روابط ایران و ازبکستان در مورد روابط دوجانبه بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ازبکستان است.
ایران در سال ۱۳۷۰ جمهوری ازبکستان را به رسمیت شناخت. دو طرف در سالهای بعد نخستین نمایندگان سیاسی خود را به تاشکند و تهران فرستادند، ولی روابط در طول دو و نیم دهه چندان پیشرفت خاصی نداشت و حتی رو به کاهش بود. در این بین متغیرهایی چون، نظام سیاسی متفاوت دو کشور، بدبینی به نیات ایران، ترس از فعالیت گروه ها و احزاب سیاسی اسلامی، هراس از نفوذ ایران در منطقه و ازبکستان، وجود اقلیت تاجیک و فارس زبان در ازبکستان، روابط خوب ایران با تاجیکستان و مشکلات دامنه دار دو همسایه یعنی تاجیکستان و ازبکستان در کنار عوامل ژئوپلیتیکی چون نبود مرز مشترک دو کشور و نقش بازیگران خارجی دیگر موجب عدم توسعه روابط دو کشور شده بود. سید ابراهیم رئیسی در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ خورشیدی به منظور شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در صدر هیأتی سیاسی و اقتصادی وارد شهر سمرقند ازبکستان شد که این نخستین سفر یک مقام ریاست جمهوری ایران به ازبکستان پس از ۱۸ سال بود.
... [مشاهده متن کامل]
در راهبرد ۵ ساله توسعه سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در ازبکستان نوین نوسازی در بخش مدیریت دولتی، افزایش سیستم قضایی، آزادسازی اقتصادی و انجام اصلاحات در بخش های مختلف اجتماعی از دیگر بخش های برنامه رشد تاشکند است. در این شرایط افزایش کیفیت محصولات، کاهش تورم و تلاش برای فاصله گرفتن از اقتصاد تک محصولی در دو عرصه کشاورزی و انرژی در دستور کار رهبران نوین ازبکستان باهدف نوسازی و دگرگونی های اقتصادی در همه بخش ها است. در این میان هرچند ایران و ازبکستان در دو و نیم دهه گذشته همکاری هایی اقتصادی باهم داشته اند و بیش از ۵۹ اسناد امضاشده و کمیسیون های مشترک بین دولتی تشکیل گردیده است. در همین راستا در سال ۲۰۱۵ در شهر تاشکند یازدهمین نشست کمیسیون مشترک ازبکستان و ایران برگزار گردیده و در سال ۲۰۱۴، حجم مبادلات تجاری بین دو طرف ۳۷۴٫۹ میلیون دلار بوده و تاکنون با مشارکت سرمایه گذاری ایران، بیش از ۱۱۶ کارخانه در این کشور فعال گردیده است، اما واقعیت آن است که بسترهای همکاری های اقتصادی دو کشور بسیار گسترده تر است. اقتصاد مهم ترین دلیل و انگیزه گسترش روابط دو کشور در وضعیت کنونی است. در واقع با توجه به توجه ازبکستان به گسترش روابط و مبادلات دو کشور به ویژه در حوزه بازرگانی از یک سو می توان بخش راه آهن و ترانزیت را با توجه به نیاز و محصور در خشکی بودن ازبکستان گسترش بسیار داد و با رویکردهایی چون راه اندازی قطار مسافرتی ایران - ازبکستان، افزایش تعداد کشورهای قرارداد عشق آباد و بنیان دالان ازبکستان - ترکمنستان - ایران–عُمان، افزایش روابط حمل ونقلی با ایران، تلاش و کوشش دوسویه در بهره برداری از پروژه خط آهن سراسری افغانستان به نفع هر سه کشور ( ایران، ازبکستان و افغانستان ) همکاری ها را توسعه داد. در بعد دیگری با در نظر داشت علاقه مندی ازبکستان به خریداری نفت از ایران و تولید کم نفت ازبکستان صادرات نفت ایران به ازبکستان صادرات نفت به این کشور از راه خشکی و راه آهن در کنار توجه به همکاری های گازی ( ازبکستان یازدهمین تولیدکننده گاز دنیاست ) را مدنظر قرارداد.
