار گرفته و ریشه های عمیق عشق مردم اصفهان نسبت به مکتب ولایت و مذهب تشیع، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا معلوم گردد که گرچه اصفهان در طول چند قرن، در اثر قدرت و سلطه جائرانه و جابرانه عده ای از دشمنان تشیع و اهل بیت(ع)، رنگ و نمای حکومت اموی و عباسی و.. داشته و به عنوان شهر دشمنی با ائمه و اهل بیت(ع) شناخته شده، ولی در همان زمان ها نیز، در میان مردم اصفهان، ریشه های تشیع و عشق نسبت به اهل بیت(ع) شدیداً مطرح بوده است
وی برای نشان دادن عظمت علمی اصفهان و سوابق تشیع و مظاهر درخشان اعتقاد پاک مردم این شهر نسبت به مکتب ولایت و امامت و مذهب اهل بیت(ع)، مراکز و نهادهای مهمی را موضوع بحث قرار داده و علاوه بر معرفی آن ها، از شخصیت های برجسته و شایسته ای که در رابطه با آن مراکز بوده و به عنوان مؤسس یا مدرس یا مؤلف یا...، به آن مرکز و مجمع ارزشمند، وابسته بوده اند، یاد نموده و به عظمت شخصیت و آثار و برکات علمی- اجتماعی آن ها اشاره کرده و بدین وسیله، عمق و گسترش علمی و دینی اصفهان را به نمایش گذارده است این مراکز و نهادها عبارت اند از: