روزه کفاره

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] روزه کفّاره از اقسام روزه واجب است واز احکام آن در باب صوم سخن گفته‏اند.
روزه کفّاره از اقسام روزه واجب و منشأ وجوب آن ارتکاب بعضی اعمال است.
اقسام روزه کفّاره
روزه کفّاره چهار قسم است:
۱. وجوب روزه همراه غیر روزه، که از آن به کفّاره جمع تعبیر می‏شود و عبارت است از کفّاره قتل عمد و به قولی کفّاره افطار با حرام در ماه رمضان که در هر دو صورت هر سه خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) واجب است. البته در افطار با حرام، مشهور قائل به کفّاره جمع نیستند؛ بلکه کفّاره آن را یکی از خصال سه گانه می‏دانند که مکلف در انتخاب آن آزاد است.
۲. وجوب روزه در صورت ناتوانی از غیر روزه که موارد آن عبارت است از کفّاره قتل خطا، کفّاره ظهار، کفّاره افطار در قضای ماه رمضان پس از زوال، کفّاره یمین، کفّاره جزای صید، کفّاره کوچ عمدی از عرفات پیش از غروب آفتاب، کفّاره خراشیدن زن صورت خود را در مصیبت، به گونه‏ای که خون جاری شود، کندن زن موهای سر خود را در مصیبت و پاره کردن مرد لباس خود را در مصیبت همسر یا فرزند.
در مورد اوّل و دوم، پس از عجز از آزاد کردن برده، دوماه و در مورد سوم پس از ناتوانی از اطعام سه روز روزه واجب می‏شود؛ چنان که در چهارم پس از عجز از هر سه خصال (آزاد کردن برده، اطعام ده فقیر و پوشاندن آنان) سه روز روزه واجب می‏گردد.
در پنجم (جزای صید) در صید شترمرغ، پس از عجز از قربانیِ شتر، هیجده روز روزه و در صید گاو وحشی (گورخر) پس از ناتوانی از قربانی کردن گاو، نه روز روزه و در صید آهو پس از عجز از قربانی کردن گوسفند سه روز روزه واجب می‏شود.
در مورد ششم (کوچ عمدی از عرفات) پس از عجز از قربانیِ شتر، هیجده روز روزه واجب می‏شود.
روزه کفّاره موارد هفتم تا نهم همانند روزه کفّاره قسم است. البته برخی در سه مورد آخر قائل به استحباب کفّاره شده‏اند.
۳. وجوب روزه به عنوان فرد تخییری بین روزه و غیر آن که عبارت است از کفّاره افطار روزه ماه رمضان، اعتکاف، نذر، عهد و کفّاره تراشیدن زن موی سر خود را در مصیبت.
مکلف در همه موارد یاد شده در انتخاب یکی از خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) آزاد است.
برخی، کفّاره اعتکاف و تراشیدن زن موی سر خود را همانند کفّاره ظهار و برخی، کفّاره نذر و عهد را همانند کفّاره قسم دانسته‏اند؛ چنان که بعضی، کفّاره تراشیدن سر را بر زن واجب ندانسته‏اند.
از دیگر مصادیق این قسم، کفّاره تراشیدن سر در حال احرام است که شخص بین قربانی کردن گوسفند، سه روز روزه گرفتن یا صدقه دادن به شش فقیر، مخیر است.
۴. وجوب روزه پس از ناتوانی از غیر آن به عنوان فردی تخییری که عبارت است از کفّاره آمیزش مولا با کنیز مُحرم خود، که با اذن او مُحرم شده است. کفّاره آن یک شتر یا گاو و یا گوسفند و درصورت عجز از شتر و گاو، یک گوسفند یا سه روز روزه است.
در دو ماه روزه کفّاره، تتابع واجب است. مراد از تتابع این است که یک ماه آن به اضافه یک روز از ماه دوم را- جز به جهت عذر- پی در پی و بدون فاصله روزه بگیرد. بنابر این، چنانچه بدون عذر بین روزها فاصله بیندازد و افطار کند، روزه‏هایی را که گرفته باید از سر بگیرد.
بنابر قول مشهور، تتابع در دیگر روزه‏های کفّاره، از قبیل سه روز روزه در کفّاره یمین نیز واجب است.


