رساله زبده الهیئه

[ویکی نور] رسالة زبدة الهیئة، از آثار خواجه نصیرالدین طوسی (طوس 579-653ش، بغداد) است که در آن، مباحث علم هیئت را به صورت مختصر توضیح داده است. هرچند زبان این کتاب فارسی است، ولی البته زبان فارسی قرن هفتم و دوران مغول؛ پس طبیعی است که برخی از عباراتش برای نسل معاصر ما چندان گویا و شیوا نباشد.
همچنین مطالب اثر حاضر، بر اساس اصطلاحات و نیز پیش فرض های آن روزگاران نوشته شده و در نتیجه فهم برخی از مطالب آن برای کسانی که با تاریخ علم نجوم و تغییر و تحولات نظریات و ابزارها و اصطلاحات نجومی آشنا نیستند، قدری دشوار است.
کتاب حاضر از مقدمه نویسنده و متن اصلی (شامل 30 باب) تشکیل شده است. روش نویسنده در این اثر، توصیفی و آموزشی است و به همین جهت از نمودار نیز استفاده کرده است .
برای آشنایی با نمونه هایی گویا از محتوا، روش و زبان و ادبیات کتاب حاضر، می توان به موارد ذیل توجه کرد:
کتاب حاضر، متن و تصویر نسخه خطی است که با خط نسخ در تعداد 89 صفحه نوشته شده، ولی متأسفانه تصحیح و چاپ نشده است. گفتنی است که نسخه های خطی هیچ گونه علامت سجاوندی به شکل امروزی نداشته اند و آنچه از این علایم (نظیر نقطه، ویرگول، دو نقطه و...) در متن وجود دارد توسط نسخه خوان ایجاد شده است .