رتقا

[ویکی الکتاب] معنی رَتْقاً: ضمیمه کردن و به هم چسباندن دو چیز ( چه اینکه در اصل خلقت به هم چسبیده باشند و چه آن ها به هم بچسبانند ، همچنان که قرآن کریم میفرماید : کانتا رتقا ففتقناهما ، زمین و آسمان به هم چسبیده بودند ، از یکدیگر جداشان کردیم ، و فتق به معنای جدا سازی دو چیز م...
معنی فَتَقْنَاهُمَا: آن دو را از هم جدا ساختیم (رتق به معنای ضمیمه کردن و به هم چسباندن دو چیز است ، چه اینکه در اصل خلقت به هم چسبیده باشند و چه آن ها به هم بچسبانند ، همچنان که قرآن کریم میفرماید : کانتا رتقا ففتقناهما ، زمین و آسمان به هم چسبیده بودند ، از یکدیگر جدا...
ریشه کلمه:
رتق (۱ بار)

بستن و منظّم کردن در اقرب الموارد آمده «رَتَقَهُ رَتْقاً: سَدَّهُ وَ اَغْلَقَهُ» گویند «رَجُلٌ راتِقٌ وَ فاتِقٌ» یعنی مردی گره‏زن و گشاینده است. . رتق در آیه مصدر به معنی مفعول است و فتق چنان که گذشت به معنی گشودن و باز کردن و ضدّ رتق است. و این می‏رساند که آسمان‏ها و زمین ابتدا بسته و درهم فرو رفته و بالاخره مثل گلوله و یک چیز بوده است و سپس بوسیله فتق و باز کردن و ایجاد فواصل میان ذرّات بدین صورت در آمده‏اند. «اَلسَّمواتِ» جمع محلّی بالف و لام مفید عموم و شامل تمام آسمانها و کهکشانهاست نه فقط طبقات جوّ زمین. و اگر مراد طبقات جوّ زمین باشد بنابر ادّله دیگر، مجموع عالم بواسطه رتق و فتق به چنین وضعی آمده است و ظاهراً مراد همان رتق آسمان‏ها و زمین است که در سوره فصلت آمده در نهج البلاغه خطبه 209 مضمون آیه فوق چنین آمده است «فَطَرَ مِنْهُ اَطباقاً فَفَتَقَهَا سَبْعَ سَمواتٍ بَعْدَ ارْتَتاقِها» یعنی از آن پوسته جامد طبقاتی شکافت و آنها را باز کرد و هفت آسمان قرار داد پس از آن که رتق و در هم فرو رفته بودند. ولی سخن امام «علیه السلام» درباره طبقات جوّ زمین است و ایضاً در خطبه 89 فرموده «وَ فَتَقَ بَعْدَ الاِرْتَتاقِ صَوامِتَ اَبْوابِها». می‏شود گفت این آیه نشان می‏دهد که تمام کرات و منظومه‏های عالم و زمین ما در آغاز خلقت همه یک چیز فشرده و محکم بوده‏اند خدا بوسیله انبساط تدریجی آنها بدین شکل و نظم آورده است وصف «فاطِرِ السِّمواتِ وِ الاَرْضِ» که در سوره‏های انعام:14، یوسف:101، ابراهیم:10، فاطر:1، زمر:46، شوری:11. آمده مبیّن این حقیقت است و دلالت دارد که هسته ابتدائی بوسیله شکافته شدن به آسمان‏ها و زمین تبدیل گردیده است.