رومِر، اولِه (۱۶۴۴ـ۱۷۱۰)(Roemer, Olaus)
اخترشناس و ریاضی دان دانمارکی. کشف اصلی او محدودبودن سرعت نور بود. رصدهای مربوط به قمرهای مشتریبا داده های جدول کاسینیمغایرت داشت، در ۱۶۷۵، رومر نشان داد که این مغایرت ناشی از مدت زمانی است که نور باید فاصلۀ متغیر بین مشتری و زمینرا طی کند. او اعلام کرد که نور فاصلۀ بین خورشید و زمین را در مدت یازده دقیقه طی می کند. همچنین، تجهیزات مربوط به گُذررا ابداع کرد که به تجهیزات بنیادی اخترشناسیِ موضعیتبدیل شد. در اورهوسژوتلندزاده شد. در ۱۶۶۲، به دانشگاه کپنهاگ رفت و در رشتۀ ریاضی و اخترشناسی درس خواند. در ۱۶۷۱، ژان پیکار( ۱۶۲۰ ـ ۱۶۸۲)، که از طرف آکادمی فرانسهبرای بررسی محل استقرار رصدخانۀ تیکو براههبه دانمارک اعزام شده بود، تحت تأثیر کارهای رومر قرار گرفت و از او دعوت کرد به پاریس برود. رومر در رصدخانۀ پاریس به دستیاری پیکار و جووانی دو مینکو کاسینیپرداخت و بلافاصله به عضویت فرهنگستان درآمد. معلم خصوصی دوفین، ولیعهد فرانسه، شد و از ۱۶۷۲، از لوئی چهاردهم مستمری دریافت می کرد. او رصدها را انجام می داد، تجهیزات علمی را طراحی و بهسازی می کرد، و مقاله های متنوعی برای فرهنگستان می نوشت. در ۱۶۸۱ به دانمارک بازگشت. در کپنهاگ استاد ریاضی و اخترشناس سلطنتی کریستیان پنجمشد و سرپرستی رصدخانۀ سلطنتی کپنهاگرا برعهده گرفت. بعدها شهردار کپنهاگ شد، ریاست پلیس شهر را برعهده گرفت، به سنا راه یافت، و رئیس انجمن ایالتی شد. به علت دقت در رصد و محاسبه، ثابت کرد که نور با سرعتی محدود حرکت می کند و مقدار آن را هم به دست آورد. با تشخیص ثابت نبودن فاصلۀ زمانی بین گرفتهای پی درپی ایو، قمر مشتری، پی بُرد که این امر به متغیربودن فاصلۀ بین زمین و مشتری مربوط می شود. در سپتامبر ۱۶۷۹، اعلام کرد که گرفت ایو، که وقوع آن برای ۹ نوامبر آن سال پیش بینی شده بود، دَه دقیقه دیرتر از زمان اعلام شده رُخ خواهد داد و پیش بینی اش درست از کار درآمد. تعبیری که برای این تأخیر مطرح کرد موجی از احساسات برانگیخت. او گفت که علت این تأخیر مدت زمانی است که نور صرف پیمودن فاصلۀ اضافی مدار زمین می کند.
اخترشناس و ریاضی دان دانمارکی. کشف اصلی او محدودبودن سرعت نور بود. رصدهای مربوط به قمرهای مشتریبا داده های جدول کاسینیمغایرت داشت، در ۱۶۷۵، رومر نشان داد که این مغایرت ناشی از مدت زمانی است که نور باید فاصلۀ متغیر بین مشتری و زمینرا طی کند. او اعلام کرد که نور فاصلۀ بین خورشید و زمین را در مدت یازده دقیقه طی می کند. همچنین، تجهیزات مربوط به گُذررا ابداع کرد که به تجهیزات بنیادی اخترشناسیِ موضعیتبدیل شد. در اورهوسژوتلندزاده شد. در ۱۶۶۲، به دانشگاه کپنهاگ رفت و در رشتۀ ریاضی و اخترشناسی درس خواند. در ۱۶۷۱، ژان پیکار( ۱۶۲۰ ـ ۱۶۸۲)، که از طرف آکادمی فرانسهبرای بررسی محل استقرار رصدخانۀ تیکو براههبه دانمارک اعزام شده بود، تحت تأثیر کارهای رومر قرار گرفت و از او دعوت کرد به پاریس برود. رومر در رصدخانۀ پاریس به دستیاری پیکار و جووانی دو مینکو کاسینیپرداخت و بلافاصله به عضویت فرهنگستان درآمد. معلم خصوصی دوفین، ولیعهد فرانسه، شد و از ۱۶۷۲، از لوئی چهاردهم مستمری دریافت می کرد. او رصدها را انجام می داد، تجهیزات علمی را طراحی و بهسازی می کرد، و مقاله های متنوعی برای فرهنگستان می نوشت. در ۱۶۸۱ به دانمارک بازگشت. در کپنهاگ استاد ریاضی و اخترشناس سلطنتی کریستیان پنجمشد و سرپرستی رصدخانۀ سلطنتی کپنهاگرا برعهده گرفت. بعدها شهردار کپنهاگ شد، ریاست پلیس شهر را برعهده گرفت، به سنا راه یافت، و رئیس انجمن ایالتی شد. به علت دقت در رصد و محاسبه، ثابت کرد که نور با سرعتی محدود حرکت می کند و مقدار آن را هم به دست آورد. با تشخیص ثابت نبودن فاصلۀ زمانی بین گرفتهای پی درپی ایو، قمر مشتری، پی بُرد که این امر به متغیربودن فاصلۀ بین زمین و مشتری مربوط می شود. در سپتامبر ۱۶۷۹، اعلام کرد که گرفت ایو، که وقوع آن برای ۹ نوامبر آن سال پیش بینی شده بود، دَه دقیقه دیرتر از زمان اعلام شده رُخ خواهد داد و پیش بینی اش درست از کار درآمد. تعبیری که برای این تأخیر مطرح کرد موجی از احساسات برانگیخت. او گفت که علت این تأخیر مدت زمانی است که نور صرف پیمودن فاصلۀ اضافی مدار زمین می کند.
wikijoo: رومر،_اوله_(۱۶۴۴ـ۱۷۱۰)