[ویکی فقه] رسم الخط قرآن. قرآن کریم باید با بهترین و شیواترین خط نگارش شود. کتابت قرآن از جمله مواردی است که نقش مؤثری در جذب هر چه بیشتر برای قرائت شیوا و روان این کتاب آسمانی دارد، به همین دلیل هر چه نگارش از شیوه مطلوبتری برخوردار و روانتر باشد، تمایل به قرائت آن نیز افزایش خواهد یافت.
طرز نگارش خطوط هر زبان را رسم الخط آن زبان گویند،رسم الخط قرآن مجید مطابق زبان عرب میباشد.
دیدگاه دانشمندان پیرامون رسم الخط قرآن
← موافقان توقیفی بودن رسم الخط
۱. ↑ مناهل العرفان، ج۱، ص ۳۷۶ ـ ۳۷۵.۲. ↑ ذاریات / سوره۵۱، آیه۴۷.
...
طرز نگارش خطوط هر زبان را رسم الخط آن زبان گویند،رسم الخط قرآن مجید مطابق زبان عرب میباشد.
دیدگاه دانشمندان پیرامون رسم الخط قرآن
← موافقان توقیفی بودن رسم الخط
۱. ↑ مناهل العرفان، ج۱، ص ۳۷۶ ـ ۳۷۵.۲. ↑ ذاریات / سوره۵۱، آیه۴۷.
...
wikifeqh: رسم_الخط_قرآن
[ویکی اهل البیت] رسم الخط قرآن. کلید واژه: اعجام قرآن، رسم الخط، اختلاف قرائت، علم صرف و نحو، حروف معجمه، خط کوفی، رسم الخط عثمانی، نگارش قرآن، حروف مهمله، حرکت گذاری قرآن، نقطه گذاری قرآن، اعراب قرآن، خط نسخ
در عصر مقارن نزول قرآن، خط متداول تازیان که نوعی خط کوفی بود و آن را از سریانیان آموخته بودند بدون حرکت و نقطه نوشته می شد، ازاین رو نخستین مصحفها نیز از هرگونه علائمی تهی بود. گرچه شماری از راویان به نقطه دار بودن برخی حروف عربی اشاره کرده اند؛ اما همگان اتفاق نظر دارند که مصحفهای اولیه بدون نقطه و حرکات نوشته می شد.
این امر در ابتدا چندان مشکلی به وجود نمی آورد زیرا تازیان با داشتن ذوق سلیم و توان فطری از گذاشتن نقطه و حرکت بی نیاز بوده اند و از سویی اهتمام بر حفظ و آموزش شفاهی قرآن نیاز آنان را به نقطه گذاری و اعراب می کاست.
اما بعدها که فتوحات، قلمرو حکومت اسلامی را گسترش داد و قدرت اسلام به دو امپراتوری ایران و روم کشیده شد و بسیاری از غیرعرب زبانان به اسلام روآوردند، زبان عربی در اثر اختلاط با زبانهای دیگر خلوص و فصاحت خویش را از دست داد. همین امر باعث بروز اختلاف قرائت ها در میان مسلمانان گردید. به عنوان مثال کلمه ای مثل «تتلوا» ممکن بود به صورت های مختلف نظیر «یتلوا»، «تتلوا» و «نبلوا» خوانده شود.
عرب دیگر عرب بادیه نبود که در تکلم زبان خویش نیازی به تعلیم و تعلم قواعد ادبی نداشته باشد و به صورت فطری و خودجوش صحیح بخواند، بنویسد و سخن بگوید. اختلاط عرب ها با غیر خود آهسته آهسته تاثیر منفی خود را بر روی زبان فصیح گذارد به گونه ای که آنان گاه در سخن گفتن و یا کتابت دچار اشتباه می گردیدند. زیرا دیگر، قریحه و ذوق خالص عربی، که آن ها را از هرگونه حرکت و اعرابی بی نیاز می ساخت، وجود نداشت. همین امر باعث شد در قرائت قرآن نیز که براساس «رسم عثمانی »بود، اشتباهاتی رخ دهد.
