روزولت فرانکلین

دانشنامه آزاد فارسی

روزوِلْت، فرانکلین (۱۸۸۲ـ۱۹۴۵)(Roosevelt, Franklin)
روزوِلْت، فرانکلین
سی ودومین رئیس جمهور امریکا (۱۹۳۳ـ۱۹۴۵)، از حزب دموکرات. فرماندار نیویورک بود (۱۹۲۹ـ۱۹۳۳). روزولت که در زمان رکود بزرگرئیس جمهور شده بود، برنامۀ اصلاحات اقتصادی و اجتماعی راه و رسم نو (نیودیل) را آغاز کرد که سبب محبوبیت او در بین مردم شد. پس از آغاز جنگ جهانی دوم، قانون وام و اجاره را به منظور تأمین خدمات و تدارکات جنگی برای متفقین عرضه کرد و منشور آتلانتیک (اقیانوس اطلس) را برای همبستگی تهیه کرد. روزولت، در خانواده ای ثروتمند در هاید پارک، نیویورک، زاده شد، در اروپا و دانشگاه های هاروارد و کلمبیا درس خواند و به وکالت پرداخت. در ۱۹۱۰ عضو سنای ایالت نیویورک شد. در دولت های ویلسون، معاون وزیر نیروی دریایی بود (۱۹۱۳ـ۱۹۲۱)، و در افزایش کارآیی نیروی دریایی امریکا در جنگ جهانی اول بسیار کمک کرد. از ۱۹۲۱ به بیماری پولیومیلیت (فلج اطفال) دچار شد، اما به سیاست بازگشت و در انتخابات فرمانداری نیویورک پیروز شد (۱۹۲۹). زمانی که رئیس جمهور شد (۱۹۳۳) با «درددل های خودمانی» رادیویی و نطق مراسم تحلیف خود به مردم امید فراوان داد: «تنها مسئله ای که ما باید از آن بترسیم خود ترس است.» او که «مجمع عقلا» را از کارشناسان دورِ خود گرد آورده بود، برنامۀ اصلاحاتش را فوراً آغاز کرد. بانک ها دوباره باز شدند، اعتبار فدرال از سرگرفته شد. استاندارد طلا رها شد و ارزش دلار کاهش یافت. در صد روز اول ریاست جمهوری اش قوانین مهمی برای تسهیل احیای صنعتی و کشاورزی به تصویب رساند. در ۱۹۳۵ قانون فوائد عامه را علیه سوءاستفاده های شرکت های بزرگ مادر، و قانون تأمین اجتماعی، را برای بیمۀ ناتوانان و بازنشستگان ارائه داد. روزولت در ۱۹۳۵ـ ۱۹۳۶ درگیر مناقشه بر سر ترکیب دیوان عالی بود، زیرا اقدامات مهم معاملۀ جدید او مغایر با قانون اساسی تشخیص داده شده بودند. سپس، در راستای رفاه کشاورزان و بهبود شرایط کار اقداماتی به عمل آورد (۱۹۳۸). روزولت در سیاست خارجی از نفود خود برای محدودکردن تجاوز قوای محور استفاده کرد و روابط «حسن هم جواری» را با سایر کشورهای قارۀ امریکا برقرار ساخت. پس از آغاز جنگ، برنامۀ بزرگ تسلیح دوباره، انجام خدمت وظیفه و ارسال اسلحه برای متفقین را براساس روش «بخر و ببر» آغاز کرد. به رغم مخالفت های شدید انزواجویان، با شرکت در سومین دورۀ ریاست جمهوری سابقه گذار شد و در ۱۹۴۰ نیز پیروز گردید. او اعلام کرد که امریکا به «زرادخانۀ دموکراسی» تبدیل خواهد شد. روزولت مایل بود به طرفداری از متفقین وارد جنگ شود. علاوه بر نفرتش از هیتلر، می خواست امریکا را به قدرت جهانی تبدیل کند تا خلأ ناشی از سقوط امپراتوری بریتانیا را پُر کند. اما نیروهای انزواطلب در کنگره ممانعت کردند. افکار عمومی نیز طرفدار دوری از جنگ بود. درنتیجه، روزولت و فرماندهان نظامی، گزارش های جاسوسی دریافتی از بریتانیا و سایر کشورها را دربارۀ حملۀ قریب الوقوع ژاپن به پایگاه دریایی پرل هاربر در هاوایی عمداً مخفی نگه داشتند. تلفات در این بندر در ۷ دسامبر ۱۹۴۱ افکار عمومی را برانگیخت، و امریکا وارد جنگ شد. از این زمان، روزولت خود را وقف جنگ کرد. در کنفرانس های واشینگتن (۱۹۴۲) و دارالبیضا (کازابلانکا) (۱۹۴۳) برای طرح نقشۀ حمله در مدیترانه، و همایش های کِبِک، قاهره و تهران (۱۹۴۳)، و یالتا (۱۹۴۵) شرکت کرد، که راه پیروزی متفقین را هموار کردند. او در ۱۹۴۴ برای چهارمین بار به ریاست جمهوری انتخاب شد، اما در ۱۹۴۵ درگذشت.

پیشنهاد کاربران

بپرس