روان شناسی بین گروهی (intergroup psychology)
حیطه ای از روان شناسی که به جای پرداختن به روابط شخصی، به روابط اعضای گروه های اجتماعی متفاوت با یکدیگر می پردازد. در این روش، پژوهشگران درصدد توضیح تعارض بین گروه ها و پدیده های وابسته به آن، مانند تعصب و خشونت اند. ازجمله تعارض های بین گروهی که تاکنون بررسی شده عبارت است از تعصب نژادی، تبعیض جنسی، و روابط صنعتی. روان شناسیِ بین روهی رویکردهای متفاوتی دارد. رویکردی که ریشه در روان شناسی اجتماعی دارد، تعارض بین گروه ها را حاصل کم رنگ شدن هویت فردی شخص، ناشی از تأثیرپذیری از جمع، می داند. از دست رفتن کنترل و مدیریت فردی به پرخاشگری و خشونت می انجامد. تئودور آدورنو و همکارانش دربارۀ تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی در آمادگی برای تعصب یا منش اقتدار طلب تحقیقاتی کرده اند. از ویژگی های منش اقتدار طلب، انفعال در لوای قدرت، تطابق با آداب و سنن اجتماعی، باورهای خرافی، تصورات قالبی، و پرخاشگری به اشخاص ضعیف است. نظریۀ شریف موستافر تعارض بین گروهی را براساس تعارض در منافع واقعی یا خیالی گروه ها توضیح می دهد، نه رفتارهای فردی. او از پسرانی که در یک اردوی تابستانی بودند، خواست که نقش هایی کاملاً خیالی را بازی کنند و به این ترتیب تعارض بین گروهی را بررسی کرد. این اردوها به منظور تشویق پسرها برای ایجاد هویت گروهی ترتیب یافته بود و گروه ها را درگیر بازی های رقابتی می کرد. در این موقعیت، گروه هایی که قبلاً یکدیگر را یاری می کردند، در وضعیت رقابت آمیز به هم پرخاشگری می کردند. سپس پژوهشگران، برای کاستن از تعارض گروهی، روش های متفاوتی به کار می گرفتند؛ مانند معرفی گروه سومی به عنوان دشمن مشترک، ایراد سخنرانی و تعیین تکالیف مشترک برای گروه. هیچ یک از این روش ها اثری چشمگیر بر تعارض نداشت، هرچند که معرفی اهداف مشترک تا حدی آن را کاهش داد. هنری تاجفل نظریۀ هویت اجتماعی را براساس نظریۀ تعارض واقع گرایانۀ شریف تدوین کرد که روشی است تجربی برای بررسی نظام مند شرایطی که به تعارض بین گروهی می انجامد. این روش الگوی گروهی کمینه نام دارد که در آن اشخاص به دو گروه، ظاهراً انتخابی اما در واقع اتفاقی، تقسیم می شوند. آن گاه اشخاص مجبورند منابع را بین گروه خود و گروه دیگر تقسیم کنند. یافته های این تحقیق نشان می دهد همین که دریافت کنندگانِ منابع از گروه دیگری باشند، تبعیض گروهی به وجود می آید. به نظر می رسد که اشخاصِ تحت بررسی، هویت گروهی می یابند، حتی زمانی که گروه ها کاملاً اختیاری شکل می گیرند و رقابت با اشخاص دیگر صرفاً به سبب تعلق آنان به گروه دیگر است.
حیطه ای از روان شناسی که به جای پرداختن به روابط شخصی، به روابط اعضای گروه های اجتماعی متفاوت با یکدیگر می پردازد. در این روش، پژوهشگران درصدد توضیح تعارض بین گروه ها و پدیده های وابسته به آن، مانند تعصب و خشونت اند. ازجمله تعارض های بین گروهی که تاکنون بررسی شده عبارت است از تعصب نژادی، تبعیض جنسی، و روابط صنعتی. روان شناسیِ بین روهی رویکردهای متفاوتی دارد. رویکردی که ریشه در روان شناسی اجتماعی دارد، تعارض بین گروه ها را حاصل کم رنگ شدن هویت فردی شخص، ناشی از تأثیرپذیری از جمع، می داند. از دست رفتن کنترل و مدیریت فردی به پرخاشگری و خشونت می انجامد. تئودور آدورنو و همکارانش دربارۀ تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی در آمادگی برای تعصب یا منش اقتدار طلب تحقیقاتی کرده اند. از ویژگی های منش اقتدار طلب، انفعال در لوای قدرت، تطابق با آداب و سنن اجتماعی، باورهای خرافی، تصورات قالبی، و پرخاشگری به اشخاص ضعیف است. نظریۀ شریف موستافر تعارض بین گروهی را براساس تعارض در منافع واقعی یا خیالی گروه ها توضیح می دهد، نه رفتارهای فردی. او از پسرانی که در یک اردوی تابستانی بودند، خواست که نقش هایی کاملاً خیالی را بازی کنند و به این ترتیب تعارض بین گروهی را بررسی کرد. این اردوها به منظور تشویق پسرها برای ایجاد هویت گروهی ترتیب یافته بود و گروه ها را درگیر بازی های رقابتی می کرد. در این موقعیت، گروه هایی که قبلاً یکدیگر را یاری می کردند، در وضعیت رقابت آمیز به هم پرخاشگری می کردند. سپس پژوهشگران، برای کاستن از تعارض گروهی، روش های متفاوتی به کار می گرفتند؛ مانند معرفی گروه سومی به عنوان دشمن مشترک، ایراد سخنرانی و تعیین تکالیف مشترک برای گروه. هیچ یک از این روش ها اثری چشمگیر بر تعارض نداشت، هرچند که معرفی اهداف مشترک تا حدی آن را کاهش داد. هنری تاجفل نظریۀ هویت اجتماعی را براساس نظریۀ تعارض واقع گرایانۀ شریف تدوین کرد که روشی است تجربی برای بررسی نظام مند شرایطی که به تعارض بین گروهی می انجامد. این روش الگوی گروهی کمینه نام دارد که در آن اشخاص به دو گروه، ظاهراً انتخابی اما در واقع اتفاقی، تقسیم می شوند. آن گاه اشخاص مجبورند منابع را بین گروه خود و گروه دیگر تقسیم کنند. یافته های این تحقیق نشان می دهد همین که دریافت کنندگانِ منابع از گروه دیگری باشند، تبعیض گروهی به وجود می آید. به نظر می رسد که اشخاصِ تحت بررسی، هویت گروهی می یابند، حتی زمانی که گروه ها کاملاً اختیاری شکل می گیرند و رقابت با اشخاص دیگر صرفاً به سبب تعلق آنان به گروه دیگر است.
wikijoo: روان_شناسی_بین_گروهی