رقعه کژدم

رُقعۀ کژدم
(یا: کَتَبَةالرُّقاع و کَتَبَ رُقاعَ العَقارِب) افسونی که ایرانیان باستان، و در شکل تغییریافتۀ آن ایرانیانِ مسلمان در قرون آغازین هجری، در جشنِ مردگیران می نوشتند. این افسون بر روی سه تکه کاغذ نوشته و بر سه دیوار خانه آویخته می شده است و دیوار چهارم را که درِ خانه بر آن نصب بود خالی می گذاشتند. موعد نوشتن افسون، از سپیده دمان تا برآمدن آفتاب در روزِ جشن بود. تصور می کردند واضعِ این افسون فریدون، پادشاه اساطیری پیشدادیان، بوده است. غرض از نوشتن رقعۀ کژدم دفع عقرب گفته شده و شاید کنایه ای بوده است از دفع گزند و زیان. بیرونی در مطلبی که ذیل این مدخل آورده آن را رسمی ایرانی گفته است. او متن این افسون را چنین روایت کرده است: «به نام اورمزد، اسفندارمَذ ماه و اسفندارمَذ روز، بستم دم و رفت زیر و زبر از همه جز ستوران ـ به نام یزدان و به نام جم و آفریدون» بیرونی در آثار الباقیه در سبب خالی گذاشتن دیوار چهارم گفته است حشراتی که از اثرِ طلسم گیج و مَنگ می شده اند، راه فراری می جسته اند و از در خانه خارج می شدند.