روضه العقلاء

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] روضة العقلاء، تألیف ابوحاتم محمد بن حبان بُستی (متوفی 354ق)، از آثار اخلاقی قرن چهارم هجری است که نویسنده با استفاده از آیات، روایات و اشعار، صفات اخلاقی خوب و بد را مورد بررسی قرار داده است. کتاب با تحقیق و تعلیقات عبدالعلیم محمد الدرویش منتشر شده است.
برخی نام این کتاب را «روضة العقلاء و نزهة الفضلاء» ذکر کرده اند ولی ابن حجر در لسان المیزان نام این کتاب را «روضة الفضلاء» آورده و نیز مطابق نسخه های خطی این اثر و کسانی که شرح حال او را نوشته اند، فقط «روضة العقلاء» ثبت شده است .
این کتاب نزد علمای سلف و خلف جایگاه ویژه ای داشته است و افرادی مانند: بیهقی در کتاب «الجامع لشعب الإیمان» امام سمعانی در کتاب «ادب الإملاء و الاستملاء» و حافظ ابن عساکر در کتاب «تاریخ دمشق» با سند متصل به مصنف آن را از شیوخ خود شنیده اند و سایر علما نیز این کتاب را به ابن حبان نسبت داده اند.
این کتاب در دو جلد و در ضمن دو مقدمه از محقق و مؤلف و 50 باب تألیف شده است. هر باب با حدیثی از پیامبر(ص) آغاز و پس از آن حکمت های نثر و شعر پیش از خود و معاصرش و فواید لغوی فراوان ذکر شده است. بنای مصنف در این کتاب بر اختصار و پرهیز از زیاده گویی و خودداری از تکرار مکررات آثار گذشتگان است و آن را گلستانی سرسبز برای استفاده مردم عاقل قرار داده است تا مردم با استفاده از آن هم نزد خدا، هم نزد مردم و هم نزد خودشان پسندیده واقع گردند.
محقق اثر، مقدمه جامعی بر کتاب نوشته و در سه بخش درباره شیوه تحقیقی خود، همچنین درباره کتاب و مؤلف، شرح و توضیح مبسوطی ارائه کرده است .

پیشنهاد کاربران

بپرس