رقم

[ویکی اهل البیت] برای این واژه معانی نوشتن، مهرْکردن، علامت، نقش، قلم، نوع، امضا، امر و جز آن آمده است؛ اما از دوره صفویه به صورت اصطلاح دیوانی و به معنی فرمان و حکم بکار رفته است.
در این دوره، رقم عنوان فرمان هایی بود که شخص شاه مستقیماً دستور صدور آنها را می داد. دستور شاهی به دو صورت کتبی، در حاشیه عرایض و درخواست ها یا شفاهی، "رقم بالمشافهه" ابلاغ می شد. در کار تهیه و صدور رقم ها، مجلس نویس یا واقعه نویس نقش مهمی بر عهده داشت.
رقم های شاهی به وسیله مجلس نویس که ده نفر زیردست داشت، نوشته یا انشاء می شد. رقم های این دوره از نظر تهیه و تدوین به چهار دسته تقسیم می شد:
در این گونه موارد در متن فرمان جدید به فرمان سابق اشاره می گردید. اما نام شاه درگذشته برده نمی شد و به جای آن در قسمت بالای فرمان در کنار مهر شاهی یا بالاتر از آن، جملات "جد بزرگوارم طاب ثراه" و یا "شاه باباام انارالله برهانه" نوشته می شد که نشان می داد صادرکننده فرمان پدر یا جد شاه بوده است.
بدین ترتیب، رقم ها تحریر و سپس طغراکشی می گردید. طغراکشی توسط واقعه نویس با نوشتن "حکم جهانمطاع شد" در آغاز متن و با مرکب مشکی انجام می شد، آنگاه رقم نزد اعتمادالدوله می رفت تا ابتدا به مُهر وزیر اعظم و سپس به مُهر شاهی برسد. در این دوره از خطوط تعلیق، شکسته و سیاق برای نوشتن رقم استفاده می کردند.
در زمان افشاریه و احتمالاً زندیه نیز به جواب های کتبی شاه که به عرایض و درخواست های اشخاص داده می شد و هم به خطاب هایی که از طرف پادشاه متضمن دستورها و عتاب و نصایح و تنبیه صادر می گردید، رقم می گفتند.
در دوره قاجاریه، رقم به احکام و دستورات و خطاب هایی اطلاق می گردید که از جانب ولیعهد و شاهزادگان بزرگ حاکم ولایات صدور می یافت؛ چنانکه کلمه رقم در متن بسیاری از اسناد آمده است. در این دوره، ولیعهد و سایر شاهزادگان حاکم ولایات به معاونت وزیر خود به انجام امور می پرداختند و هر یک تشکیلات دیوانی مرکب از مستوفیان و کاتبان را در حوزه حکومت خود در اختیار داشتند، چنانکه در متن اسناد آمده است: "عالیجاهان مقربوالحضره العلیه مستوفیان عظام حسب المقرر مرتب دارند، کتاب سعادت اکتساب دفترخانه مبارکه شرح رقم را ثبت دفاتر سازند". در این دوره نظر به محدود بودن این تشکیلات، تنوع چندانی در تهیه و تدوین رقم ها نبوده است.
به طور کلی، رقم ها در این دوره شامل دو دسته بودند:

