ریتوکسی مب

ریتوکسی مَب ( انگلیسی: Rituximab ) دارویی است که جهت درمان برخی انواع بیماری های خودایمنی و سرطان ها بکار می رود. [ ۴]
این دارو در درمان لنفوم غیرهاجکین، لوسمی مزمن لنفاوی ( CLL ) ، روماتیسم مفصلی، گرانولوماتوز وگنر، پورپورای ایمنی با کاهش پلاکت ها، پمفیگوس ولگاریس، میاستنی گراویس و زخم های مخاطی - دهانی ناشی از ویروس اپشتین–بار کاربرد دارد[ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] و به طریقهٔ تزریق وریدی آهسته تجویز می شود. [ ۴]
عوارض نسبتاً شایع که اغلب ظرف ۲ ساعت از آغاز تزریق به وجود می آیند، شامل راش پوستی، خارش، فشار خون پایین و تنگی نفس است. [ ۴] باقی عوارض که ممکن است شدید باشد، شامل «فعال شدنِ دوبارهٔ هپاتیت ب» در آن هایی که سابقهٔ ابتلا به این بیماری را داشته اند، «لکوانسفالوپاتی چندکانونی پیش رونده» ( PML ) و «نکرولیز سمی پوستی» است. [ ۴] [ ۸] هنوز معلوم نیست که مصرف این دارو در دوران بارداری چه تأثیراتی بر جنین دارد. [ ۴] [ ۳]
این دارو یک پادتن مونوکلونال کایمریک علیه پروتئین CD20 است که عموماً بر روی سطحِ لنفوسیت های B یافت می شود. [ ۹] ریتوکسی مب با اتصال به «CD20»، موجب مرگ سلولی می شود. [ ۴]
ریتوکسی مب در سال ۱۹۹۷ میلادی برای مصارف پزشکی مورد تأیید واقع شد. [ ۹] این دارو جزءِ داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت است که در واقع داروهای بسیار مؤثر و کم خطر در سیستم بهداشتی محسوب می شوند. [ ۱۰] حق امتیاز انحصاری این دارو در سال ۲۰۱۶ منقضی شد و اینک داروهای ژنریک مشابه در دسترس است. [ ۱۱]
به طور خلاصه، ریتوکسی مب هم لنفوسیت های بی سالم و هم لنفوسیت های بی سرطانی را که دارای CD20 است، تخریب می کند. این دارو در ترکیب با فلودارابین و سیکلوفسفامید در درمان لوسمی مزمن لنفاوی به کار می رود. [ ۱۲] ریتوکسی مب با متوترکسات در درمان روماتیسم مفصلی متوسط تا شدید که به درمان های پیشین ضد TNF پاسخ نداده اند، تجویز می شود. [ ۱۲] ریتوکسی مب در ترکیب با گلوکوکورتیکوئید برای درمان «پلی آنژیت میکروسکوپی» استفاده می شود. [ ۱۲]
ریتوکسی مب در ترکیب با هیالورونیداز انسانی که با نام های مَـب ترا اس سی و «ریتوکسین هایسلا» عرضه می شود، [ ۱۳] برای درمان «لنفوم فولیکولار منتشر سلول های بی» و «لوسمی مزمن لنفاوی» تجویز می گردد. [ ۱۴]