روایی

/ravAyi/

مترادف روایی: حلیت، سزاواری، رواج، رونق

معنی انگلیسی:
validity

لغت نامه دهخدا

روایی. [ رَ ] ( حامص ) رواج. ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ) ( غیاث اللغات ). رونق داشتن. ( برهان قاطع ). رونق و خوبی داد و ستد و خرید و فروخت. رواج بازار. ضد کسادی. ( ناظم الاطباء ). گرمی و تیزی بازار :
تا مه نیسان بود روایی بستان
تا مه کانون بود روایی کانون.
فرخی.
گشاده دست بخشش مهتران را
روایی خاسته خنیاگران را.
( ویس و رامین ).
هرچه فروشی در وقت روایی فروش و از سود طلب کردن عیب مدار. ( قابوس نامه ).
زین نازو تکبر تو تا چند
بازار غم ترا روایی !
سیدحسن غزنوی.
هر نقد که آن بود بهایی
بفروش چو آمدش روایی.
نظامی.
به سبب زیادتی نرخها و کمی آن و روایی غلات و کسادی آن. ( تاریخ قم ص 184 ). ایشان غله را بریان می کردندتا چون از ایشان بخرند و زراعت نمایند رسته نگردد وغله ایشان به روایی فروخته شود. ( تاریخ قم ص 64 ). || برآمدن حاجت. ( غیاث ) ( آنندراج ). روا شدن کام. مَقْضی شدن حاجت :
هر حاجتی که داری زایزد همه روا شد
من حاجتی ندیدم هرگز بدین روایی.
فرخی.
بدیدنداز همه کامی روایی
بکندند از جگر خار جدایی.
( ویس و رامین ).
|| برآوردن حاجت. ( از غیاث ) ( از آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || حسن شهرت. مقبولیت عامه :
ز وصفت رسیده ست شاعر به شِعْری ̍
ز نعتت گرفته ست راوی روایی.
زینبی.
حاسد ز قبول این روایی
دور از من و تو به ژاژخایی.
نظامی.
|| نفاذ. نافذ بودن. مطاع بودن.
- فرمانروایی ؛ نفوذ فرمان. نفاذ حکم.
|| بهره مندی. ( ناظم الاطباء ). تمتع :
خوردی و زدی و تاختی چند
واکنون که نماندت آن روایی...
ناصرخسرو.
|| حِلّیّت. حلالی. مقابل ناروایی و حرمت. جواز. || شایستگی. لیاقت. سزاواری. ( ناظم الاطباء ). || زیبایی. || موافقت. ( ناظم الاطباء ). || محتمل است در عبارات ذیل از تذکرة الاولیاء عطار بمعنی قوت مباشرت و آرامش با زنان باشد : نقل است که مادرش روزی او را دید در آفتاب نشسته و عرق از وی روان شده ، گفت ای مادر از خدای شرم دارم که قدم برای موافقت نفس و خود روایی ندارم.مادر گفت این چه سخن است ؟ گفت ای مادر چون در بغدادحالها و ناشایستها بدیدم دعا کردم تا حق تعالی روایی از من بازگرفت ، تا معذور باشم و به نماز جماعت نروم تا آنها نباید دید. اکنون شانزده سال است تا روایی ندارم و با تو نگفتم. ( تذکرة الاولیاء عطار ). || ( ص نسبی ) مجازی باشد که در مقابل حقیقی است. ( برهان قاطع ) ( آنندراج ) ( از انجمن آرا ) .

فرهنگ فارسی

رواج رونق .
رواج رونق داشتن بر آمدن حاجت

فرهنگ معین

(رَ ) (حامص . ) رونق ، رواج .

فرهنگ عمید

۱. روا شدن، روا بودن.
۲. رواج، رونق.

فرهنگستان زبان و ادب

{validity} [روان شناسی، علوم دارویی، علوم سلامت] درجۀ درستی نتیجه گیری های حاصل از یک مطالعه

مترادف ها

justifiability (اسم)
مجاز بودن، روایی، روا بودنی، جواز شرعی

پیشنهاد کاربران

علاوه بر معانی که دوستان گفتن، به معنای "ارزش"و"اعتبار" هم هست.
داستانی
روایت شده
نقل شده
منقول
حکایت شده

بپرس