[ویکی الکتاب] معنی مَّرْقُومٌ: نوشته شده ("کِتَابٌ مَّرْقُومٌ " یعنی قضا و سرنوشتی حتمی .کلمه مرقوم از ماده رقم است ، به معنای خط درشت است و بعضی گفتهاند به معنای نقطهگذاری هر نوشته است که ابهام را از آن نوشته رفع می کند لذا "کِتَابٌ مَّرْقُومٌ " به این معنا خواهد بود که آنچه برای...
معنی رَّقِیمِ: نوشته شده (از رقم است که هم به معنای نوشتن است و هم به معنای خط . پس رقیم در واقع به معنای مرقوم است ، چون در موارد بسیاری وزن فعیل به معنای مفعول میآید ، مانند جریح که به معنای مجروح و قتیل که به معنای مقتول است . و از ظاهر سیاق این داستان بر میآید...
معنی عُدْوَانَ: ظلم - تجاوز - دشمنی - خصومت (در عبارت "لَا تَعَاوَنُواْ عَلَی ﭐلْإِثْمِ وَﭐلْعُدْوَانِ " و نظایر آن ، عدوان آن اعمال زشتی است که ضررش دامنگیر دیگران میشود ، و گناهان مربوط به حق الناس است که موجب اذیت و آزار مردم می شوند.کلمه عدوان همه رقم تجاوز را ش...
تکرار در قرآن: ۳(بار)
«رقم» به معنای نوشتن است و به عقیده غالب مفسران، این نام دیگری است، برای «اصحاب کهف»; چرا که سرانجام نام آنها را بر لوحه ای نوشته و بر در غار نصب کردند.
بعضی نیز، آن را نام کوهی می دانند که غار در آن واقع شده بود. بعضی آن را نام سرزمینی می دانند که آن کوه در آن بوده. و بعضی نام شهر و دیاری که «اصحاب کهف» از آن بیرون آمدند. ولی معنای اول صحیح تر به نظر می رسد.
نوشتن. و نقطه گذاشتن و آشکار کردن (اقرب) راغب آن را خطّ غلیظ گفته و از بعضی نقطه گذاشتن نقل کرده است. صحاح آن را نوشتن ترجمه می‏کند و نیز مجمع در سوره کهف. و آیه 8و9و18و19و20 همین سوره. به نظر می‏آید مراد از مرقوم در دو آیه مجسّم شدن اعمال است بطوریکه مراد از کتاب، کتاب به خصوصی است نه کاغذ یا پارچه نوشته شده مثلاً مهندسی که کارخانه‏ای را نصب می‏کند می‏شود گفت فلان موتور را در فلان جا نوشت و فلان لوله را در فلان جا (یعنی گذاشت و نصب کرد). کتاب و اعمال فاجران در سجّین است و سجّین کتابی است که از اعمال نوشته شده و از اعمال به وجود آمده. همچنین است علیّون. به عقیده مجمع «کِتابٌ مَرْقُومٌ» تفسیر «سجّین» نیست زیرا سجّین کتاب مرقوم نمی‏باشد بلکه آن تفسیر کتاب در «اِنَّ کِتابَ الْفُجّارِ» است و تقدیر آن «و هو کتاب مرقوم» است ولی آن طور که گفته شد سجین را کتاب دانستن مانعی ندارد. . رقیم به معنی مرقوم و نوشته است اصحاب رقیم همان اصحاب کهف است علت این آن است که نام و حکایت آنها را در لوحی نوشتند و اصحاب رقیم خواندند عیاشی در تفسیر خود از امام صادق علیه السلام نقل کرده: آنها قومی بودند فرار کردند شاه زمان نام و نام پدران و نام عشایر آنها را در صحیفه‏های فلزی نوشت آن است قول خدا «اَصْحابَ الْکَهْفِ وَ الرَّقیمِ». طبرسی از جمله اقوال این قول را نقل کرده که: رقیم لوحی است از سنگ که قصّه اصحاب کهف را در آن و در باب غار گذاشته و ایضاً این از اقوالی است که در کشاف کرده ولی گوید: لوح از فلز بود. و نیز گفته‏اند: رقیم نام سگشان بود و نیز رقیم نام بیابانی است که کهف در آن بود و ایضاً رقیم نام کوهی است که در غار در آن قرار داشت و ایضاً رقیم نام شهر اصحاب کهف است (مجمع - کشاف) در مجمع نقل شده که گفته‏اند آن لوح در یکی از خزائن پادشاهان محفوظ بود. و نیز طبرسی قول دیگری درباره رقیم نقل کرده که اصحاب رقیم غیر از اصحاب کهف است و مراد از آنها همان سه نفرند که بغاری رفتند و باب غار مسدود گردید دعا کردند خداوند نجاتشان داد. قضیّه آن سه نفر را شیعه و سنّی در کتابهای خود نقل کرده‏اند و آن در ج 2 امالی شیخ طوسی جزء 12 حدیث 26 است. ولی این قول بعید است زیرا فقط حالات اصحاب کهف در قرآن آمده و اگر اصحاب رقیم غیر از آنها بودند لازم بود از آنها هم ذکری به میان آید. به عقیده المیزان نیز اصحاب رقیم همان اصحاب کهف اند و در ردّ دو قصّه و دو گروه بودن می‏گوید: این جدّاً بعید است که خداوند در کلام بلیغ خود به دو طائفه اشاره کند و در یکی به تفصیل سخن گوید و به دیگری نه اجمالاً و نه تفصیلاً اشاره نکند.

[ویکی اهل البیت] رَقَم. برای این واژه معانی نوشتن، مهرْکردن، علامت، نقش، قلم، نوع، امضا، امر و جز آن آمده است؛ اما از دوره صفویه به صورت اصطلاح دیوانی و به معنی فرمان و حکم بکار رفته است.
در این دوره، رقم عنوان فرمان هایی بود که شخص شاه مستقیماً دستور صدور آنها را می داد. دستور شاهی به دو صورت کتبی، در حاشیه عرایض و درخواست ها یا شفاهی، "رقم بالمشافهه" ابلاغ می شد. در کار تهیه و صدور رقم ها، مجلس نویس یا واقعه نویس نقش مهمی بر عهده داشت.
رقم های شاهی به وسیله مجلس نویس که ده نفر زیردست داشت، نوشته یا انشاء می شد. رقم های این دوره از نظر تهیه و تدوین به چهار دسته تقسیم می شد:
در این گونه موارد در متن فرمان جدید به فرمان سابق اشاره می گردید. اما نام شاه درگذشته برده نمی شد و به جای آن در قسمت بالای فرمان در کنار مهر شاهی یا بالاتر از آن، جملات "جد بزرگوارم طاب ثراه" و یا "شاه باباام انارالله برهانه" نوشته می شد که نشان می داد صادرکننده فرمان پدر یا جد شاه بوده است.
بدین ترتیب، رقم ها تحریر و سپس طغراکشی می گردید. طغراکشی توسط واقعه نویس با نوشتن "حکم جهانمطاع شد" در آغاز متن و با مرکب مشکی انجام می شد، آنگاه رقم نزد اعتمادالدوله می رفت تا ابتدا به مُهر وزیر اعظم و سپس به مُهر شاهی برسد. در این دوره از خطوط تعلیق، شکسته و سیاق برای نوشتن رقم استفاده می کردند.
در زمان افشاریه و احتمالاً زندیه نیز به جواب های کتبی شاه که به عرایض و درخواست های اشخاص داده می شد و هم به خطاب هایی که از طرف پادشاه متضمن دستورها و عتاب و نصایح و تنبیه صادر می گردید، رقم می گفتند.