ایران در سال ۱۳۷۰ جمهوری ازبکستان را به رسمیت شناخت. دو طرف در سالهای بعد نخستین نمایندگان سیاسی خود را به تاشکند و تهران فرستادند، ولی روابط در طول دو و نیم دهه چندان پیشرفت خاصی نداشت و حتی رو به کاهش بود. در این بین متغیرهایی چون، نظام سیاسی متفاوت دو کشور، بدبینی به نیات ایران، ترس از فعالیت گروه ها و احزاب سیاسی اسلامی، هراس از نفوذ ایران در منطقه و ازبکستان، وجود اقلیت تاجیک و فارس زبان در ازبکستان، روابط خوب ایران با تاجیکستان و مشکلات دامنه دار دو همسایه یعنی تاجیکستان و ازبکستان در کنار عوامل ژئوپلیتیکی چون نبود مرز مشترک دو کشور و نقش بازیگران خارجی دیگر موجب عدم توسعه روابط دو کشور شده بود. سید ابراهیم رئیسی در شهریور ماه سال ۱۴۰۱ خورشیدی به منظور شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در صدر هیأتی سیاسی و اقتصادی وارد شهر سمرقند ازبکستان شد که این نخستین سفر یک مقام ریاست جمهوری ایران به ازبکستان پس از ۱۸ سال بود.
... [مشاهده متن کامل]
در راهبرد ۵ ساله توسعه سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ در ازبکستان نوین نوسازی در بخش مدیریت دولتی، افزایش سیستم قضایی، آزادسازی اقتصادی و انجام اصلاحات در بخش های مختلف اجتماعی از دیگر بخش های برنامه رشد تاشکند است. در این شرایط افزایش کیفیت محصولات، کاهش تورم و تلاش برای فاصله گرفتن از اقتصاد تک محصولی در دو عرصه کشاورزی و انرژی در دستور کار رهبران نوین ازبکستان باهدف نوسازی و دگرگونی های اقتصادی در همه بخش ها است. در این میان هرچند ایران و ازبکستان در دو و نیم دهه گذشته همکاری هایی اقتصادی باهم داشته اند و بیش از ۵۹ اسناد امضاشده و کمیسیون های مشترک بین دولتی تشکیل گردیده است. در همین راستا در سال ۲۰۱۵ در شهر تاشکند یازدهمین نشست کمیسیون مشترک ازبکستان و ایران برگزار گردیده و در سال ۲۰۱۴، حجم مبادلات تجاری بین دو طرف ۳۷۴٫۹ میلیون دلار بوده و تاکنون با مشارکت سرمایه گذاری ایران، بیش از ۱۱۶ کارخانه در این کشور فعال گردیده است، اما واقعیت آن است که بسترهای همکاری های اقتصادی دو کشور بسیار گسترده تر است. اقتصاد مهم ترین دلیل و انگیزه گسترش روابط دو کشور در وضعیت کنونی است. در واقع با توجه به توجه ازبکستان به گسترش روابط و مبادلات دو کشور به ویژه در حوزه بازرگانی از یک سو می توان بخش راه آهن و ترانزیت را با توجه به نیاز و محصور در خشکی بودن ازبکستان گسترش بسیار داد و با رویکردهایی چون راه اندازی قطار مسافرتی ایران - ازبکستان، افزایش تعداد کشورهای قرارداد عشق آباد و بنیان دالان ازبکستان - ترکمنستان - ایران–عُمان، افزایش روابط حمل ونقلی با ایران، تلاش و کوشش دوسویه در بهره برداری از پروژه خط آهن سراسری افغانستان به نفع هر سه کشور ( ایران، ازبکستان و افغانستان ) همکاری ها را توسعه داد. در بعد دیگری با در نظر داشت علاقه مندی ازبکستان به خریداری نفت از ایران و تولید کم نفت ازبکستان صادرات نفت ایران به ازبکستان صادرات نفت به این کشور از راه خشکی و راه آهن در کنار توجه به همکاری های گازی ( ازبکستان یازدهمین تولیدکننده گاز دنیاست ) را مدنظر قرارداد.
