رود کُر، بزرگ ترین رودخانه استان فارس است و یکی از منابع اصلی تأمین آب کشاورزی، صنعتی و آشامیدنی شهرهای شیراز، مرودشت و خرامه است. رود کر از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد که طبق اسطوره شناسی سومری و نوشته های پهلوی، به کوه های شرق سومر و غرب پارس «کور» به معنی «کوه» می گفتند که نام رود کر از اینجا ریشه گرفته است.
... [مشاهده متن کامل]
این رود از کوه های سید محمد و پالنگری و همچنین مارگون سپیدان و گمبیل، دلخان و کهکران و تعدادی دیگر از چشمه های سپیدان سرچشمه گرفته و پس از پیوستن آب این چشمه ها، با نام رودخانه کر از ناحیه تنگ براق، به شهرستان مرودشت وارد می شود. رودخانه کر پس از گذر از سد ملاصدرا و سد درودزن، وارد دشت رامجرد می شود. در ادامه این رودخانه با گذر از جنوب شهر مرودشت وارد شهرستان زرقان شده و در نهایت در شهرستان خرامه، به دریاچه بختگان می ریزد. طول رودخانه کر تا دریاچه بختگان ۲۸۰ کیلومتر است.
چند پنداره در این باره وجود دارد:
• کُر یا کور نام باستانی رشته کوه زاگرس است. بر طبق اسطوره شناسی سومری کور ( کُر ) اساساً نام یک کوه یا کوه هایی بوده، و معمولاً به کوه های زاگرس واقع در شرق سومر گفته می شد.
• کور همچنین نام دیگر امپراطوری اکد است که از سه هزار سال پیش و قبل از آن در منطقهٔ میان رودان گسترده شده بود.
سرچشمهٔ این رود از چهار شاخهٔ اوجان و رودخانه سپید و شور و مارگون تشکیل شده است. رود اوجان در شهرستان اقلید قرار دارد که از دشت سده و ابتدای آن از گور بهرام آسپاس و چشمهٔ حاجی آباد و قدمگاه سده شروع شده و در نزدیکی تنگ براق که هم اکنون سد ملاصدرا در مسیرش قرار دارد به رودخانه سپیدی که از چشمه سارهای خسرو شیرین جاری می شود می پیوندد و پس از گذشتن از تنگ براق به رود شوری که از دامنه های دنا سرچشمه می گیرد و از کنار دژکرد می گذرد اضافه شده و کمی جلوتر شاخهٔ مارگون به آن اضافه شده و در این محل رود کر نام می گیرد. این رود پس از گذشتن از دشت کامفیروز و در آخر با اضافه شدن رود سیوند به دریاچه بختگان می ریزد. در سال های اخیر به دلیل کاهش میزان آب رود کر، دریاچهٔ بختگان نیز دچار کاهش سطح و افزایش شوری آب شده است.
در مسیر و محدودهٔ رود کر آثار باستانی متعددی وجود دارند. از مهم ترین آن ها می توان به مجموعهٔ تخت رستم و آرامگاه داریوش بزرگ اشاره کرد. با آبگیری سد سیوند در سال ۱۳۸۶ چندین اثر تاریخی در محدودهٔ باستانی تنگه بلاغی یه زیر آب رفتند.
... [مشاهده متن کامل]
این رود از کوه های سید محمد و پالنگری و همچنین مارگون سپیدان و گمبیل، دلخان و کهکران و تعدادی دیگر از چشمه های سپیدان سرچشمه گرفته و پس از پیوستن آب این چشمه ها، با نام رودخانه کر از ناحیه تنگ براق، به شهرستان مرودشت وارد می شود. رودخانه کر پس از گذر از سد ملاصدرا و سد درودزن، وارد دشت رامجرد می شود. در ادامه این رودخانه با گذر از جنوب شهر مرودشت وارد شهرستان زرقان شده و در نهایت در شهرستان خرامه، به دریاچه بختگان می ریزد. طول رودخانه کر تا دریاچه بختگان ۲۸۰ کیلومتر است.
چند پنداره در این باره وجود دارد:
• کُر یا کور نام باستانی رشته کوه زاگرس است. بر طبق اسطوره شناسی سومری کور ( کُر ) اساساً نام یک کوه یا کوه هایی بوده، و معمولاً به کوه های زاگرس واقع در شرق سومر گفته می شد.
• کور همچنین نام دیگر امپراطوری اکد است که از سه هزار سال پیش و قبل از آن در منطقهٔ میان رودان گسترده شده بود.
سرچشمهٔ این رود از چهار شاخهٔ اوجان و رودخانه سپید و شور و مارگون تشکیل شده است. رود اوجان در شهرستان اقلید قرار دارد که از دشت سده و ابتدای آن از گور بهرام آسپاس و چشمهٔ حاجی آباد و قدمگاه سده شروع شده و در نزدیکی تنگ براق که هم اکنون سد ملاصدرا در مسیرش قرار دارد به رودخانه سپیدی که از چشمه سارهای خسرو شیرین جاری می شود می پیوندد و پس از گذشتن از تنگ براق به رود شوری که از دامنه های دنا سرچشمه می گیرد و از کنار دژکرد می گذرد اضافه شده و کمی جلوتر شاخهٔ مارگون به آن اضافه شده و در این محل رود کر نام می گیرد. این رود پس از گذشتن از دشت کامفیروز و در آخر با اضافه شدن رود سیوند به دریاچه بختگان می ریزد. در سال های اخیر به دلیل کاهش میزان آب رود کر، دریاچهٔ بختگان نیز دچار کاهش سطح و افزایش شوری آب شده است.
در مسیر و محدودهٔ رود کر آثار باستانی متعددی وجود دارند. از مهم ترین آن ها می توان به مجموعهٔ تخت رستم و آرامگاه داریوش بزرگ اشاره کرد. با آبگیری سد سیوند در سال ۱۳۸۶ چندین اثر تاریخی در محدودهٔ باستانی تنگه بلاغی یه زیر آب رفتند.
کر بمعنی حجم زیاد واژه تورکی است مثل آب کر و کرور واحد پول قدیم یک کرور معادل پانصد تومان و رودخانه ای در کشور آزربایجان که با رود آراز همراه شده و به خزر میریزد