رضا عباسی

لغت نامه دهخدا

رضا عباسی. [ رِ ع َب ْ با ] ( اِخ ) مشهور به آقا رضا عباسی بن علی اصغر کاشی. نقاش معروف متوفای 1044 هَ. ق. وی در خدمت شاه عباس اول بود و معین مصور از شاگردان اوست. از آثار وی تعداد قابل ملاحظه ای به امضای خود او درموزه های بوستون ، لوور، کتابخانه ملی پاریس ، متروپولیتن و ارمیتاژ موجود است. از خصوصیات نقاشیها و تصاویر وی دقت و ملاحظه در کلیه شؤون زندگی است. این استاد نقاش را با «علیرضا عباسی » خوشنویس نباید اشتباه کرد. ( از فرهنگ فارسی معین ، اعلام ). در زمان شاه عباس بزرگ در اثر توسعه مراودات سیاسی و بازرگانی با کشورهای اروپا و ازجمله ایتالیا نمونه نقاشیهای ایتالیا در بازار اصفهان رواج یافت و از این راه ذوق نفاشی و تشویق نقاشان در شاه عباس تقویت شد و رقابت باهنرپروری دربار جهانگیر پادشاه هندوستان بر این امرمزید گشت. در این دوره سرآمد هنرمندان و نقاشان اصفهان آقا رضا بود که از شاه عباس لقب عباسی را گرفت. وی در اثر تماس مستقیم با توده مردم ضعف اخلاق و تن پروری مخصوص آن عهد را دریافت و درصدد بیان آن برآمد و خود به ورزش و کشتی گیری روی آورد که مؤلف عالم آرای عباسی به طنز و تمجید از آن یاد می کند. این امر درسبک خیال و اندیشه او تأثیر کافی داشت و تمایل اورا نسبت به زندگی در محیط ورزش باید بهترین معرف اندیشه های او دانست. استغنای طبع از تمام آثار او پیداست و بنابه نوشته های خود تصاویر و تابلوهای او نمایشگر خاطرات و تأثرات درونی از مشاهدات بوده است. به نوشته اسکندر منشی پدر او مولانا علی اصغر کاشی نقاش بوده و در زمان ابراهیم میرزا و اسماعیل میرزای صفوی می زیسته است. مدت کار رضا عباسی از 1007 تا 1044 هَ.ق. بوده و او از استاد محمدی متأثر است ولی خود صاحب سبک و ابتکار است. یکی از کارهای او در موزه ایران باستان موجود است. ( از مجله آینده شهریور و مهر 1324 هَ. ش. شماره 11 و 12 به قلم مهدی بهرامی ).

فرهنگ فارسی

مشهور به آقا رضا عباسی ابن علی اصغر کاشی نقاش معروف متوفای ۱٠۴۴ قمری وی در خدمت شاه عباس اول بود و معین مصور از شاگردان اوست

دانشنامه آزاد فارسی

رضا عبّاسی (ح ۹۸۰ـ ح ۱۰۴۴ق)
رضا عبّاسی
نگارگر و طراح ایرانی. از پایه گذاران مکتب اصفهان بود. در دربار شاه عباس صفوی هنرآفرینی می کرد و در دوران حیاتش، مقام و منزلتی والا داشت. از زندگی و احوال او اطلاع دقیقی دردست نیست؛ احتمالاً همان آقا رضا (کاشانی) است. پیش از دریافت لقب عبّاسی، خود را به نام های رضا مصور، رضا، و یا کمینه رضا می خوانده است. رضا عبّاسی روشی را در طراحی و قلم گیری ابتکار کرد که به یافتن ارزش بیانی خط در نگارگری منجر شد. استفاده از خطوط نرم، روان، و دَوَرانی شکلِ برگرفته از کیفیت هماهنگ و پرپیچ و تاب خط شکسته نستعلیق ویژگی کار اوست. در نقاشی هایش، از واقع گرایی آثار کمال الدین بهزاد، و استادش محمدی بسیار تأثیر گرفت. در گرفت وگیر، و طراحی جانوران و رعایت تناسبات، حساسیت و توانایی منحصربه فردی داشت. با این حال در آثارش به طبیعت پردازی با بهره گیری از عمق و پرسپکتیو و یا برجسته کاری نپرداخت. در حقیقت با درآمیختن سنّت های پیشین نگارگری، و بازنمایی حرکات، حالات و عادات مردمان زمانه اش، و جهان واقعی پیرامون خود، شیوه ای را بنیاد نهاد که تا آن زمان در نقاشی ایران سابقه نداشت. شاگردانش، ازجمله شفیع عبّاسی، معین مصوّر، محمد یوسف و افضل الحسینی، با بهره گیری از روش استاد، شاهکارهایی پدید آوردند. رضا عبّاسی از رنگ های محدودتری نسبت به پیشینیان خود بهره گرفت، و برای اولین بار از فام های خاکستری در کنار دیگر رنگ ها استفاده کرد. نقاشی بر روی رقعه، و تک برگ های جداشده از متن کتاب از دیگر دستاوردهای مهم اوست؛ لیکن کتاب هایی همچون شاهنامۀ فردوسی، و دیوان امیرعلی شیر نوایی را نیز مصّور ساخت. برخی از نقاشی های دیواریِ کاخ چهل ستون و عالی قاپو، در اصفهان، را نیز به او نسبت داده اند. ازجمله آثارش عبارت اند از: جوان و درویش (ح ۱۰۲۳ق)، ساقی (ح ۱۰۳۲ق، مجموعۀ هنرهای تزیینی)، بزاز (ح قرن ۱۱ق)، شاه عباس و حکیم شمسا محمد (ح۱۰۴۲ق)، پیرمرد کاتب (ح ۱۰۳۵ق)، دو دلداده (ح ۱۰۳۹ق) و جوان لمیده و یک قوچ (ح ۱۰۴۰ق).

پیشنهاد کاربران

بپرس