رویداد خانهٔ فاطمه زهرا ( به عربی: حَرْقِ دار ) که به هجوم به خانه فاطمه نیز مشهور است، از وقایع سال یازدهم ه. ق و پس از مرگ محمد، پیامبر اسلام، است که طی آن، جمعی از مخالفان خلافت ابوبکر در خانه فاطمه زهرا و علی بن ابی طالب تحصن و از بیعت استنکاف کردند. این امر موجب شد تا طرفداران خلافت، به رهبری عمر بن خطاب، به درب خانه فاطمه بیایند و واکنش نشان دهند. بر اساس گزارش های منابع تاریخی اسلام، فاطمه زهرا در این رویداد تهدید شد تا تحصن مخالفان شکسته شود، اما تحصن شکسته نشد.
... [مشاهده متن کامل]
به گزارش ویلفرد مادلونگ بر اساس روایاتی که به این رویداد پرداخته اند، ابوبکر پس از برگزیدگی به خلیفگی مسلمانان، همراهِ گروهی از جمله عمر به قصد گرفتن بیعت به خانهٔ علی می رود و آن جا با مقاومت علی و فاطمه روبه رو می شود. پس از آن عمر تهدید می کند تا در صورت عدم شکستن تحصن و بیعت مخالفان با ابوبکر، خانه فاطمه را به آتش می کشد. در این خصوص منابع شیعه تصریح دارند که درب خانه فاطمه توسط مهاجمان شکسته شد و فاطمه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در همین بین، فرزندش محسن را سقط کرد و بر اثر عوارض ناشی از این رویداد، چندی بعد درگذشت. منابع سنی اغلب به تهدید عمر نسبت به آتش زدن خانه و برخی نیز به دستگیری اهالی خانه یا تفتیش منزل فاطمه اشاره کرده اند.
کتاب سلیم بن قیس هلالی، قدیمی ترین منبع شیعی است که در قرن اول ه. ق تنظیم شده است. السنه ابن احمد، المعارف و الامامه و السیاسه ابن قتیبه، تاریخ یعقوبی، المصنف ابن ابی شبیه، وقعة الصفین نصر بن مزاحم، تفسیر عیاشی، مروج الذهب اثر مسعودی و تاریخ بیهقی به واقعه رویداد خانه فاطمه اشاره کرده اند ولی از جزئیات آن سخن به میان نیاورده اند. این واقعه در کتاب های حدیثی و بر مبنای روایاتی نیز مورد اشاره منابع اسلامی قرار گرفته اند؛ از حذیفة بن یمان، علی بن ابی طالب، محمد باقر، جعفر صادق، موسی کاظم و حسن عسکری روایاتی در این خصوص نقل شده است. این رویداد مورد توجه شرق شناسان نیز قرار گرفته است و به عقیدهٔ لائورا وچا والی یِری، حتی اگر به این داستان شاخ و برگ داده شده باشد و جزئیاتی ساختگی به آن افزوده شده باشد، ریشهٔ تاریخی آن را نمی شود نادیده گرفت.
ادیبان در شعر و نثر خود از این رویداد یاد کرده اند. در قرن های نخست اسلامی، ادیبانی متن هایی با مضمون مظلومیت فاطمه زهرا، حمله به خانه او، هتک حرمت و کتک خوردنش و سقط جنین محسن نوشته اند. همچنین اشعاری در خصوص مصائب فاطمه به خود او منسوب شده است که در منابعی چون بحارالانوار، مناقب آل ابی طالب، کشف الغمه، الغدیر، احتجاج نقل شده است. مصائب فاطمه بعدها در دوره معاصر مورد توجه شاعران شیعه قرار گرفت و مضمون هایی چون «قیام فاطمه علیه حکومت غاصب»، «خواندن خطبه علیه دستگاه حکومت» و «رنج های فاطمه» در اشعار فاطمی جای گرفت. علاوه بر حوزه شعر، در حوزه هنر نیز این رویداد مورد توجه شیعیان و داستان چندین تئاتر و یک فیلم به نام بانوی بهشت قرار گرفته است.
... [مشاهده متن کامل]
به گزارش ویلفرد مادلونگ بر اساس روایاتی که به این رویداد پرداخته اند، ابوبکر پس از برگزیدگی به خلیفگی مسلمانان، همراهِ گروهی از جمله عمر به قصد گرفتن بیعت به خانهٔ علی می رود و آن جا با مقاومت علی و فاطمه روبه رو می شود. پس از آن عمر تهدید می کند تا در صورت عدم شکستن تحصن و بیعت مخالفان با ابوبکر، خانه فاطمه را به آتش می کشد. در این خصوص منابع شیعه تصریح دارند که درب خانه فاطمه توسط مهاجمان شکسته شد و فاطمه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در همین بین، فرزندش محسن را سقط کرد و بر اثر عوارض ناشی از این رویداد، چندی بعد درگذشت. منابع سنی اغلب به تهدید عمر نسبت به آتش زدن خانه و برخی نیز به دستگیری اهالی خانه یا تفتیش منزل فاطمه اشاره کرده اند.
کتاب سلیم بن قیس هلالی، قدیمی ترین منبع شیعی است که در قرن اول ه. ق تنظیم شده است. السنه ابن احمد، المعارف و الامامه و السیاسه ابن قتیبه، تاریخ یعقوبی، المصنف ابن ابی شبیه، وقعة الصفین نصر بن مزاحم، تفسیر عیاشی، مروج الذهب اثر مسعودی و تاریخ بیهقی به واقعه رویداد خانه فاطمه اشاره کرده اند ولی از جزئیات آن سخن به میان نیاورده اند. این واقعه در کتاب های حدیثی و بر مبنای روایاتی نیز مورد اشاره منابع اسلامی قرار گرفته اند؛ از حذیفة بن یمان، علی بن ابی طالب، محمد باقر، جعفر صادق، موسی کاظم و حسن عسکری روایاتی در این خصوص نقل شده است. این رویداد مورد توجه شرق شناسان نیز قرار گرفته است و به عقیدهٔ لائورا وچا والی یِری، حتی اگر به این داستان شاخ و برگ داده شده باشد و جزئیاتی ساختگی به آن افزوده شده باشد، ریشهٔ تاریخی آن را نمی شود نادیده گرفت.
ادیبان در شعر و نثر خود از این رویداد یاد کرده اند. در قرن های نخست اسلامی، ادیبانی متن هایی با مضمون مظلومیت فاطمه زهرا، حمله به خانه او، هتک حرمت و کتک خوردنش و سقط جنین محسن نوشته اند. همچنین اشعاری در خصوص مصائب فاطمه به خود او منسوب شده است که در منابعی چون بحارالانوار، مناقب آل ابی طالب، کشف الغمه، الغدیر، احتجاج نقل شده است. مصائب فاطمه بعدها در دوره معاصر مورد توجه شاعران شیعه قرار گرفت و مضمون هایی چون «قیام فاطمه علیه حکومت غاصب»، «خواندن خطبه علیه دستگاه حکومت» و «رنج های فاطمه» در اشعار فاطمی جای گرفت. علاوه بر حوزه شعر، در حوزه هنر نیز این رویداد مورد توجه شیعیان و داستان چندین تئاتر و یک فیلم به نام بانوی بهشت قرار گرفته است.
