[ویکی نور] رساله توضیح المسائل آیت الله بروجردی با حواشی امام خمینی (موسوعه جلد 30). رساله توضیح المسائل، اثر آیت الله بروجردی است که با حواشی امام خمینی(ره)، منتشر شده است.
از قرن دوازدهم به بعد، با توجه به لزوم تقلید از مرجع زنده، فقهای زنده، بر رساله های عملیه فقهای سابق، حاشیه می نوشتند که سید بحرالعلوم و شیخ انصاری، جزء حاشیه نویسان بر رساله های پیش از خود بوده اند. اما با توجه به تحول و تطور در زبان و تعبیرات، رساله های عملیه نوشته شده در قرون قبلی، برای خوانندگان قرن چهارده قمری، روشن و به آسانی قابل فهم نبوده است. بر همین اساس در زمان آیت الله بروجردی (متوفی 1380ق) که پس از وفات آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی(متوفی 1365ق) مرجعیت مطلق شیعه را بر عهده داشت، عده ای به فکر تغییر انشاء و نوشتار رساله عملیه برآمدند
این کار به دستور آیت الله بروجردی انجام شد و در مرحله بعد از نگارش، تنی چند از علما و فضلا با دقت به مطابقت رساله نوشته شده با فتاوای آن مرجع و فقیه بزرگ پرداختند و سرانجام با نام «توضیح المسائل» چاپ و انتشار یافت
پس از رحلت آیت الله بروجردی و نیاز مقلدین به فتاوای امام خمینی(ره)، نخست رساله «نجاة العباد» برای استفاده عموم انتشار یافت؛ پس از آن، حضرت امام بر توضیح المسائل حاشیه نگاشت که شامل همه ابواب و کتب توضیح المسائل بوده و تعدا حواشی امام، یک هزار مورد می باشد و با عنوان «حاشیه توضیح المسائل» در سال 1381ق منتشر گردید. این چاپ تنها شامل جملاتی از توضیح المسائل است که حاشیه امام ناظر به آن بوده و به شکل جدول صفحه آرایی شده است
پس از آن، متن توضیح المسائل به همراه حواشی حضرت امام منتشر گردید، سپس در ضمن توضیح المسائل با حواشی تعدادی از مراجع تقلید توسط انتشارات جاویدان و فراهانی منتشر شد که در آن، حواشی مربوط به امام بدون ذکر نام و همراه با پرانتز خالی ()، مشخص شده است
گرچه پس از چاپ حاشیه امام بر توضیح المسائل؛ توضیح المسائلی با در نظر گرفتن فتاوای امام و تغییراتی که یافته بود، منتشر شد و ده ها سال، محل مراجعه مؤمنین بوده و می باشد؛ اما مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، در جهت احیای آثار و نظرات حضرت امام ، اقدام به چاپ کتاب حاضر که خود، اثری علمی و به قلم ایشان است، نموده و با دقت در تعیین محل حواشی و ویرایش کامل، آن را در موسوعه امام خمینی(ره) منتشر کرده است
از قرن دوازدهم به بعد، با توجه به لزوم تقلید از مرجع زنده، فقهای زنده، بر رساله های عملیه فقهای سابق، حاشیه می نوشتند که سید بحرالعلوم و شیخ انصاری، جزء حاشیه نویسان بر رساله های پیش از خود بوده اند. اما با توجه به تحول و تطور در زبان و تعبیرات، رساله های عملیه نوشته شده در قرون قبلی، برای خوانندگان قرن چهارده قمری، روشن و به آسانی قابل فهم نبوده است. بر همین اساس در زمان آیت الله بروجردی (متوفی 1380ق) که پس از وفات آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی(متوفی 1365ق) مرجعیت مطلق شیعه را بر عهده داشت، عده ای به فکر تغییر انشاء و نوشتار رساله عملیه برآمدند
این کار به دستور آیت الله بروجردی انجام شد و در مرحله بعد از نگارش، تنی چند از علما و فضلا با دقت به مطابقت رساله نوشته شده با فتاوای آن مرجع و فقیه بزرگ پرداختند و سرانجام با نام «توضیح المسائل» چاپ و انتشار یافت
پس از رحلت آیت الله بروجردی و نیاز مقلدین به فتاوای امام خمینی(ره)، نخست رساله «نجاة العباد» برای استفاده عموم انتشار یافت؛ پس از آن، حضرت امام بر توضیح المسائل حاشیه نگاشت که شامل همه ابواب و کتب توضیح المسائل بوده و تعدا حواشی امام، یک هزار مورد می باشد و با عنوان «حاشیه توضیح المسائل» در سال 1381ق منتشر گردید. این چاپ تنها شامل جملاتی از توضیح المسائل است که حاشیه امام ناظر به آن بوده و به شکل جدول صفحه آرایی شده است
پس از آن، متن توضیح المسائل به همراه حواشی حضرت امام منتشر گردید، سپس در ضمن توضیح المسائل با حواشی تعدادی از مراجع تقلید توسط انتشارات جاویدان و فراهانی منتشر شد که در آن، حواشی مربوط به امام بدون ذکر نام و همراه با پرانتز خالی ()، مشخص شده است
گرچه پس از چاپ حاشیه امام بر توضیح المسائل؛ توضیح المسائلی با در نظر گرفتن فتاوای امام و تغییراتی که یافته بود، منتشر شد و ده ها سال، محل مراجعه مؤمنین بوده و می باشد؛ اما مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، در جهت احیای آثار و نظرات حضرت امام ، اقدام به چاپ کتاب حاضر که خود، اثری علمی و به قلم ایشان است، نموده و با دقت در تعیین محل حواشی و ویرایش کامل، آن را در موسوعه امام خمینی(ره) منتشر کرده است