[ویکی فقه] روزه کفّاره. روزه کفّاره از اقسام روزه واجب است واز احکام آن در باب صوم سخن گفته‏اند.
روزه کفّاره از اقسام روزه واجب و منشأ وجوب آن ارتکاب بعضی اعمال است. اقسام روزه کفّاره روزه کفّاره چهار قسم است: ۱. وجوب روزه همراه غیر روزه، که از آن به کفّاره جمع تعبیر می‏شود و عبارت است از کفّاره قتل عمد و به قولی کفّاره افطار با حرام در ماه رمضان که در هر دو صورت هر سه خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) واجب است. البته در افطار با حرام، مشهور قائل به کفّاره جمع نیستند؛ بلکه کفّاره آن را یکی از خصال سه گانه می‏دانند که مکلف در انتخاب آن آزاد است. ۲. وجوب روزه در صورت ناتوانی از غیر روزه که موارد آن عبارت است از کفّاره قتل خطا، کفّاره ظهار، کفّاره افطار در قضای ماه رمضان پس از زوال، کفّاره یمین، کفّاره جزای صید، کفّاره کوچ عمدی از عرفات پیش از غروب آفتاب، کفّاره خراشیدن زن صورت خود را در مصیبت، به گونه‏ای که خون جاری شود، کندن زن موهای سر خود را در مصیبت و پاره کردن مرد لباس خود را در مصیبت همسر یا فرزند. در مورد اوّل و دوم، پس از عجز از آزاد کردن برده، دوماه و در مورد سوم پس از ناتوانی از اطعام سه روز روزه واجب می‏شود؛ چنان که در چهارم پس از عجز از هر سه خصال (آزاد کردن برده، اطعام ده فقیر و پوشاندن آنان) سه روز روزه واجب می‏گردد. در پنجم (جزای صید) در صید شترمرغ، پس از عجز از قربانیِ شتر، هیجده روز روزه و در صید گاو وحشی (گورخر) پس از ناتوانی از قربانی کردن گاو، نه روز روزه و در صید آهو پس از عجز از قربانی کردن گوسفند سه روز روزه واجب می‏شود. در مورد ششم (کوچ عمدی از عرفات) پس از عجز از قربانیِ شتر، هیجده روز روزه واجب می‏شود. روزه کفّاره موارد هفتم تا نهم همانند روزه کفّاره قسم است. البته برخی در سه مورد آخر قائل به استحباب کفّاره شده‏اند. ۳. وجوب روزه به عنوان فرد تخییری بین روزه و غیر آن که عبارت است از کفّاره افطار روزه ماه رمضان، اعتکاف، نذر، عهد و کفّاره تراشیدن زن موی سر خود را در مصیبت. مکلف در همه موارد یاد شده در انتخاب یکی از خصال کفّاره (آزاد کردن برده، دو ماه روزه گرفتن و اطعام شصت فقیر) آزاد است. برخی، کفّاره اعتکاف و تراشیدن زن موی سر خود را همانند کفّاره ظهار و برخی، کفّاره نذر و عهد را همانند کفّاره قسم دانسته‏اند؛ چنان که بعضی، کفّاره تراشیدن سر را بر زن واجب ندانسته‏اند. از دیگر مصادیق این قسم، کفّاره تراشیدن سر در حال احرام است که شخص بین قربانی کردن گوسفند، سه روز روزه گرفتن یا صدقه دادن به شش فقیر، مخیر است. ۴. وجوب روزه پس از ناتوانی از غیر آن به عنوان فردی تخییری که عبارت است از کفّاره آمیزش مولا با کنیز مُحرم خود، که با اذن او مُحرم شده است. کفّاره آن یک شتر یا گاو و یا گوسفند و درصورت عجز از شتر و گاو، یک گوسفند یا سه روز روزه است. در دو ماه روزه کفّاره، تتابع واجب است. مراد از تتابع این است که یک ماه آن به اضافه یک روز از ماه دوم را- جز به جهت عذر- پی در پی و بدون فاصله روزه بگیرد. بنابر این، چنانچه بدون عذر بین روزها فاصله بیندازد و افطار کند، روزه‏هایی را که گرفته باید از سر بگیرد. بنابر قول مشهور، تتابع در دیگر روزه‏های کفّاره، از قبیل سه روز روزه در کفّاره یمین نیز واجب است.

پیشنهاد کاربران

بپرس