رایات المبرزین و غایات الممیزین

[ویکی نور] «رایات المُبَرزّین و غایات المُمَیّزین»، کتابی است به زبان عربی نوشته ابوالحسن علی بن موسی بن سعید اندلسی (610-685ق.) در شرح حال برخی شخصیت ها و سخن سرایان اندلسی و نمونه ای از اشعار ایشان.
ابن سعید این کتاب را به هنگام اقامت در مصر به صورت گزیده ای از اشعار سخن سرایان یاد شده در المغرب تنظیم و با اهدا به جمال الدین احمد بن موسی بن یَغمور، پیشنهاد کرد که اگر وی اراده کند، نظیر این گزیده را از کتاب المشرق هم می تواند در کمترین زمان ترتیب دهد. نگارش این اثر در 641ق پایان یافته است.
کتاب مشتمل است بر مقدمه ای به قلم محقق دکتر محمد رضوان الدایة و دو بخش اصلی که هر بخش خود مشتمل بر چهار بخش دیگر است.
نویسنده تراجم کتاب را در هر بخش بر اساس شهرهای بزرگ تقسیم بندی کرده و اعلام هر شهر یا مرکز را بر اساس صنفی که بدان تعلق داشته اند؛ اعم از ملوک، وزرا، نویسندگان، اعیان، علما، شعرا و... مرتب ساخته است. همچنین از قرنی که این شخصیت ها در آن می زیسته اند یاد کرده و هر گروهی را در یک قرن جای داده است. معمولا قرن آغازین در این معرفی، قرن پنجم است؛ هرچند گاهی با قرن ششم نیز آغاز می شود در حالیکه خود ابن سعید جزو شخصیت های قرن هفتم هجری است.
این اثر حاوی اشعاری از 140 شاعر اندلس و شمال افریقا (مغرب) و سیسیل، از هنگام انقراض خلافت قرطبه (422ق1031/م) تا زمان خود ابن سعید است. تقسیم نخستین کتاب، جغرافیایی و بعد برحسب طبقات اجتماعی و ترتیب زمانی است.