رواندُز ( به کردی ڕه واندز ) شهری است در منطقه کردنشین شمال عراق و در نزدیکی ایران. این شهر واقع در شهرستان سوران استان اربیل است و حدود ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارد. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۳ میلادی ۹۵٬۰۸۹ نفر بود که بیشتر آن ها کُرد هستند و اقلیتی از آشوریان و عرب ها نیز در این شهر زندگی می کنند.
نام این شهر به معنی «دژ راوند» است و به دودمان راوندی اشاره دارد. در نزدیکی شهر دره ای گسترده واقع شده که از مناظر کم نظیر در عراق است.
رواندز از قدیم به خاطر محل راهبردی اش شهر بااهمیتی بوده است. گردنه رواندز در زمان تمدن اورارتو محل برپا کردن سنگ نوشته کله شین بود. در دوران امپراتوری آشوری نو که از سده های دهم تا هفتم پیش از میلاد ادامه داشت منطقه رواندز در مسیر بازرگانی نینوا قرار داشت. [ ۱] رواندز بعدها بخشی از استان شهرزور و پس از آن نیز بخشی از منطقه اردلان به شمار آمد. رواندز زمانی مرکز امیرنشین سوران به شمار می آمد که از ۱۳۹۹ تا ۱۸۳۳ دوام یافت.
در طی سده های ۱۷ و ۱۸ میلادی، پایتخت امیران سوران قلعه دوین بود، اما بعدها مقر این امیرنشین به حریر منتقل شد. سال ۱۸۸۷ میلادی علی بیگ پسر سلیمان بیگ به جای پدر امارت را به دست گرفت و مقر امارت را از حریر به خلیفان نزدیک رواندوز منتقل نمود و در آنجا دژ استواری بنا نهاد. سال ۱۸۰۱ احمد بیگ فوت نمود و اُغوزبیگ به امارت رسید. بنا به شاهدی تاریخ این امیر بسیار دیندار بوده است. در زمان این امیر، قلمرو و امارت بین چهار پسرش تقسیم شده بود: تیمورخان، یحیی بیگ، بایزبیگ و مصطفی بیگ. [ ۲]
سال ۱۸۰۴ اُغوزبیگ فوت کرد و پسر بزرگش مصطفی بیگ به امارت رسید. برادران به امارت وی گردن ننهادند و با وی به مخالفت پرداختند و سال ۱۸۰۵ برادرش تیمورخان با سلیمان پاشای امیر بابان و سردار کویه و حریر متحد شد. در ماه تشرین یکم سال ۱۸۰۵ مصطفی بیگ مخفیانه با سلیمان پاشای بابان ارتباط برقرار ساخت و او را با خود هم آواز ساخت. مصطفی بیگ تا سال ۱۸۱۲ در نهایت آرامش به امارت بپردازد. این وضع تا بروز اختلاف مابین دو امیر بابان؛ عبدالرحمن پاشا و سلیمان پاشا، ادامه داشت. اما زمانی که عبدالرحمن پاشای بابان به ایران پناهنده شده بود و سلیمان پاشا سلیمانیه را در تصرف داشت. سلیمان پاشا از فرصت استفاده کرده و به امارت سوران حمله کرد و دژ رواندز را محاصره نمود. اما برگشت عبدالرحمن پاشا، این محاصره هم شکسته شد. بعد از شکست این محاصره بار دیگر برادران مصطفی بیگ، تیمورخان و یحیی بیگ به جان برادرشان افتادند. این جریان همچنان ادامه داشت. تا این که میرمحمد پسر مصطفی بیگ به امارت رسید و ضرب شستی به عمّان طاغی نشان داد. رواندز در سال های فرمانروایی میرمحمد به یکی از پایگاه های مهم سیاسی منطقه مبدل شد. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفنام این شهر به معنی «دژ راوند» است و به دودمان راوندی اشاره دارد. در نزدیکی شهر دره ای گسترده واقع شده که از مناظر کم نظیر در عراق است.
رواندز از قدیم به خاطر محل راهبردی اش شهر بااهمیتی بوده است. گردنه رواندز در زمان تمدن اورارتو محل برپا کردن سنگ نوشته کله شین بود. در دوران امپراتوری آشوری نو که از سده های دهم تا هفتم پیش از میلاد ادامه داشت منطقه رواندز در مسیر بازرگانی نینوا قرار داشت. [ ۱] رواندز بعدها بخشی از استان شهرزور و پس از آن نیز بخشی از منطقه اردلان به شمار آمد. رواندز زمانی مرکز امیرنشین سوران به شمار می آمد که از ۱۳۹۹ تا ۱۸۳۳ دوام یافت.
در طی سده های ۱۷ و ۱۸ میلادی، پایتخت امیران سوران قلعه دوین بود، اما بعدها مقر این امیرنشین به حریر منتقل شد. سال ۱۸۸۷ میلادی علی بیگ پسر سلیمان بیگ به جای پدر امارت را به دست گرفت و مقر امارت را از حریر به خلیفان نزدیک رواندوز منتقل نمود و در آنجا دژ استواری بنا نهاد. سال ۱۸۰۱ احمد بیگ فوت نمود و اُغوزبیگ به امارت رسید. بنا به شاهدی تاریخ این امیر بسیار دیندار بوده است. در زمان این امیر، قلمرو و امارت بین چهار پسرش تقسیم شده بود: تیمورخان، یحیی بیگ، بایزبیگ و مصطفی بیگ. [ ۲]
سال ۱۸۰۴ اُغوزبیگ فوت کرد و پسر بزرگش مصطفی بیگ به امارت رسید. برادران به امارت وی گردن ننهادند و با وی به مخالفت پرداختند و سال ۱۸۰۵ برادرش تیمورخان با سلیمان پاشای امیر بابان و سردار کویه و حریر متحد شد. در ماه تشرین یکم سال ۱۸۰۵ مصطفی بیگ مخفیانه با سلیمان پاشای بابان ارتباط برقرار ساخت و او را با خود هم آواز ساخت. مصطفی بیگ تا سال ۱۸۱۲ در نهایت آرامش به امارت بپردازد. این وضع تا بروز اختلاف مابین دو امیر بابان؛ عبدالرحمن پاشا و سلیمان پاشا، ادامه داشت. اما زمانی که عبدالرحمن پاشای بابان به ایران پناهنده شده بود و سلیمان پاشا سلیمانیه را در تصرف داشت. سلیمان پاشا از فرصت استفاده کرده و به امارت سوران حمله کرد و دژ رواندز را محاصره نمود. اما برگشت عبدالرحمن پاشا، این محاصره هم شکسته شد. بعد از شکست این محاصره بار دیگر برادران مصطفی بیگ، تیمورخان و یحیی بیگ به جان برادرشان افتادند. این جریان همچنان ادامه داشت. تا این که میرمحمد پسر مصطفی بیگ به امارت رسید و ضرب شستی به عمّان طاغی نشان داد. رواندز در سال های فرمانروایی میرمحمد به یکی از پایگاه های مهم سیاسی منطقه مبدل شد. [ ۲]
wiki: رواندز