روزولت تیودور

دانشنامه آزاد فارسی

روزوِلْت، تِئُودور (۱۸۵۸ـ ۱۹۱۹)(Roosevelt, Theodore)
روزوِلْت، تِئُودور
بیست وششمین رئیس جمهور امریکا (۱۹۰۱ـ۱۹۰۹)، از حزب جمهوری خواه. پس از فرمانداری نیویورک (۱۸۹۸ـ۱۹۰۰)، معاون رئیس جمهور مکینلی، و درپی قتل او (۱۹۰۱)، رئیس جمهور شد. با تراست های بزرگ (اتحادیه ای از شرکت هایی که سبب کاهش رقابت می شدند) مبارزه کرد، و برای تحمیل سلطۀ امریکا بر امریکای لاتین، سیاست خارجی وطن پرستانه ای در پیش گرفت. او برای میانجیگری در پایان دادن به جنگ ۱۹۰۴ روسیه ـ ژاپن جایزۀ صلح نوبل را دریافت کرد (۱۹۰۶). روزولت، در مقام رئیس جمهور، آزادمنش تر شد؛ مسائل انحصارهای تجاری را حل کرد، برای حفاظت از منابع ملی تدابیری اندیشید، و قانون مواد غذایی و دارویی ناب را به تصویب رساند. او در ۱۹۰۴ تبصرۀ روزولت را بر آموزه مونرو اعلام کرد، مبنی بر این که در صورت مشاهدۀ «ناتوانی یا تخلف های شدید» در امریکای لاتین، امریکا باید مداخله کند. (در آموزه مونرو دخالت اروپاییان در امریکای لاتین، تهدیدی برای امریکا محسوب می شد). روزولت که پس از بازنشستگی از سیاست محافظه کارانۀ جانشین خود، ویلیام هوارد تفت منزوی شده بود، حزب پیشرو یا گوزن نر را پایه گذاری کرد. در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۱۲ شکست خورد. از مداخلۀ امریکا در جنگ جهانی اول به شدت حمایت کرد. روزولت در نیویورک زاده شد. از هاروارد فارغ التحصیل (۱۸۸۰)، و عضو مجلس ایالتی شد (۱۸۸۱). کمیسر پلیس نیویورک (۱۸۹۵)، و دستیار وزیر نیروی دریایی (۱۸۹۷ـ ۱۸۹۸) بود. در زمان جنگ اسپانیا ـ امریکا (۱۸۹۸) فرماندهی نیروی داوطلب، معروف به سواره نظام بی باک، را برعهده داشت. پس از مرگش، در ژانویۀ ۲۰۰۱ پرزیدنت بیل کلینتون با اهدای نشان افتخار به او از رشادتش قدردانی کرد. از کارهای برجستۀ دورۀ ریاست جمهوری روزولت انعقاد پیمان هی ـ پونسفوت بود که احداث کانال پاناما را امکان پذیر ساخت. او کتاب هایی هم در زمینۀ تاریخ و...، نظیر جنگ دریایی ۱۸۱۲ (۱۸۸۲) و فتح غرب (۱۸۸۹ـ ۱۸۹۶)، نوشته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس