رضا قُلی میرزا ظِلّی ( زاده ۱۲۸۵ خورشیدی تهران - درگذشته ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ ) خواننده و استاد موسیقی سنتی ایرانی بود. ظلّی در آواز از شاگردان اقبال آذر و عارف قزوینی است. برخی از آثار وی در سال ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲ شمسی به کوشش آقای دکتر ساسان سپنتا ، به شیوهٔ آنالوگ بر نوار ریل مغناطیسی ضبط شد.
... [مشاهده متن کامل]
رضاقُلی میرزا ظِلّی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی به دنیا آمد. پدرش احمدمیرزا ظِلّی، از نوادگان علی میرزا ظل السلطان پسر فتحعلی شاه بود که هنگام کودکی وی درگذشت. رضاقلی زیر نظر برادر بزرگ ترش علی قلی میرزا پرورش یافت. هنگام تحصیل در دوره دوم متوسطه در اداره تلفن ( مخابرات ) استخدام شد و سپس به آموزگاری مشغول گردید. مدتی هم در مدرسه زرتشتیان تدریس کرد و سرانجام در بانک ملی ایران استخدام شد. او از جوانی صدایی خوش داشت و برحسب اتفاق در رشت با عارف قزوینی آشنا شد. این آشنایی سبب شد تا ضمن بهره مندی از صدای عارف، با دستگاه های موسیقی ایرانی آشنا شود. ظلی مدتی هم نزد اقبال آذر تعلیم آواز دید. شهرت ظلی در حوالی دهه ۲۰ شمسی بود و به خاطر صدای خوش با چند تن از نوازندگان مشهور آن زمان آشنایی و همکاری هنری داشت.
او صفحهٔ گرامافونی با ارسلان درگاهی ، احمد عبادی ( سه تار ) ، ابوالحسن صبا ( ویولن ) و مشیر همایون شهردار ( پیانو ) ضبط کرده است.
از جمله آوازهای او آواز اصفهانش است که محمدرضا لطفی در بروشور آلبوم بازسازی اش از این آواز دربارهٔ آن نوشته است: «این آواز در دورهٔ خودش یکی از آوازهای مورد توجه ی عام و خاص بود و تا به امروز، بیشتر خوانندگان مانند بنان و شجریان متأثر از آن بوده و هستند. »
به عقیده بسیاری از صاحب نظران رضا قلی میرزا ظلی یکی از خوانندگانی است که در آوازهایش بهترین تحریرها را ارائه داده است.
باوجود عمر کوتاهی که داشت آثارش در حد خوانندگان درجه اولی چون طاهرزاده، قمرالملوک، اقبال آذر و ادیب خوانساری است.
ظلی در حدود سال ۱۳۱۶ خورشیدی به بیماری سل ریوی دچار شد و پزشکان او را از خوانندگی منع کردند و بنا به تجویز آنان مدتی به شیراز و همدان رفت. ظلی توصیه پزشکان را گاهی اوقات نشنیده می گرفت و ناگزیر می خواند. در این مدت کنسرتی نیز همراه با تار علی اکبر شهنازی در تهران برگزار کرد. در دوره جنگ جهانی دوم بر اثر پیش روی بیماری سل جسم او بیش از پیش ضعیف شد. او در زمستان سال ۱۳۲۴ بر اثر سرماخوردگی شدید در بیمارستان بانک ملی در تهران بستری شد و سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ در ۳۹ سالگی درگذشت. پیکر این هنرمند بزرگ در امامزاده عبدالله ری به خاک سپرده شد.
... [مشاهده متن کامل]
رضاقُلی میرزا ظِلّی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی به دنیا آمد. پدرش احمدمیرزا ظِلّی، از نوادگان علی میرزا ظل السلطان پسر فتحعلی شاه بود که هنگام کودکی وی درگذشت. رضاقلی زیر نظر برادر بزرگ ترش علی قلی میرزا پرورش یافت. هنگام تحصیل در دوره دوم متوسطه در اداره تلفن ( مخابرات ) استخدام شد و سپس به آموزگاری مشغول گردید. مدتی هم در مدرسه زرتشتیان تدریس کرد و سرانجام در بانک ملی ایران استخدام شد. او از جوانی صدایی خوش داشت و برحسب اتفاق در رشت با عارف قزوینی آشنا شد. این آشنایی سبب شد تا ضمن بهره مندی از صدای عارف، با دستگاه های موسیقی ایرانی آشنا شود. ظلی مدتی هم نزد اقبال آذر تعلیم آواز دید. شهرت ظلی در حوالی دهه ۲۰ شمسی بود و به خاطر صدای خوش با چند تن از نوازندگان مشهور آن زمان آشنایی و همکاری هنری داشت.
او صفحهٔ گرامافونی با ارسلان درگاهی ، احمد عبادی ( سه تار ) ، ابوالحسن صبا ( ویولن ) و مشیر همایون شهردار ( پیانو ) ضبط کرده است.
از جمله آوازهای او آواز اصفهانش است که محمدرضا لطفی در بروشور آلبوم بازسازی اش از این آواز دربارهٔ آن نوشته است: «این آواز در دورهٔ خودش یکی از آوازهای مورد توجه ی عام و خاص بود و تا به امروز، بیشتر خوانندگان مانند بنان و شجریان متأثر از آن بوده و هستند. »
به عقیده بسیاری از صاحب نظران رضا قلی میرزا ظلی یکی از خوانندگانی است که در آوازهایش بهترین تحریرها را ارائه داده است.
باوجود عمر کوتاهی که داشت آثارش در حد خوانندگان درجه اولی چون طاهرزاده، قمرالملوک، اقبال آذر و ادیب خوانساری است.
ظلی در حدود سال ۱۳۱۶ خورشیدی به بیماری سل ریوی دچار شد و پزشکان او را از خوانندگی منع کردند و بنا به تجویز آنان مدتی به شیراز و همدان رفت. ظلی توصیه پزشکان را گاهی اوقات نشنیده می گرفت و ناگزیر می خواند. در این مدت کنسرتی نیز همراه با تار علی اکبر شهنازی در تهران برگزار کرد. در دوره جنگ جهانی دوم بر اثر پیش روی بیماری سل جسم او بیش از پیش ضعیف شد. او در زمستان سال ۱۳۲۴ بر اثر سرماخوردگی شدید در بیمارستان بانک ملی در تهران بستری شد و سرانجام در ۲۳ بهمن ۱۳۲۴ در ۳۹ سالگی درگذشت. پیکر این هنرمند بزرگ در امامزاده عبدالله ری به خاک سپرده شد.