رقم (کشاورزی). رقم، تیپ یا کولتیوار ( به معنای یک گونه کشت شده ) مجموعه ای از گیاهان انتخاب شده با خصوصیات مطلوب است که در طول دوره تکثیر حفظ می شوند. بیشتر کولتیوارها یا ارقام در هنگام کشت به وجود می آیند، اما برخی از آنها از گیاهان وحشی هستند که دارای ویژگی های متمایز هستند.
گیاهان زینتی محبوب، مانند گل رز، کاملیا، گل نرگس، خرزه هندی، و آزالیا همه کولتیوارها یا ارقامی هستند که از طریق اصلاح نباتات یا اسپورت، به خاطر رنگ، شکل یا اندازه شان، یا سایر خصوصیاتشان پرورش داده شده اند. [ ۱] به همین ترتیب، محصولات غذایی کشاورزی در جهان تقریباً به طور انحصاری ارقامی هستند که به خاطر خصوصیاتی مانند باردهی بیشتر، طعم و مقاومت در برابر بیماری ها انتخاب شده اند و گیاهان وحشی بسیار کمی اکنون به عنوان منابع غذایی استفاده می شوند. درختان مورد استفاده در جنگلداری نیز انتخاب های ویژه ای هستند که به خاطر کیفیت و بازده بالاتر چوب و الوارشان رشد داده می شوند.

رقم (تاریخ). رَقَم (تاریخ)
اصطلاحی دیوانی، از دورۀ صفویه، به معنای فرامین و احکامی که شخص پادشاه دستور صدور آن ها را می داد. دستورات پادشاهان صفوی به دو صورت، کتبی که در حاشیۀ درخواست ها و عریضه ها نوشته می شد، و شفاهی، ابلاغ می گشت؛ که مورد دوم را «رقم بالمشافهه» می گفتند. ثبت فرامین و احکام کتبی یا شفاهی پادشاه برعهدۀ مجلس نویس یا واقعه نویس دربار بود که ده نفر زیردست داشت. رقم های این دوره از نظر چگونگی تدوین چند دسته بودند. رقم ها پس از تحریر، طغراکشی می شدند، یعنی واقعه نویس عبارت «حکم جهانمطاع شد» را در ابتدای متن با مرکّب مشکی می نوشت؛ سپس آن را برای ممهورشدن به مُهر وزیر اعظم و مُهر شاهی ارسال می کرد. در دورۀ افشاریه و زندیه و قاجاریه نیز صدور رقم مرسوم بود. در دورۀ قاجار رقم بیشتر به احکام و فرامین ولیعهد و حکام ولایات اطلاق می شد. رقم های دورۀ قاجار دو دسته بودند؛ دستۀ اول که با جوهر مشکی طغراکشی می شدند و معمولاً روی آن ها عبارت «حکم والا شد» درج می شد؛ دستۀ دوم بدون طغراکشی خطاب به شخص معینی بود و به سبب ذکر واژۀ «ملفوفه» در متن، به آن ها ملفوفۀ رقم گفته می شد. از اواسط دورۀ ناصرالدین شاه، رقم ها را بر روی کاغذهایی با نقوش چاپی می نوشتند. در دورۀ پهلوی، با رونق دیوان سالاری جدید، رسم و سنت رقم و کاربرد این اصطلاح به کلی منسوخ شد.

رقم (ریاضیات). رَقَم (ریاضیات)(digit)
هر یک از عددهای ۰ تا ۹ در دستگاه اعشاری (دهدهی). مثلاً ۵۶۷ دارای ۳ رقم ۵، ۶، و ۷ است. در پایههای متفاوت، مجموعه‎های متفاوتی از ارقام به کار می روند. مثلاً، دستگاه شانزده گانی، در پایۀ شانزده، دارای رقم های ۰ تا ۹ و A تاF است، در حالی که در دستگاه دودویی فقط دو رقم ۰ و ۱ به کار می روند.

رقم (هنر). رَقَم (هنر)
عبارتی که در پایان اثر هنرمند، به همراه نام وی می آید، مانند نام نویسنده، خطاط، نقاشی، صحاف، در پایانِ نوشته، قطعۀ خط، تابلو و جلد کتاب. چنین قطعه یا تابلو یا کتابی را «رقم دار» می گویند. برای نقاشی یا صحافی از اصطلاح «عمل» نیز استفاده می شود و عموماً در زیر قطعۀ خط یا مجلس نقاش به صورت «عملِ » آورده می شود.