رحل

[ویکی اهل البیت] واژه رحل واژه ای عربی و به معنای پالانِ شتر است؛ و در عرفِ نسخه نویسان عبارت است از تخته چوبی که بر آن کتاب نهند. ظاهراً رحل در دوره های مختلف شکل های گوناگون داشته است. این که ابن جماعه از آن به نام "کُرسیِ کتاب" سخن گفته است و در دوره ای آن را تخته چوبی دانسته اند که کتاب را بر آن می گذارده اند و هم این که عده ای از پیشینیان از رحل به عنوان میزواره ای بهره می برده اند و بر روی آن کتابت می کرده اند، حاکی از آن است که شکل رحل در دوره های مختلف، متفاوت بوده است.
گونه ای که هنوز در مشرق زمین به منظور تلاوت قرآن مجید مورد استفاده قرار می گیرد، متشکل از دو تخته چوب هم شکل و هم اندازه است (عموماً مستطیل شکل و گاه مربع و چهار کُنج) که اندکی بالاتر از حدّ میانی آنها با یکدیگر توسط لولاهای ظریف متصل می شوند و هنگام بازکردن قسمت زیرین دو تخته به مانند پایه بر زمین قرار می گیرند و قسمت بالای تخته ها به مانند عدد هفت "7" درمی آید. بر قسمت بالایی تخته ها، کتاب (امروزه عموماً قرآن) را می گشایند و به خواندن آن می پردازند. رحل سبب می شود تا عطفِ کتاب به اندازه معین گشوده شود به طوری که نه قسمت بیرونی عطف آسیب ببیند و نه شیرازه کتاب گسیخته گردد.
از آنجا که رحل به لحاظ حفظ حرمت قرآن مجید، بیشتر به هنگام تلاوت قرآن مورد استفاده قرار می گرفته است، نسخه هایی از قرآن که به اندازه تقریبی 25×40، 30×50 و 35×60 سانتی متر مربع بوده و عموماً بر روی رحل قرائت می شده، به نام قرآن رَحلی شهرت یافته است.

[ویکی الکتاب] معنی رَحْلِ: ظرف و اثاث
معنی رِحَالِهِمْ: جمع رحل به معنای ظرف و اثاث
تکرار در قرآن: ۴(بار)
ظرف (مثل خورجین و انبان) و بار سفر و کوچ. معانی دیگر هم دارد که در قرآن مجید یافته نیست . طبرسی در ذیل آیه گوید از رحال ظرفها قصد شده و مفرد آن رحل گویند و اصل آن چیزی است که برای کوچ آماده شود از ظرف متاع و پالان شتر و... کلمه رحل و رحال در آیات 62،70،75 سوره یوسف آمده و مراد از آنها ظرفهائی است مثل خورجین و انبان که بر شتران بسته بودند و در آیه . به جای رحال اوعیه آمده که همان ظرفها است معنی آیه اوّل این است: یوسف به غلامان خود گفت سرمایه اینها را در خورجین هایشان بگذارید. * . رحاة به معنی کوچ و مسافرت است. باید دانست یمن در جنوب مکّه و شام در شمال آن واقع است (به طور تقریب). اهل مکّه سالی دو مسافرت داشتند وقت زمستان به یمن و وقت تابستان به شام و این دو مسافرت نوعاً برای خرید و فروش و نقل و انتقال مال التجاره بود. در آیه گذشته مراد از رحلة الشتاء و الصیف همان دو مسافرت به عنوان این که اهل مکّه ساکنان حرام اند از شرّ راهزنان و دزدان در امان بودند و کسی به آنها آزار نمی‏رساند و با ایمنی تمام رفت و آمد می‏کردند لذا خدا در مقام امتنان به آنها فرمود .

رَحْل
(در لغت به معنای ظرف، انبان، خورجین، کوچ کردن و پالان شتر) در قرآن، سه بار به معنای باردان به صورت مفرد و جمع در آیات ۶۲، ۷۰ و ۷۵ سورۀ یوسف آمده است. رحل پایه ای چوبی از دو تختۀ متقاطع است که به صورت لولا باز و بسته می شود و کتاب و به ویژه قرآن را در موقع تلاوت روی آن می گذارند. استفاده از رحل احترام گزاردن به ساحت قرآن است. احتمالاً از صدر اسلام از رحل یا چیزی شبیه رحل های امروزی برای تلاوت قرآن استفاده می شده است.