روزبهان بقلی روزبهان بن ابی نصر

[ویکی نور] روزبهان ابومحمد بن ابی نصر بن روزبهان بقلی فسایی شیرازی، معروف به «شیخ شطّاح» و «شطّاح فارس» عارف اهل فارس بود.
او در سال 522ق، در خانواده ای دیلمی الاصل در فسا به دنیا آمد. این عارف و دانشمند سده ششم و هفتم که از سرسلسله روزبهانیان و دیلمیان مقیم فارس بوده، چون در فسا به بَقل (سبزی و تره بارفروشی) اشتغال داشت، ملقب به «شیخ روزبهان بقلی» بود. در مکتب به آموختن قرآن پرداخت و در محضر دانشمندان عصر به فراگرفتن علوم متداول مشغول شد. از همان اوان زندگی تمایلات عرفانی داشت تا اینکه در 25 سالگی از خلق برید و در کوه های اطراف شیراز به عبادت و ریاضت پرداخت و حافظ قرآن شد و نزد نخستین مرشد خود، شیخ جمال الدین فسایی رفت. دیگر اساتید او عبارت بودند از:
او پس از حج به مصر و شام رفت و سرانجام به شیراز بازگشت و باقی روزگار خود را به تدریس، تربیت مریدان و نگارش کتاب گذرانید.
شیخ روزبهان هر هفته چند نوبت در مسجد عتیق و مسجد سُنقُری وعظ می کرد. او در اواخر عمر به نوعی فلج دچار شد، اما باز هم با شوق و به کمک مریدان به مسجد می رفت و وعظ می کرد. وی در محرم 606 (21 ماه مه سال 1209م، 31 اردیبهشت 588ش) در شیراز درگذشت. مزارش در قبرستان محله باغ نو (درب شیخ) و جنب رباطی بود که بر اساس کتیبه قدمگاه، خود آن را در 560، در شیراز ساخته بود و بعدها مزارش به این رباط ملحق شد.
ایشان بیش از شصت اثر در علوم ظاهر و باطن داشته که برخی از آنها موجود است. آثار وی درباره تصوف حدود21 کتاب است که برخی از آنها بدین شرح است:
مشرب الأرواح: ألف مقام و مقام من مقامات العارفین بالله تعالی