رصدخانه جنوبی اروپا

رصدخانهٔ جنوبی اروپا ( به انگلیسی: European Southern Observatory ) یا ESO سازمانی اروپایی برای پژوهش های اخترشناسی در نیمکرهٔ جنوبی است.
در میان کشفیان این سازمان می توان به کشف ده ها سیاره بیرون از منظومهٔ خورشیدی اشاره نمود. [ ۱]
این سازمان که در سال ۱۳۴۰ ( ۱۹۶۲ میلادی ) ایجاد گردیده، جدیدترین فناوری و امکانات پژوهشی را برای ستاره شناسان و اخترفیزیکدان ها تأمین می کند و توسط اتریش، بلژیک، جمهوری چک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، پرتغال، اسپانیا، سوئد، سوئیس و انگلستان پشتیبانی می شود. چندین کشور دیگر نیز برای پیوستن به این سازمان ابراز علاقهٔ فراوان نموده اند.
شعبه مرکزی ESO شامل واحد تحقیقات علمی و تکنیکی و مرکز اداری در گراچینگ نزدیک مونیخ آلمان واقع شده است. واحد عملیاتی ESO واقع در مرکز سندیگو شامل سه پایگاه رصدی است که در چیلن صحرای آتاکاما گرد هم آمده اند. نخستین مرکز لاسیلا است که در ۶۰۰ کیلومتری و در ارتفاعات ۲٬۴۰۰ متری شمال سندیگو قرار دارد و عملیات مورد نیاز ESO را با چندین تلسکوپ اپتیکی بزرگ انجام می دهد. همچنین دومین مرکز که در پارانال، ۲٬۶۰۰ متری ارتفاعات کوهستان های جنوب آنتوفاگاستا واقع شده اند و مجهز به تلسکوپ های بسیار بزرگی با نام VLT می باشند. این مجموعه شامل دو تلسکوپ ( VISTA ) جهت نقشه برداری و یک تداخل سنج ( VST ) می باشد. سومین سایت در ۵٬۰۰۰ متری ارتفاعات لنو در چاجنانتور، نزدیک سن پدرو در صحرای آتاکاما است. جایی که یک تلسکوپ ریز میلی متری جدید APEX در عملکردی مشابه با آرایش عظیم آنتن های ۱۲ متری ریز میلی متری ( ALMA ) می باشد که با همکاری آمریکای شمالی، شرق آسیا و شیلی بنا گشته است. ESO بارها در بررسی های خود از تلسکوپ های اپتیکی بزرگ فرو سرخ بانام E - ELT نیز استفاده کرده است.
وضعیت سهام اعضای ESO چیزی حدود ۱۲۰ میلیون یورو است که سالانه ۶۰۰ کارمند را از دور و اطراف استخدام می کند.
ESO عضوی از شرکت غیر سهامی هفت سازمان پژوهشی دولتی ( EIROforum ) در اروپا است که جست وجوهای بنیادی را در جهان انجام می دهند.