ریخته گری اسکوئیز

ریخته گری اسکوئیز ( به انگلیسی: Squeeze Casting ) ( ریختگری کوبشی ) ترکیبی از ریخته گری ( به انگلیسی: Casting ) و آهنگری ( به انگلیسی: Forging ) است. این فرایند می تواند بیشترین خواص مکانیکی قابل دستیابی در یک روش ریخته گری را در پی داشته باشد. رشد این روش به افزایش شگرف امکان ساخت قطعات آلیاژی آلومینیم انجامید. این فرایند هنگامی آغاز می شود که مذاب فلز در نیمهٔ پایینی قالب از پیش گرم شد ریخته می شود. درست زمانی که فلز شروع به انجماد می کند، نیمهٔ بالایی قالب که متحرک است، حرکت کرده و پایین می آید و فشار لازم را در حین روند جامدسازی وارد می کند. فشار وارد شده در این فرایند از فشار اعمال شده در فرایند آهنگری کمتر است. فشار بالا و تماس نزدیک مذاب با سطح قالب کمترین تخلخل را نتیجه می دهد و خواص مکانیکی را افزایش می دهد. این فرایند برای فلزات آهنی و غیرآهنی قابل استفاده است. این تکنیک برای ریخته گری تقویت شده با الیاف بسیار مناسب است. [ ۱]
این فرایند برای نخستین بار، در سال ۱۹۶۰ در آمریکا معرفی شد و از آن هنگام مقبولیتی گسترده یافته است. [ ۲]
• آلیاژهای فلزات غیرآهنی ای مثل آلومینیم، منیزیم و مس می توانند به این روش ریخته گری شوند. [ ۲]
ریخته گری اسکوئیز فرایندی است که به منظور ساخت قطعاتی با کمترین حفرات و تخلخل ها و هم چنین کاملترین ساختار طراحی شده است. تفاوت کلیدی این روش ریخته گری با دایکست در طراحی مسیرها، سرعت تزریق و افزایش فشار است. از آنجا که بخش زیادی از تخلخل های ایجاد شده به علت آشفتگی جریان مذاب تزریقی از یک مسیر باریک به حفرهٔ دایکست می باشد، ریخته گری اسکوئیز با ایجاد مسیرهای ورودی بزرگتر یک رژیم جریان آرام یا لایه ای ( به انگلیسی: laminar ) از ایجاد این تخلخل ها پیشگیری می کند. [ ۳]
فلز مایع وارد قالب باز می شود، درست مثل دایکست. سپس سرپیچ ها بسته می شوند. در مراحل نهایی بسته¬ شدن، ماده در قسمت های بالای قالب جای گذاری می شود. در این فرایند نیاز چندانی به سیال بودن فلز مایع نیست. زیرا جابجایی ها اندک هستند؛ بنابراین همان آلیاژهایی که در آهنگری، با سیالیت اندک مورد استفاده قرار می گیرند، در این روش ریخته گری هم به کار می آیند. [ ۴]
ریخته گری و شکل دهی با این فرایند به دو روش انجام می شود:
• مستقیم ( آهنگری فلز مذاب ) این روش در تجهیزاتی انجام می شود که شبیه به عملیات آهنگری است. فلز مایع در بخش پایینی قالب ریخته می شود. قطعهٔ بالایی که شامل یک پرس هیدرولیکی است به قطعهٔ پایینی نزدیک می شود. فشار بسیار بالایی حدود ۱۰۰ مگاپاسکال یا بیشتر به کل حفره وارد می شود تا فرایند جامدسازی تکمیل شود.
• غیرمستقیماین فرایند شباهت زیادی به دایکست دارد و در تجهیزاتی مشابه تجهیزات ریخته گری دایکست انجام می شود. این تجهیزات می توانند عمودی یا افقی باشند. مذاب که عملیات پاکسازی و تصحیح دانه روی آن انجام شده است، به بازوی تزریق مذاب، به صورت افقی یا عمودی، با توجه به طراحی مکانیزم، ریخته¬ می شود. مذاب سپس از طریق مسیرهای بزرگ وارد قالب می شود. مذاب سپس در حفرهٔ قالب تحت فشار شروع به انجماد می کند، فشار اعمالی در محدوده ی ۵۵ تا ۳۰۰ مگاپاسکال قرار دارد. [ ۱]