رایل مارتین

رایْل، مارْتیْن (۱۹۱۸ـ۱۹۸۴)(Ryle, Martin)رادیواخترشناس انگلیسی. در رصدخانۀ اخترشناسی رادیویی مولاردِ کیمبریج فنّ نقشه برداری آسمانی را، با استفاده از ترکیب دهانه ها، ابداع کرد. در این روش از ترکیب آنتن های بشقابی کوچک تر ویژگی های یک بشقاب بزرگ به دست می آید. فعالیت او در زمینۀ توزیع منابع رادیویی عالم نظریۀ مهبانگ را تأیید کرد. در ۱۹۷۴، با همکارش، آنتونی هیویش، رادیواخترشناس انگلیسی، به سبب فعالیت در زمینۀ گسترش اخترشناسی رادیویی، به ویژه فنّ تلفیق دهانه ها و کشف تپ اخترها یا ستاره هایی نوترونی که به سرعت می چرخند و تپ های انرژی گسیل می کنند، برندۀ جایزۀ نوبل فیزیک شد. در ۱۹۶۶، به دریافت لقب سِر نایل شد. در برایتون ساسکس زاده شد و در دانشگاه آکسفورد درس خواند. در ۱۹۳۹ فارغ التحصیل شد. طی جنگ جهانی دوم در زمینۀ رادار مشغول به کار و تحقیق شد. پس از جنگ، به آزمایشگاه کاوندیش در کیمبریج پیوست و در ۱۹۵۷، در مقام نخستین سرپرست رصدخانۀ اخترشناسی رادیویی مولارد در کیمبریج منصوب شد. در ۱۹۵۹، نخستین استاد اخترشناسی رادیویی کیمبریج شد و بخش عمده ای از کارهای گسترش تلسکوپ های رادیویی را در این دانشگاه برعهده گرفت. او به ویژه به منابع رادیویی منفرد و مضمون کیهان شناختی آن ها علاقه مند بود. در ۱۹۵۲، به عضویت انجمن سلطنتی درآمد و از ۱۹۷۲ تا ۱۹۸۲، اخترشناس سلطنتی بود. این مقام افتخاری به اخترشناسان برجستۀ بریتانیایی اعطا می شود. ساخت تلسکوپ های رادیویی بزرگ تر در جایگاه های کیمبریج به تدوین فهرست های مساحی کیمبریج انجامید که از C۱ تا C۵ شماره گذاری شده اند و نقشه های بسیار بهتری از منابع رادیویی آسمان نیمکرۀ شمالی به دست می دهند. همۀ رادیواخترشناسان از نقشۀ C۳، که در ۱۹۵۹ به چاپ رسید، به منزلۀ مرجع استفاده می کنند. نقشۀ C۴ شامل فهرست ۵هزار منبع رادیویی است. نخستین تلسکوپ ترکیبی بزرگ در ۱۹۶۳ ساخته شد. در این تلسکوپ، آنتنی ثابت از نواری از آسمان نقشه برداری می کند و برای این منظور فقط از چرخشِ زمین استفاده می کند، آنتنی دیگر از نوارهای پی درپی هم مرکز خارج از نوار اصلی نقشه برداری می کند. در ۱۹۷۲، تلسکوپ رایل با هشت بشقاب به پهنای ۱۲.۸متر، در خطی به طول پنج کیلومتر، در مولارد گشایش یافت. نقشه برداری از چشمه های برون کهکشانی و بررسی اَبَرنواختران و ستاره های تازه متولدشده ازجمله برنامه هایی است که در آن ها از تلسکوپ رایل استفاده می کنند. این تلسکوپ تصویری با وضوح تصویر بهترین تلسکوپ نوری مستقر در زمین ارائه می دهد.