روان ساز

روانساز ( به انگلیسی: Lubricant ) ماده ای ( معمولاً به صورت مایع ) است که به میان دو سطح در تماس با یکدیگر اعمال می شود تا اصطکاک و سایش را کاهش داده و بازدهی را افزایش دهد. روانسازها ممکن است همچنین برای حل کردن و انتقال ذرات یا انتقال حرارت نیز بکار روند.
روان ساز را مالش زدا هم نامیده اند. [ ۱]
مولکول های غول پیکر گرافیت، که همگی از اتمهای کربن درست شده اند، دوبعدی هستند. اینها به شکل جوشن های شش ضلعی تخت موازی به یکدیگر متصل شده اند. بندهای میان لایه ها از بندهای میان شش ضلعی ها ضعیف ترند و در نتیجه یک لایه به آسانی بر روی لایهٔ زیرین می لغزد. برای این است که گرافیت یکی از بهترین روان سازها شناخته شده است. [ ۱]
به طور معمول روان کننده ها حاوی 90٪ روغن پایه ( اغلب از برش های نفتی ، به نام روغن های معدنی ) و کمتر از 10٪ مواد افزودنی هستند . روغن های گیاهی یا مایعات مصنوعی مانند پلی اولفین های هیدروژنه ، استرها ، سیلیکون ها ، فلوروکربن ها و بسیاری دیگر گاهی به عنوان روغن پایه استفاده می شوند . افزودنی ها باعث کاهش اصطکاک و سایش ، افزایش ویسکوزیته ، بهبود شاخص ویسکوزیته ، مقاومت در برابر خوردگی و اکسیداسیون ، پیری یا آلودگی و غیره می شوند .
روان کننده ها معمولاً از روغن های پایه به اضافه انواع مواد افزودنی برای ایجاد ویژگی های مطلوب تشکیل شده اند . اگرچه روانکارها معمولاً بر اساس یک نوع روغن پایه هستند ، مخلوطی از روغن های پایه نیز برای برآوردن الزامات عملکرد استفاده می شود .
• Polyalpha - olefin ( PAO )
• Synthetic esters
• Polyalkylene glycols ( PAG )
• Phosphate esters
• Perfluoropolyether ( PFPE )
• Alkylated naphthalenes ( AN )
• Silicate esters
• Ionic fluids
• Multiply alkylated cyclopentanes ( MAC )

روان ساز (lubricant)
ماده ای برای کاربرد بین سطوح متحرک، به منظور کاهش اصطکاک. روان سازهایی با پایۀ کربن (روان سازهای آلی)، که معمولاً گریس یا روغن نامیده می شوند، از تقطیر نفت خام به دست می آیند. تحقیقات پردامنه ای در زمینۀ افزودنی های شیمیایی روان سازها صورت می گیرد. کاربرد این افزودنی ها عبارت اند از کاهش ساییدگی ناشی از خوردگی، جلوگیری از تشکیل لجن در کارتر که غالباً ناشی از خاموش و روشن کردن متوالی اتومبیل است، دوام در توربین های گازی هوانوردی، در دماهای کاری بالا و مقاومت دربرابر تابش در نیروگاه های هسته ای. از روان سازهای پاششی با پایۀ سیلیسیم نیز استفاده می شود. این روان سازها کمتر از روان سازهای نفتی گرد و غبار جذب می کنند. یکی از روان سازهای جامد گرافیت، یکی از آلوتروپی های کربن، است. گرافیت را به شکل فلس یا به صورت امولسیون (کلوئید) در آب یا روغن مصرف می کنند.