روزی با جماعت صوفیان

< خلوت> آورده:
اگر کسی لذت خلوت بداند و هستی را به نیستی مبدّل گرداند،
پس بر اسب فکرت سوار شود و در میدان علم غیب دواند، از مغیبات وی را لذتی باشد و از حال انسانیّت به در رود.
هانری کربن در خصوص عقل فعال، متذکر می شود نباید از نظر دور داشت که آنچه در فلسفه قدیم در باب عقول دهگانه و نفوس افلاک مطرح شده است، مباحثی مربوط به علوم طبیعی نیستند بلکه با پیشرفتهای علمی این نظام طبیعی بی اعتبار شده است و این مباحث را باید از منظری نگاه کرد که هدفش تعالی انسان ودست یافتن به آسمان های نا پیدای معنوی و جغرافیای عرفانی است؛ همان طور که شهاب الدین یحیی سهروردی در رساله روزی با جماعت صوفیان به همین نکته اشاره می کند: «آن کسانی که در آسمان و ستارگان نگرند سه گروهند: گروهی که به چشم سرنگرند و صحیفه ای کبود بینند، نقطه ای چند بر وی و این گروه عوامند؛ و گروهی آسمان را هم به دیده آسمان بینند و این گروه منجمانند. دیده آسمان ستارگان است و ایشان آسمان را به ستارگان بینند، گویند امروز فلان ستاره در فلان برج است پس این اثر کند. در فلان برج بر فلان قران است. اما کسانی که سر ( رمز ) آسمان و ستاره به چشم سر نبینند و نه به دیده آسمان الا به نظر استدلال، محققانند».