رود تجن

رود تجن (ساری). رود تجن ساری از کوه های چهاردانگه، دودانگه و هزارجریب سرچشمه می گیرد و پس عبور از شهر ساری در منطقه فرح آباد به دریای خزر می ریزد. [ ۱]
نام تجن هم ریشهٔ فعل «تجنه» ( می تازد ) و از مصدر «بتجستن» یا «بَتِتِن» در زبان مازندرانی است که معنی آن تاختن و به سرعت رفتن است. بدین معنی آب به اسبی سرکش همانند شده که در راه می تازد و به پیش می رود.
شاخه های اصلی تجن:
• شیرین رود
• رود گلخوران ( پس از پیوستن به سپیدرود به سوی سد سلیمان تنگه می رود )
• سپیدرود ( محل ساخت سد فینسک روی بخشی از رود که جز استان سمنان است )
• لنگَر رود ( پس از پیوستن به سپیدرود به سوی سد سلیمان تنگه می رود )
• گرمابرود ( محل ساخت سد چرگت. این رود در نزدیکی پل تاکام به آبی می پیوندد که از سد سلیمان تنگه سرازیر می شود )
• زارم رود ( محل ساخت سد زارم ) [ ۲]

رود تجن (سرخس). رودخانه تجن، رودی است که در امتداد جریان هریرود است و پس از تلاقی دو رود کشف رود و هریرود در محلی به نام پل خاتون، تجن خوانده می شود و سپس از این محل مرز ایران و ترکمنستان را تشکیل می دهد و پس از ادامهٔ مسیر وارد سرخس می گردد و در شمال این شهر در پاسگاه جهانبانی از مرز ایران خارج می شود و وارد خاک جمهوری ترکمنستان می گردد و سرانجام در نزدیکی شهر تجن در ریگزارهای قره قوم فرومی رود.
این رودخانه مانند دیگر رودهای منطقه دائمی نیست و در فصول سال با تغییرات میزان ریزش باران، دارای نوسانات زیادی می باشد. در سال های مختلف بین ۰٫۷۵ تا ۷٫۴ متر مکعب در ثانیه متفاوت است. رودخانه تجن بزرگ ترین منبع آب سطحی دشت سرخس می باشد.
واژه تجن در فارسی به معنی نهری است که از رود بزرگ جدا کنند، همان گونه که در تاریخ سیستان ( ۱۳/۴۰۴ ) آمده است: «و از هیرمند تجنی نو نهادن». ریشه این واژه از ریشه ایرانی باستان tač و tak به معنی تاختن و جاری شدن گرفته شده است. [ ۱]
آب این رودخانه توسط پنج کانال به مصرف کشاورزی می رسد:
• کانال سنگر
• کانال نوروز آباد
• کانال دولت آباد
• کانال مظفری
• کانال جنگل