ابوحیان توحیدی گوید: علی بن ابیطالب علیه السلام شنید که قاری قرآنی آیات را بر غیر وجه صحیح قرائت می کند. این مطلب حضرت را ناراحت ساخت. ابوالاسود دوئلی را فراخواند، و به او پیشنهاد فرمود که قاعده و نمونه و مقیاسی برای مردم وضع کند، البته جهات مختلف مطلب را برای او باز و روشن نمود و زمینه کار را برایش فراهم کرد و نمونه هایی از قواعد را برای او بیان داشت.
پس از ابوالاسود، یحیی بن یعمر، نصر بن عاصم و خلیل بن احمد، روند اصلاح شیوه نگارش قرآن ادامه یافت. اما بیشتر مردم از ترس این که مبادا در رسم الخط عثمانی که به دید تقدس و تبرک به آن می نگریستند، بدعتی راه یابد، در برابر اصلاحات محتاطانه برخورد می کردند.
در عصر مقارن نزول قرآن، خط متداول تازیان که نوعی خط کوفی بود و آن را از سریانیان آموخته بودند بدون حرکت و نقطه نوشته می شد، ازاین رو نخستین مصحفها نیز از هرگونه علائمی تهی بود. گرچه شماری از راویان به نقطه دار بودن برخی حروف عربی اشاره کرده اند؛ اما همگان اتفاق نظر دارند که مصحفهای اولیه بدون نقطه و حرکات نوشته می شد.
این امر در ابتدا چندان مشکلی به وجود نمی آورد زیرا تازیان با داشتن ذوق سلیم و توان فطری از گذاشتن نقطه و حرکت بی نیاز بوده اند و از سویی اهتمام بر حفظ و آموزش شفاهی قرآن نیاز آنان را به نقطه گذاری و اعراب می کاست.
اما بعدها که فتوحات، قلمرو حکومت اسلامی را گسترش داد و قدرت اسلام به دو امپراتوری ایران و روم کشیده شد و بسیاری از غیرعرب زبانان به اسلام روآوردند، زبان عربی در اثر اختلاط با زبانهای دیگر خلوص و فصاحت خویش را از دست داد. همین امر باعث بروز اختلاف قرائت ها در میان مسلمانان گردید. به عنوان مثال کلمه ای مثل «تتلوا» ممکن بود به صورت های مختلف نظیر «یتلوا»، «تتلوا» و «نبلوا» خوانده شود.
عرب دیگر عرب بادیه نبود که در تکلم زبان خویش نیازی به تعلیم و تعلم قواعد ادبی نداشته باشد و به صورت فطری و خودجوش صحیح بخواند، بنویسد و سخن بگوید. اختلاط عرب ها با غیر خود آهسته آهسته تاثیر منفی خود را بر روی زبان فصیح گذارد به گونه ای که آنان گاه در سخن گفتن و یا کتابت دچار اشتباه می گردیدند. زیرا دیگر، قریحه و ذوق خالص عربی، که آن ها را از هرگونه حرکت و اعرابی بی نیاز می ساخت، وجود نداشت. همین امر باعث شد در قرائت قرآن نیز که براساس «رسم عثمانی »بود، اشتباهاتی رخ دهد.
ابوحیان توحیدی گوید: علی بن ابیطالب علیه السلام شنید که قاری قرآنی آیات را بر غیر وجه صحیح قرائت می کند. این مطلب حضرت را ناراحت ساخت. ابوالاسود دوئلی را فراخواند، و به او پیشنهاد فرمود که قاعده و نمونه و مقیاسی برای مردم وضع کند، البته جهات مختلف مطلب را برای او باز و روشن نمود و زمینه کار را برایش فراهم کرد و نمونه هایی از قواعد را برای او بیان داشت.
پس از ابوالاسود، یحیی بن یعمر، نصر بن عاصم و خلیل بن احمد، روند اصلاح شیوه نگارش قرآن ادامه یافت. اما بیشتر مردم از ترس این که مبادا در رسم الخط عثمانی که به دید تقدس و تبرک به آن می نگریستند، بدعتی راه یابد، در برابر اصلاحات محتاطانه برخورد می کردند.
wikiahlb: رسم_الخط_قرآن