رمل

[ویکی فقه] رمل‏ نام یکی از علوم غریبه است. که ازآن به مناسبت در باب تجارت سخن‏ گفته ‏اند.
رَمْل شا خه ای از علوم و به معنای ریگ و سنگ ریزه است.

رَمل از علوم غریبه
رمل به معنای نخست، علمی است که در آن از اشکال شانزده گانه بحث می‏شود و نتیجه آن استعلام از مجهولات و وقوف به احوال عالم است. به دارنده چنین علمی «رمال» گویند.

دانیال پیامبر و رمل
علم رمل به حضرت دانیال پیغمبر علیه السّلام نسبت داده شده است.

آموزش رمل
...

خاک بینی یا رَمّالی به فا ل بینی با نقش های خاک گفته می شود.
واژهٔ رمل از زبان عربی و به معنای ریگ یا ماسه است. [ ۱] چون دانیال نبی این معجزه را از اثر پر جبرئیل بر روی ریگ آموخت، بدین سبب به علم رمل مشهور گشته است.
تاریخچه ای دقیقی از رمل در دست نیست. برخی از استادان بنا به روایتی از ابن عباس اعتقاد دارند که رمل از معجزه های هفت تن از پیامبران به نام های آدم، شیث، ادریس، لقمان، شعیا، ارمیا و دانیال است. [ ۲]
در رمل، اساس کار ریختن نقطه است. این کار از دو راه صورت می پذیرد. یکی این که رمال به طور تصادفی در شانزده سطر تعدادی نقطه می کشد. سپس نقطه های هر سطر را دو به دو به هم وصل می کند. واضح است که از این طریق در انتهای هر سطر؛ یا یک نقطه باقی می ماند یا نقطه ای نمی ماند. در این صورت سطری را که تعداد نقاط آن فرد بوده ( فرد یا نقطه ) ، و سطری که تعداد نقطه های آن زوج بوده ( زوج یا خط ) محسوب می کنند. راه دیگر ریختن قرعه یا تاس است. اگر عدد تاس فرد باشد نشانگر نقطه و اگر زوج باشد نشانگر خط است. پس از تشکیل خط و نقطه ها آن ها را به صوت چهار ردیف چهارتایی می نویسند. که به آن ها امّهات می گویند. امهات همان چهار شکلی هستند که پس از ریختن ۱۶ سطر نقطه و جداسازی چهار چهار آنها و زیر هم نهادن حاصل می شوند [ ۳]
تاس عبارت است از چهار مهره چهار وجهی که روی یک محور سوار شده است که از این سیستم به صورت زوج یا دوتائی استفاده می شود. در دو وجه آن سه نقطه و در دو وجه دیگر، یکی دو و دیگری چهار نقطه وجود دارد. از نظر چینش، نقاط دو و چهار مقابل هم، و سه و سه نیز مقابل هم قرار دارند ولی طرز قرار گرفتن سه ها عکس هم است.
از ضرب این چهار شکل حاصل از قرعه یا ریختن نقطه زایجة رمل که شانزده خانه است بدست می آید.
بیوت ۵ و ۶ و ۷ و ۸ به ترتیب از بر هم نهادن سطور آتشی بادی آبی خاکی بیوت ۱ تا ۴ حاصل می شوند.
به گونه ای که  :
بیت ۵ حاصل سطور آتشی است بیت ۶ حاصل سطور بادی است بیت ۷ حاصل سطور آبی است بیت ۸ حاصل سطور خاکی است
اما بدانکه مابقی ۸ بیت دیگر با رعایت چهار قاعده زیر حاصل شوند به طریق صحیح  :
نقطه × نقطه = خط نقطه × خط = نقطه خط × نقطه = نقطه خط × خط = خط
تفسیر و استخراج ضمیر و حکم از این شانزده شکل صورت می پذیرد. در اصل استخراج ضمیر و حکم به دو طریق است:

رَمْل
رَمْل
(در لغت به معنیِ ریگ) از علومِ غریبه، علمِ تفسیرِ خیر و شر با استفاده از شانزده شکلِ مخصوص، اعم از عناصرِ اربعه و دوازده صورتِ برآمده از آن. مشتی ریگ را دو به دو از هم جدا می کنند. واپسین واحد یا یک ریگ است که آن را فرد گویند و «۰» به حساب می آورند، یا دو ریگ است که آن را زوج می گویند و «/» شمار می کنند. رمالان برای سهولتِ کار هشت تاس ساخته اند که بر چهار سوی هریک از آن ها یکی از این دو شکلِ سعد را نقش و چهار تاس را در میله ای و چهار تاس دیگر را در میله ای کرده اند و محاسبه را با آن انجام می دهند. از این تاس ها به قرعه چهار شکل استخراج می کنند و آن را اُمّهات می نامند و پس از آن، از این چهار شکل، چهار شکلِ دیگر استخراج می کنند و آن را بنات می گویند و از این هشت شکل، چهار شکلِ دیگر استخراج می کنند و متولدات می نامند و چهار شکلِ استخراج شدۀ نهایی را زوائد گویند. شانزده شکلِ برآمده را هریک در خانۀ مقرر بر صفحۀ رمل می نهند و براساسِ خواصِ نمادینِ عناصرِ اربعه و بروجِ دوازده گانه، سعد و نحس، زشت و زیبا، آری و نه، تأمل و شتاب، حُب و بغض، سلامت و مرض، تاریک و روشن و جز آن ها را معلوم می کنند. ابداعِ رمل را به دانیالِ نبی نسبت داده اند. سُرخابِ رَمل مشهورترین اثر در توضیحِ علمِ رمل است.