رضا رادمنش ( زاده ۱۲۸۴ – درگذشته ۲۴ بهمن ۱۳۶۲ ) از رهبران جنبش کمونیستی ایران، دبیر اول حزب توده ایران از ۱۳۲۷ تا ۱۳۴۹، و رئیس فراکسیون این حزب و نماینده لاهیجان و لنگرود و رئیس فراکسیون پارلمانی حزب توده ایران در چهاردهمین مجلس شورای ملی بود. او از نخستین دانش آموختگان ایرانی در رشته فیزیک مدرن بود، و سال ها به تدریس و تحقیق فیزیک در دانشگاه لایپزیگ و آکادمی علوم آلمان شرقی مشغول بود.
... [مشاهده متن کامل]
رضا رادمنش فرزند معزّالممالک و نوه دختری فئودال بزرگ گیلان، امین دیوان، بود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه حقیقت لاهیجان و تحصیلات دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون تهران انجام داد و در آنجا با پسردایی اش محمدعلی مجتهدی هم اتاق بود.
او در سال ۱۳۰۷ جزء نخستین گروه محصّلین اعزامی به فرانسه رفت. وی پس از این که از دانشگاه ( کان نرماندی ) لیسانسیه علوم و مهندس الکترومکانیک شد، به دانشگاه سوربن راه یافت و در رشته فیزیک درجه دکترای دولتی را اخذ کرد و بالاخره در سال ۱۳۱۴ به ایران بازگشت و بعد از شش ماه تدریس در دانشکده فنّی دانشگاه تهران، برای انجام خدمت نظام وظیفه به دانشکده افسری اعزام شد.
رادمنش هنگام تحصیل در فرانسه توسط ایرج اسکندری با تقی ارانی که در برلین اقامت داشت آشنا شد و به این ترتیب هنگامی که به ایران بازگشت، در سازمان مخفی حزب کمونیست که توسط ارانی رهبری می شد، به فعالیت پرداخت. هنگامی که پلیس مخفی رضا شاه در سال ۱۳۱۵ این سازمان را کشف نمود، رادمنش نیز که با درجه افسری خدمت نظام وظیفه را انجام می داد، جزء دسته ۵۳ نفر دستگیر و به پنج سال زندان محکوم شد.
با این همه، رادمنش پس از خلاصی از زندان در شهریور ۱۳۲۰، هسته مرکزی حزب توده را پی ریزی کرد و از رهبران اولیه آن شد. وی مدّتی دبیر سازمان جوانان و دبیر تشکیلات حزب بود. در بهمن ماه ۱۳۲۷ پس از حادثه تیراندازی به شاه در دانشگاه تهران که به اعلام انحلال حزب توده از سوی محمّدرضا شاه منجر شد، مدّتی در تهران مخفی بود و بعد از این که در دادگاه نظامی، به طور غیابی به اعدام محکوم شد، به شوروی گریخت.
او دکترای فیزیک داشت و پس از این که در سال ۱۳۴۸ از دبیر اولی حزب کنار رفت، به کار در آکادمی علوم فیزیک جمهوری دموکراتیک آلمان پرداخت. هرچند این شغل را در ابتدا برای راضی نگه داشتن رادمنش به او داده بودند، ولی رادمنش با ذهن فعالش که برای سیاست ساخته نشده نبود سریعاً مورد احترام همکارانش قرار گرفت و موفق شد چند رساله علمی در مجلات تخصصی آلمان شرقی منتشر کند. پسرش رامین نیز یک فیزیک دان درجه اول شد. او مانند پدرش در رشته فیزیک اتمی تحصیل کرد و با درجه ممتاز تحصیلاتش را به پایان رسانید و دکترایش را گذراند و در همان شعبه آکادمی جمهوری دموکراتیک آلمان در لایپزیک مشغول به کار شد. دخترش در رشته پزشکی تحصیل کرد و او هم با مادرش در لایپزیک زندگی می کرد.
... [مشاهده متن کامل]
رضا رادمنش فرزند معزّالممالک و نوه دختری فئودال بزرگ گیلان، امین دیوان، بود. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه حقیقت لاهیجان و تحصیلات دوره متوسطه را در دبیرستان دارالفنون تهران انجام داد و در آنجا با پسردایی اش محمدعلی مجتهدی هم اتاق بود.
او در سال ۱۳۰۷ جزء نخستین گروه محصّلین اعزامی به فرانسه رفت. وی پس از این که از دانشگاه ( کان نرماندی ) لیسانسیه علوم و مهندس الکترومکانیک شد، به دانشگاه سوربن راه یافت و در رشته فیزیک درجه دکترای دولتی را اخذ کرد و بالاخره در سال ۱۳۱۴ به ایران بازگشت و بعد از شش ماه تدریس در دانشکده فنّی دانشگاه تهران، برای انجام خدمت نظام وظیفه به دانشکده افسری اعزام شد.
رادمنش هنگام تحصیل در فرانسه توسط ایرج اسکندری با تقی ارانی که در برلین اقامت داشت آشنا شد و به این ترتیب هنگامی که به ایران بازگشت، در سازمان مخفی حزب کمونیست که توسط ارانی رهبری می شد، به فعالیت پرداخت. هنگامی که پلیس مخفی رضا شاه در سال ۱۳۱۵ این سازمان را کشف نمود، رادمنش نیز که با درجه افسری خدمت نظام وظیفه را انجام می داد، جزء دسته ۵۳ نفر دستگیر و به پنج سال زندان محکوم شد.
با این همه، رادمنش پس از خلاصی از زندان در شهریور ۱۳۲۰، هسته مرکزی حزب توده را پی ریزی کرد و از رهبران اولیه آن شد. وی مدّتی دبیر سازمان جوانان و دبیر تشکیلات حزب بود. در بهمن ماه ۱۳۲۷ پس از حادثه تیراندازی به شاه در دانشگاه تهران که به اعلام انحلال حزب توده از سوی محمّدرضا شاه منجر شد، مدّتی در تهران مخفی بود و بعد از این که در دادگاه نظامی، به طور غیابی به اعدام محکوم شد، به شوروی گریخت.
او دکترای فیزیک داشت و پس از این که در سال ۱۳۴۸ از دبیر اولی حزب کنار رفت، به کار در آکادمی علوم فیزیک جمهوری دموکراتیک آلمان پرداخت. هرچند این شغل را در ابتدا برای راضی نگه داشتن رادمنش به او داده بودند، ولی رادمنش با ذهن فعالش که برای سیاست ساخته نشده نبود سریعاً مورد احترام همکارانش قرار گرفت و موفق شد چند رساله علمی در مجلات تخصصی آلمان شرقی منتشر کند. پسرش رامین نیز یک فیزیک دان درجه اول شد. او مانند پدرش در رشته فیزیک اتمی تحصیل کرد و با درجه ممتاز تحصیلاتش را به پایان رسانید و دکترایش را گذراند و در همان شعبه آکادمی جمهوری دموکراتیک آلمان در لایپزیک مشغول به کار شد. دخترش در رشته پزشکی تحصیل کرد و او هم با مادرش در لایپزیک زندگی می کرد.
