رساله معرفه الاشیاء

[ویکی نور] این رساله یکی از شش رساله ای است که با عنوان رسائل أخری لابن سینا (هامش شرح الهدایة الأثیریة) چاپ شده است.
رساله، بسیار کوتاه و فاقد باب بندى و فصل بندى است.
مؤلف، در این رساله، معرفت را به دو صورت تصور و تصدیق تقسیم مى کند و مى گوید: تصدیق، اعتقاد نفس است به اثبات یا نفى حکم و تصور حصول معناى شىء در نفس. به عقیده ى بوعلى، هر دو قسم معرفت، یا با فکر و نظر حاصل مى گردد که معرفت ثانیه نامیده مى شود یا بدون فکر و نظر که معرفت اولى خوانده مى شود. وى، ضمن بیان مثال براى هر یک از اقسام معرفت، مأموریت علم منطق را نیز در این بیان مشخص مى سازد.
شیخ الرئیس، در ادامه، قواى حاکمه در انسان را به چهار قوه حسیات و متوهمه و تعارفیّه که عقل مدنى نامیده مى شود و قوه نظریه که عقل هیولانى نام دارد، تقسیم مى کند، بعد مى گوید: بدون تردید حکم قوه حاسّه صحیح است، قوه ى متوهمه، به هنگام حکم بر اشیاء، صورتى محسوس بدانها مى دهد که احتمال صدق و کذب درآنها وجود دارد، قوه ى تعارفیّه نیز احکامش، امور مشهوره ى محموده مى باشد و نهایتاً به قوه نظریّه مى پردازد که احکامش حجج اولیّه اى که امکان شک در آنها وجود ندارد، مى باشد.
رسائل أخری لابن سینا (هامش شرح الهدایة الأثیریة)
اسئلة ابى سعید ابى الخیر من الشیخ