[ویکی فقه] یکی از شبهاتی که اهل سنت در رابطه با عایشه مطرح می کنند این است که عایشه برای اصلاح امت اسلامی به بصره رفته و جنگ جمل پیش آمده است، و الا اگر غیر این باشد چرا حضرت علی (علیه السلام) با او برخورد نکرد و وی را مجازات نکرده است، بلکه وی را محترمانه به مدینه انتقال داده است. در ادامه پاسخ تفصیلی از کتب اهل سنت به شبهه می دهیم.
اگر آن طور که شیعیان ادعا می کنند، ام المؤمنین عائشه در جنگ جمل مقصر بوده و باعث کشته شدن هزاران نفر از مسلمانان شده است، چرا علی (علیه السّلام) با او برخورد نکرد؟ چرا او را مجازات نکرد؟رها کردن عائشه و حتی انتقال محترمانه او به مدینه، نشانگر این است که عائشه برای اصلاح امت اسلامی به طرف بصره رفته و قصد جنگ و فتنه نداشته است.
انگیزه عایشه از خروج
آیا عائشه به قصد اصلاح، خارج شده بود؟تردیدی نیست که هدف عائشه از برپایی فتنه جمل، جنگ با امیرمؤمنان (علیه السّلام) بوده، ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه اسلامی و اخلال در نظم و امنیت حکومت نوپای امیرمؤمنان (علیه السّلام) بوده است وگرنه دلیلی نداشت که برخلاف دستور صریح خداوند، حریم رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) را ترک و همراه با هزاران مرد نامحرم از این دیار به آن دیار، از این شهر به آن شهر، از این معرکه به آن معرکه حرکت و مسلمانان را یکی پس از دیگری قربانی ریاست طلبی طلحه و زبیر نماید.ما در این مقاله تلاش می کنیم که ابتدا به صورت کوتاه درباره انگیزه عائشه از به راه انداختن جنگ جمل صحبت و در آخر به این سؤال پاسخ دهیم که چرا امیرمؤمنان (علیه السّلام) عائشه را مجازات نکرد؟اما پیش از ورود به اصل بحث، باید این مساله ثابت شود که فرمانده جنگ جمل چه کسی بوده است؟ آیا عائشه تقصیری داشته یا خیر؟
عائشه فرمانده جنگ جمل
بی تردید، مقصران اصلی جنگ جمل، عائشه، طلحه و زبیر بودند. از این میان تقصیر عائشه بیش از دو نفر دیگر می تواند باشد؛ چرا که اگر او طلحه و زبیر را همراهی نمی کرد، مردم برای این نبرد حاضر نمی شدند و شاید فتنه جمل اصلا شکل نمی گرفت. مردم وقتی دیدند که ناموس رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمانده این لشکر است، دچار شک و تردید شدند و از طرف دیگر عده زیادی گول همین قضیه را خوردند و به جنگ امیرمؤمنان (علیه السّلام) آمدند.امیرمؤمنان (علیه السّلام) در خطبه ۱۳ نهج البلاغه، روز جمعه سال ۳۶ هجری پس از پایان جنگ جمل در مسجد جامع شهر بصره در نکوهش مردم بصره فرمود:کُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْاَةِ وَ اَتْبَاعَ الْبَهِیمَةِ رَغَا فَاَجَبْتُمْ وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ اَخْلَاقُکُمْ دِقَاقٌ وَ عَهْدُکُمْ شِقَاقٌ وَ دِینُکُمْ نِفَاقٌ وَ مَاؤُکُمْ زُعَاقٌ وَ الْمُقِیمُ بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ وَ الشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدَارَکٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ کَاَنِّی بِمَسْجِدِکُمْ کَجُؤْجُؤِ سَفِینَةٍ قَدْ بَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهَا الْعَذَابَ مِنْ فَوْقِهَا وَ مِنْ تَحْتِهَا وَ غَرِقَ مَنْ فِی ضِمْنِهَا.
امام علی (علیه السّلام)، نهج البلاغه، ص۵۶.
...
اگر آن طور که شیعیان ادعا می کنند، ام المؤمنین عائشه در جنگ جمل مقصر بوده و باعث کشته شدن هزاران نفر از مسلمانان شده است، چرا علی (علیه السّلام) با او برخورد نکرد؟ چرا او را مجازات نکرد؟رها کردن عائشه و حتی انتقال محترمانه او به مدینه، نشانگر این است که عائشه برای اصلاح امت اسلامی به طرف بصره رفته و قصد جنگ و فتنه نداشته است.
انگیزه عایشه از خروج
آیا عائشه به قصد اصلاح، خارج شده بود؟تردیدی نیست که هدف عائشه از برپایی فتنه جمل، جنگ با امیرمؤمنان (علیه السّلام) بوده، ایجاد اختلاف و تفرقه در جامعه اسلامی و اخلال در نظم و امنیت حکومت نوپای امیرمؤمنان (علیه السّلام) بوده است وگرنه دلیلی نداشت که برخلاف دستور صریح خداوند، حریم رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) را ترک و همراه با هزاران مرد نامحرم از این دیار به آن دیار، از این شهر به آن شهر، از این معرکه به آن معرکه حرکت و مسلمانان را یکی پس از دیگری قربانی ریاست طلبی طلحه و زبیر نماید.ما در این مقاله تلاش می کنیم که ابتدا به صورت کوتاه درباره انگیزه عائشه از به راه انداختن جنگ جمل صحبت و در آخر به این سؤال پاسخ دهیم که چرا امیرمؤمنان (علیه السّلام) عائشه را مجازات نکرد؟اما پیش از ورود به اصل بحث، باید این مساله ثابت شود که فرمانده جنگ جمل چه کسی بوده است؟ آیا عائشه تقصیری داشته یا خیر؟
عائشه فرمانده جنگ جمل
بی تردید، مقصران اصلی جنگ جمل، عائشه، طلحه و زبیر بودند. از این میان تقصیر عائشه بیش از دو نفر دیگر می تواند باشد؛ چرا که اگر او طلحه و زبیر را همراهی نمی کرد، مردم برای این نبرد حاضر نمی شدند و شاید فتنه جمل اصلا شکل نمی گرفت. مردم وقتی دیدند که ناموس رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) فرمانده این لشکر است، دچار شک و تردید شدند و از طرف دیگر عده زیادی گول همین قضیه را خوردند و به جنگ امیرمؤمنان (علیه السّلام) آمدند.امیرمؤمنان (علیه السّلام) در خطبه ۱۳ نهج البلاغه، روز جمعه سال ۳۶ هجری پس از پایان جنگ جمل در مسجد جامع شهر بصره در نکوهش مردم بصره فرمود:کُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْاَةِ وَ اَتْبَاعَ الْبَهِیمَةِ رَغَا فَاَجَبْتُمْ وَ عُقِرَ فَهَرَبْتُمْ اَخْلَاقُکُمْ دِقَاقٌ وَ عَهْدُکُمْ شِقَاقٌ وَ دِینُکُمْ نِفَاقٌ وَ مَاؤُکُمْ زُعَاقٌ وَ الْمُقِیمُ بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ وَ الشَّاخِصُ عَنْکُمْ مُتَدَارَکٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ کَاَنِّی بِمَسْجِدِکُمْ کَجُؤْجُؤِ سَفِینَةٍ قَدْ بَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهَا الْعَذَابَ مِنْ فَوْقِهَا وَ مِنْ تَحْتِهَا وَ غَرِقَ مَنْ فِی ضِمْنِهَا.
امام علی (علیه السّلام)، نهج البلاغه، ص۵۶.
...
wikifeqh: رفتار_امام_علی_با_عایشه