رودوسن

رودوسن ( انگلیسی: Rhodocene ) که با نام رسمی بیس ( η۵ - سیکلوپنتادی انیل ) رودیم ( II ) شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول است. هر مولکول از این ترکیب شامل یک اتم فلز رودیم بوده که ما بین دو صفحه آروماتیک ۵ کربنی با نام حلقه های سیکلوپنتادی انیل و با آرایش ساندویچی قرار دارد. این ترکیب یک ترکیب آلی فلزی است که در آن پیوندهای کووالانسی ( هاپتیسیته ) بین کربن - رودیم وجود دارد. [ ۵] رادیکال در دماهای بالای ۱۵۰ °C و یا در شرایطی که توسط نیتروژن مایع در دمای - ۱۹۶ °C نگه داری شود، قابل ردیابی است. در دمای اتاق، جفت های این رادیکال از طریق حلقه سیکلوپنتادی انیل خود با یکدیگر پیوند خورده و یک دیمر ایجاد می کنند که به صورت جامد زرد رنگ یافت می شود. [ ۶] [ ۷] [ ۸]
تاریخچه شیمی آلی فلزی به قرن نوزدهم میلادی و اکتشاف نمک زایس[ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] و نیکل تتراکربونیل[ ۱۲] بر می گردد. این ترکیبات شیمیدان ها را با چالش مواجه نمود چرا که این ترکیبات با مدل های موجود برای پیوند شیمیایی در آن زمان تطابق نداشت. چالش دیگر با کشف فروسن[ ۱۳] ، آنالوگ ساختاری رودوسن و نخستین ترکیب کشف شده از دسته ترکیبات متالوسن، مطرح گردید. [ ۱۴] فروسن به طور غیرمعمول از نظر شیمیایی پایدار بود، [ ۱۵] همچنین آنالوگ های ساختاری شامل رودوسنیوم، کاتیون غیر منتظره رودیوم[ یادداشت ۱] و ترکیبات همتای کبالت و ایریدیم دار رودوسن هم به همین ترتیب پایدار بودند. [ ۱۸] مطالعه گونه های آلی فلزی مانند این ترکیبات نهایتا موجب توسعه مدل هایی از پیوند شیمیایی شد که تشکیل و پایداری آن ها را توضیح می داد. [ ۱۹] [ ۲۰] کارهای انجام شده بر روی ترکیبات ساندویچی، از جمله سامانه های رودوسن - رودوسنیوم، موجب شد تا دو شیمیدان به نام های جفری ویلکینسون و ارنست فیشر جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۷۳ را از آن خود کنند. [ ۲۱] [ ۲۲]
↑ کاتیون + با ۱۸ الکترون لایه ظرفیت در برخی مجلات با نام کاتیون رودوسنیوم ( rhodocenium ) [ ۱۶] و در برخی دیگر کاتیون رودیسینیم ( rhodicinium ) نام برده شده است. [ ۱۷] نام رودوسنیوم در مقالات اخیر بیشتر به کار رفته است و ما در این مقاله نیز از آن استفاده می کنیم. اما هر دو نام به یک گونه شیمیایی اشاره دارد.