ریخته گری ضد جاذبه

روش ریخته گری ضد جاذبه یا ریخته گری با کشش خلاء ( به انگلیسی: Vacuum permanent mold casting ) یا ( Counter gravity casting ) ، یکی از روش های ریخته گری با قالب دائمی در فرایند ریخته گری است. این روش دارای برتری هایی در مقایسه با دیگر روش های سنتی ریخته گری است. این فرایند می تواند در ساختن پروفیل هایی با لبه ها و دیواره های نازک استفاده شود و فراورده را با صافی و جلای عالی سطح ارائه دهد. در ریخته گری خلاف گرانشی خواص مکانیکی محصول معمولاً ۱۰ تا ۱۵ درصد بهتر از روش ریخته گری گرانشی در ریخته گری با قالب های دائمی است. این فرایند برای تولید قطعاتی در بازهٔ وزنی حدود ۰٫۲ تا ۵ کیلوگرم ( ۰٫۴۴ تا ۱۱٫۰۲ پوند ) قابل استفاده است. [ ۱]
از اوایل قرن گذشته میلادی، تلاش­های مختلفی توسط مهندسین برای انتقال جریان فلز مذاب به درون قالب برخلاف جهت جاذبه زمین و تولید قطعات ریختگی انجام شده است. قالب­ها معمولاً درون یک جعبه خلاء قرار گرفته و توسط یک لوله پرکننده که تا خارج از قالب ادامه دارد پر می­شوند. لوله پرکننده در فلز مذاب غوطه ور بوده و اعمال خلاء در اطراف قالب فلزی باعث مکش مذاب به درون قالب می­گردد. در ابتدا فقط از قالب­های فلزی استفاده می­شد بطوری که در خلال جنگ جهانی دوم بسیاری از قطعات ریختگی آلومینیومی با کیفیت عالی به کمک ریخته­گری ضدجاذبه ساخته شدند، مشکل قالب­های فوق نفوذ ناپذیر بودن آن­ها و عدم امکان تخلیه هوای درون قالب می­باشد که جهت رفع این مشکل از منافذ کوچک تخلیه هوا در درون قالب­ها استفاده شد. در اوایل دهه 1970، روش­های جدیدی برای توسعه فرایند ریخته­گری ضدجاذبه در قالب­های غیرفلزی نفوذ پذیر ابتدا با استفاده از قالب­های سرامیکی دقیق و بعداً با استفاده از قالب­های ماسه­ای با چسب دمای پایین به کار گرفته شد. انواع فرایندهای ریخته­گری ضدجاذبه در فشار پایین به طور گسترده­ای توسط علامت­های اختصاری شناخته می­شوند؛ بنابراین، در ادامه از این اختصارها جهت سهولت بیان استفاده می­شود. انواع فرایندهای ریخته­گری ضدجاذبه با فشار پایین عبارتند از [ ۲] :
• ریخته گری ضد جاذبه آلیاژهای ذوب شده در هوا ( CLA )
• ریخته گری ضد جاذبه آلیاژهای ذوب شده در خلاء ( CLV )
• ریخته گری با شیرکنترل کننده ( CV )
• ضدجاذبه آلیاژهای ذوب شده در هوا در قالب ماسه ای ( CLAS )
• شکل روبرو به صورت شماتیک مراحل ریخته­ گری فرایند CLA را نشان می­دهد. همانطور که مشاهده می­شود قالب سرامیکی درون جعبه خلاء قرار گرفته و مجموعه بر روی یک پایه نصب می­گردد. سپس جعبه خلاء به سمت پایین آمده و لوله پرکننده درون ذوب قرار می­گیرد و همزمان با اعمال خلاء، مذاب به درون قالب کشیده می­شود. پس از انجماد دریچه ورود مذاب به قطعه و انسداد آن، جریان خلاء قطع شده و مذاب موجود درون سیستم راهگاهی مجدداً به درون پاتیل باز می­گردد.