روز نجات آذربایجان. روز نجات آذَربایْجان
۲۱ آذر ۱۳۲۵ش مصادف با اقتدار دوبارۀ حکومت مرکزی ایران در آذربایجان. پس از رد اعتبارنامۀ جعفر پیشه وری در مجلس شورای ملی (۱۳۲۴ش) و توقیف روزنامۀ آژیر، سیدجعفر پیشه وری، در بیانیه ای به زبان ترکی در تبریز خودمختاری آذربایجان را اعلام کرد. پس از آن، در ۲۲ شهریور ۱۳۲۴ش هیئت مؤسسانِ فرقۀ دموکرات آذربایجان تشکیل شد و پیشه وری را به مقام صدر فرقه و نخست وزیر آذربایجان انتخاب کرد و اعضای دولتْ خودمختاری آذربایجان را اعلام نمودند. در ۲۶ آبان همان سال، کنگرۀ ملی حزب دموکرات آذربایجان با شرکت نمایندگان همۀ شهرها و بخش های آذربایجان در تبریز تشکیل شد و تصمیماتی اتخاذ کرد. مذاکرات نمایندگان اعزامی دولت با سران فرقه برای حل قضیۀ آذربایجان به جایی نرسید، از این رو، دولت در اول آذر ۱۳۲۵ش طبق اعلامیه ای به زنجان و خَمْسه نیرو اعزام کرد. مردم پیش از رسیدن نیروهای دولتی، علیه اعضا و هواداران فرقه شوریدند و پس از درگیری های پراکنده بین نیروهای دولتی و افراد فرقۀ دموکرات، پیشه وری و وزیران فرقۀ دموکرات از مرز گذشتند و، وارد خاک شوروی شدند. نیروهای دولتی در ۲۱ آذر تبریز را تصرف کردند و زمام امور را به دست گرفتند. عدۀ بسیاری از سران فرقۀ دموکرات و افسران ارتش پیشه وری بازداشت و پس از محاکمه، شماری از آن ها در همان سال اعدام شدند.
۲۱ آذر ۱۳۲۵ش مصادف با اقتدار دوبارۀ حکومت مرکزی ایران در آذربایجان. پس از رد اعتبارنامۀ جعفر پیشه وری در مجلس شورای ملی (۱۳۲۴ش) و توقیف روزنامۀ آژیر، سیدجعفر پیشه وری، در بیانیه ای به زبان ترکی در تبریز خودمختاری آذربایجان را اعلام کرد. پس از آن، در ۲۲ شهریور ۱۳۲۴ش هیئت مؤسسانِ فرقۀ دموکرات آذربایجان تشکیل شد و پیشه وری را به مقام صدر فرقه و نخست وزیر آذربایجان انتخاب کرد و اعضای دولتْ خودمختاری آذربایجان را اعلام نمودند. در ۲۶ آبان همان سال، کنگرۀ ملی حزب دموکرات آذربایجان با شرکت نمایندگان همۀ شهرها و بخش های آذربایجان در تبریز تشکیل شد و تصمیماتی اتخاذ کرد. مذاکرات نمایندگان اعزامی دولت با سران فرقه برای حل قضیۀ آذربایجان به جایی نرسید، از این رو، دولت در اول آذر ۱۳۲۵ش طبق اعلامیه ای به زنجان و خَمْسه نیرو اعزام کرد. مردم پیش از رسیدن نیروهای دولتی، علیه اعضا و هواداران فرقه شوریدند و پس از درگیری های پراکنده بین نیروهای دولتی و افراد فرقۀ دموکرات، پیشه وری و وزیران فرقۀ دموکرات از مرز گذشتند و، وارد خاک شوروی شدند. نیروهای دولتی در ۲۱ آذر تبریز را تصرف کردند و زمام امور را به دست گرفتند. عدۀ بسیاری از سران فرقۀ دموکرات و افسران ارتش پیشه وری بازداشت و پس از محاکمه، شماری از آن ها در همان سال اعدام شدند.
wikijoo: روز_نجات_آذربایجان