[ویکی نور] احمد بن علی بن احمد رفاعی، کنیه اش ابوالعباس، معروف به ابن رفاعی، از عرفای شافعی قرن ششم و مؤسس طریقت رفاعیه بوده است.
برخی تذکره ها او را عربی الاصل و از قبیله بنی رفاعه و برخی دیگر وی را مغربی الاصل معرفی کرده اند. نسب احمد از جانب پدر به امام موسی کاظم(ع) می رسد و از طرف مادر، انصاری است.
رفاعی در سال 500 یا 512 در قریه حسن (از توابع شهر واسط در عراق) به دنیا آمد. در کودکی، پدرش او را برای فراگیری و حفظ قرآن به عبدالسمیع حربونی سپرد. پس از درگذشت پدر رفاعی در 519، منصور بطائحی، دایی رفاعی، تربیت و کفالت او را بر عهده گرفت و او را به همراه خانواده اش به واسط برد، سپس وی را نزد ابوالفضل علی واسطی، عارف و محدّث و از شیوخ شافعی و دایی دیگرش، ابوبکر واسطی، فرستاد تا به تحصیل بپردازد. علاوه بر این، رفاعی از بندار بن بختیار واسطی، احمد بن عبداللّه آمدی واسطی، ابوغالب عبداللّه بن منصور، ابوالفتح محمد بن عبدالباقی و محمد بن عبدالسمیع عباسی حدیث شنید.
برخی معتقدند رفاعی با عبدالقادر گیلانی ملاقات کرده و از شاگردان او بشمار می رفته، اما خود رفاعی در مجلس سال 578 در سلسله مشایخ خویش از عبدالقادر نام نبرده است. رفاعی از ابوالفضل واسطی اجازه جامع در شریعت و طریقت دریافت کرد و از منصور بطائحی خرقه گرفت. منصور بطائحی، دائی رفاعی، شیخ یک انجمن دینی بود. او احمد رفاعی را مکلف کرد که در روستای ام عبیده بماند و به ارشاد مریدان بپردازد. پس از منصور، احمد رفاعی رهبری آن انجمن را بر عهده گرفت و از آن پس، آن انجمن را رفاعیه نامید. از دیگر اسامی طریقت رفاعیه، احمدیه و بطائحیه است. ابن ملقن سلسله مشایخ طریقت احمد را به چند واسطه به شبلی و جنید و سری سقطی و مشایخ پیش از اینان می رساند.
از شاگردان رفاعی می توان به ابوالفتح واسطی، عبدالسلام قلیبی و عبداللّه بلتاجی اشاره کرد. رفاعی نه فقط به ارشاد مریدانش، بلکه به ارشاد طبقات گوناگون، از جمله خلیفه عصر خویش، المستنجد باللّه عباسی، نیز همت گماشت.
رفاعی از ائمه معصومین(ع) با احترام خاصی یاد کرده، چنان که از حضرت علی(ع) به امام جلیل، از امام حسین(ع) به مظلوم شهید و از امام رضا (ع) به امام اعظم و قبله اهل باطن یاد کرده و با ذکر برخی مصائب امام زین العابدین(ع) و امام موسی کاظم(ع)، آنها را صاحب مقام رضا معرفی کرده است.
برخی تذکره ها او را عربی الاصل و از قبیله بنی رفاعه و برخی دیگر وی را مغربی الاصل معرفی کرده اند. نسب احمد از جانب پدر به امام موسی کاظم(ع) می رسد و از طرف مادر، انصاری است.
رفاعی در سال 500 یا 512 در قریه حسن (از توابع شهر واسط در عراق) به دنیا آمد. در کودکی، پدرش او را برای فراگیری و حفظ قرآن به عبدالسمیع حربونی سپرد. پس از درگذشت پدر رفاعی در 519، منصور بطائحی، دایی رفاعی، تربیت و کفالت او را بر عهده گرفت و او را به همراه خانواده اش به واسط برد، سپس وی را نزد ابوالفضل علی واسطی، عارف و محدّث و از شیوخ شافعی و دایی دیگرش، ابوبکر واسطی، فرستاد تا به تحصیل بپردازد. علاوه بر این، رفاعی از بندار بن بختیار واسطی، احمد بن عبداللّه آمدی واسطی، ابوغالب عبداللّه بن منصور، ابوالفتح محمد بن عبدالباقی و محمد بن عبدالسمیع عباسی حدیث شنید.
برخی معتقدند رفاعی با عبدالقادر گیلانی ملاقات کرده و از شاگردان او بشمار می رفته، اما خود رفاعی در مجلس سال 578 در سلسله مشایخ خویش از عبدالقادر نام نبرده است. رفاعی از ابوالفضل واسطی اجازه جامع در شریعت و طریقت دریافت کرد و از منصور بطائحی خرقه گرفت. منصور بطائحی، دائی رفاعی، شیخ یک انجمن دینی بود. او احمد رفاعی را مکلف کرد که در روستای ام عبیده بماند و به ارشاد مریدان بپردازد. پس از منصور، احمد رفاعی رهبری آن انجمن را بر عهده گرفت و از آن پس، آن انجمن را رفاعیه نامید. از دیگر اسامی طریقت رفاعیه، احمدیه و بطائحیه است. ابن ملقن سلسله مشایخ طریقت احمد را به چند واسطه به شبلی و جنید و سری سقطی و مشایخ پیش از اینان می رساند.
از شاگردان رفاعی می توان به ابوالفتح واسطی، عبدالسلام قلیبی و عبداللّه بلتاجی اشاره کرد. رفاعی نه فقط به ارشاد مریدانش، بلکه به ارشاد طبقات گوناگون، از جمله خلیفه عصر خویش، المستنجد باللّه عباسی، نیز همت گماشت.
رفاعی از ائمه معصومین(ع) با احترام خاصی یاد کرده، چنان که از حضرت علی(ع) به امام جلیل، از امام حسین(ع) به مظلوم شهید و از امام رضا (ع) به امام اعظم و قبله اهل باطن یاد کرده و با ذکر برخی مصائب امام زین العابدین(ع) و امام موسی کاظم(ع)، آنها را صاحب مقام رضا معرفی کرده است.
wikinoor: رفاعی،_احمد_بن_علی