رمان تاریخی (historical novel)
نوعی داستان بلند که نویسنده اش تاریخ را زمینه و دست مایۀ آفریدن اثر ادبی قرار می دهد. اشخاص رمان تاریخی بعضاًَ حقیقی و گاه خیالی اند، اما صحنه ها واقعی و برگرفته از تاریخ اند، رمان تاریخی داستان روایی منثوری است که زمان وقوع آن به گذشته های دور یا نسبتاً دور باز می گردد. گرچه نگارش ماجراهای داستانی تاریخی پیشینه ای دیرینه و ریشه در حکایت ها و قصه های سلحشوری و رُمانس دارد، والتر اسکات، نویسندۀ انگلیسی، را می توان ابداع کنندۀ رمان تاریخی به شکل امروزی آن دانست. اسکات داستان های خود، ازجمله آیوانهو، را با آمیختن ماجراهای عاشقانۀ تخیلی، شخصیت سازی، و وفاداری و خیانت در گذشته ای که خود آن گذشته واقعیت داشته است، تصنیف کرد و نویسندگان اروپایی با تقلید از شیوۀ او بر گسترۀ این ژانر افزودند. ویکتور هوگو و اَلکساندر دوما از بزرگ ترین نویسندگان رمان تاریخی شمرده می شوند. در این نوع رمان غالباً عصر و دوره ای تصویر می شود که در آن فرهنگی در حال مرگ با فرهنگی که در حال زاده شدن است، در ستیز و کشمکش اند. در ادبیات داستانی فارسی، رمان نویسی با نوشتن رمان های تاریخی آغاز شد. نخستین رمان فارسی شمس و طُغرا، به قلم محمدباقر میرزا خسروی، رمانی تاریخی در ۳ جلد (۱۳۲۷ـ۱۳۲۸ق) است که حوادث آن در دوران مغول می گذرد. این رمان تحت تأثیر آثار الکساندر دوما قرار دارد. عشق و سلطنت یا فتوحات کوروش کبیر (۱۳۳۴ق) اثر شیخ موسی کبوترآهنگی نمونه ای دیگر از رمان های تاریخی فارسی است. از نمونه های جدیدتر رمان تاریخی فارسی آشیانۀ عقاب از زین العابدین مؤتمن، رابعه از حسینقلی مستعان، و ده نفر قزلباش اثر حسین مسرور را می توان نام برد.
نوعی داستان بلند که نویسنده اش تاریخ را زمینه و دست مایۀ آفریدن اثر ادبی قرار می دهد. اشخاص رمان تاریخی بعضاًَ حقیقی و گاه خیالی اند، اما صحنه ها واقعی و برگرفته از تاریخ اند، رمان تاریخی داستان روایی منثوری است که زمان وقوع آن به گذشته های دور یا نسبتاً دور باز می گردد. گرچه نگارش ماجراهای داستانی تاریخی پیشینه ای دیرینه و ریشه در حکایت ها و قصه های سلحشوری و رُمانس دارد، والتر اسکات، نویسندۀ انگلیسی، را می توان ابداع کنندۀ رمان تاریخی به شکل امروزی آن دانست. اسکات داستان های خود، ازجمله آیوانهو، را با آمیختن ماجراهای عاشقانۀ تخیلی، شخصیت سازی، و وفاداری و خیانت در گذشته ای که خود آن گذشته واقعیت داشته است، تصنیف کرد و نویسندگان اروپایی با تقلید از شیوۀ او بر گسترۀ این ژانر افزودند. ویکتور هوگو و اَلکساندر دوما از بزرگ ترین نویسندگان رمان تاریخی شمرده می شوند. در این نوع رمان غالباً عصر و دوره ای تصویر می شود که در آن فرهنگی در حال مرگ با فرهنگی که در حال زاده شدن است، در ستیز و کشمکش اند. در ادبیات داستانی فارسی، رمان نویسی با نوشتن رمان های تاریخی آغاز شد. نخستین رمان فارسی شمس و طُغرا، به قلم محمدباقر میرزا خسروی، رمانی تاریخی در ۳ جلد (۱۳۲۷ـ۱۳۲۸ق) است که حوادث آن در دوران مغول می گذرد. این رمان تحت تأثیر آثار الکساندر دوما قرار دارد. عشق و سلطنت یا فتوحات کوروش کبیر (۱۳۳۴ق) اثر شیخ موسی کبوترآهنگی نمونه ای دیگر از رمان های تاریخی فارسی است. از نمونه های جدیدتر رمان تاریخی فارسی آشیانۀ عقاب از زین العابدین مؤتمن، رابعه از حسینقلی مستعان، و ده نفر قزلباش اثر حسین مسرور را می توان نام برد.
wikijoo: رمان_تاریخی