ریاض الجنه

[ویکی نور] «ریاض الجنة» کتابی است به زبان عربی در موضوع تراجم و شرح حال علما، حکما و دانشمندان اسلامی که در اواخر قرن دوازده و اوایل قرن سیزدهم هجری نوشته شده است.
مولف این رساله را به توصیه حسینقلی خان دنبلی، فرمانفرمای شهر خوی، سلماس و توابع آن ها تالیف کرده است.
کتاب در دو جلد منتشر شده است. جلد نخست مشتمل بر شرح حال مولف به قلم آقای سید محمود مرعشی نجفی، مقدمه محقق آقای علی رفیعی، مقدمه مولف و 145 شرح حال است و جلد دوم مشتمل است بر پیشگفتاری به قلم مصحح، آقای علی رفیعی، رساله ای در شرح حال مولف و 178 شرح حال.
اصل کتاب ریاض الجنه مجموعه ای ارزشمند و از نفایس به یادگار مانده از سده پیشین است. در واقع این اثر را می توان تفصیل مطالب مختصر بحرالعلوم به شمار آورد، چنان که برخی از معاصران مانند محمد علی تربیت نیز این دو کتاب را همچون دائرة المعارفی بزرگ در نظر گرفته اند. زنوزی این رساله را در یک مقدمه و هشت روضه و یک خاتمه به رشته تحریر درآورده است. مطالب روضه های هشتگانه عبارتند از:
روضه اول شامل: توحید، تمجید و تنزیه باری تعالی، شرح حال پیامبر(ص)، نزول وحی، تفصیل احکام قرآن، غزوات، جنگ ها و فتوحات پیامبر(ص)، شرح حال امیرالمومنین(ع)، زندگانی حضرت زهرا(س) و ائمه(ع) از امام حسن(ع) تا امام زمان(عج)، مطالبی درباره بیت المقدس، بیت الله الحرام، مکه، مقابر اعتاب و شهرهای مقدسه و ذکر مشهورترین طایف سادات، شرح زندگانی بعضی از نزدیکان و اقارب حضرت نبوی(ص) و جمعی از اصحاب و موالی معصومین(ص).