رسخ

[ویکی الکتاب] تکرار در قرآن: ۲(بار)
رسوخ به معنی ریشه داری و ثبات است. راسخون در علم کسانی‏اند که در دانش ریشه دارند و علم در وجودشان رسوخ کرده و استقرار یافته است. راغب می‏گوید :رسوخ ثبات شیی‏ء ثبلتی محکم است. در اقرب آمده «رسخ الشیی‏ء رسوخاً: ثبت فی موضعه» راغب گوید: راسخ در علم دانائی است که شبهه بر او عارض نمی‏شود. . «وَ الرَّاسِخُونَ...» مبتدا و خبر در آن «یَقُولُونَ» است و آن جمله استیناف است بعضی ندانسته فکر می‏کنند که والراسخون عطف است به جای «اللّه» و خلاصه مضمون آیه آنست که: قرآن دو قسمت است محکم و متشابه. مردم نیز درباره قرآن دو گروه‏اند آنها که انحراف قلبی دارند به متشابه قرآن می‏چسبند که ایجاد فتنه کنند و آنها که راسخون در علمند گویند بهر دو قسمت ایمان آوریم همه آن از جانب خداست و و تأویل قرآن را جز خدا کسی نمی‏داند. نه اینکه راسخون عطف به اللّه باشد و معنی آن باشد که تأویل قرآن را جز خدا و راسخون در علم کسی نمی‏داند. و اینکه تأویل مفصّل قرآن را فقط خدا می‏داند در «اوّل» گذشت. در المیزان گوید: توصیف راسخون در علم نشان می‏دهد که آنها به خدا و آیات او چنان علمی دارند که شکی در آن وارد نمی‏شود و آنچه از محکمات می‏دانند ثابت است و به آن ایمان دارند و عمل می‏کنند و چون به آیه متشابهی برخوردند قلوبشان مضطرب نمی‏شود بلکه به آن ایمان می‏آورند و در مقام عمل متوقّف می‏شوند. (تمام شد). در نهج البلاغه خطبه 89 فرموده: بدان راسخون در علم آنهااند که به جهل آن چه نمیدانند اقرار می‏کنند و این اقرار آنها را از ورورد به درهای مسدود غیب بی نیاز کرده. راسخون در علم‏ نظر به معنی کلمه هر که دانش و علم در وجودش استقرار یافته و ریشه دوانده راسخ در علم است ولی مصداق اولی و حقیقی آن رسول خدا و ائمه اطهار علیهم السلام است در تفسیر برهان بیشتر از 11 روایت در این باره نقل کرده است در بعضی از آنهاست که رسول خدا «صلی اللّه علیه و آله» افضل راسخون در علم است و بعد از وی اوصیاء اواند و در بعضی آمده «نَحْنُ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ» و در برخی «وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ»صلوات اللّه علیهم اجمعین. لفظ آیه و همچنین جمله افضل راسخون در علم بودن نشان می‏دهد که راسخون در علم منحصر به آنان «علیهم السلام» نیست ولی چنان که گفته شد آنها مصداق اولی آن‏اند. * . ضمیر «منهم» به یهود که در آیه است بر می‏گردد و مراد از یهود است که دانش در وجودشان استقرار یافته است.