رافایل سانتسیو

دانشنامه آزاد فارسی

رافائِل سانْتْسیو (۱۴۸۳م ـ۱۵۲۰)(Raphael Sanzio)
تابلوی ازدواج مرمی عذرا، اثر رافائِل سانْتْسیو
(نام اصلی: رافّائلّو سانتسیو) نقاش و معمار ایتالیایی. در اوربینو به دنیا آمد، و سرانجام در رم اقامت گزید. تک چهره ، و پرده های اساطیری و دینی نقاشی می کرد؛ آثارش در هماهنگی رنگ ها و ترکیب بندی زبانزدند. در پروجا، فلورانس، و (از ۱۵۰۸) در رم کار کرد، و دیوارنگارههایی در واتیکان آفرید. ازدواج مریم عذرا (۱۵۰۴؛ بررا، میلان)، و دیوارنگارۀ مدرسۀ آتن (۱۵۰۹ـ۱۵۱۱؛ واتیکان، رم)، از مشهورترین آثار اویند. رافائل پسر جووانّی سانتی ( ـ۱۴۹۴م)، نقاش دربار اوربینو، بود. در هشت سالگی مادرش، و دو سال بعد پدرش را از دست داد؛ از قرار معلوم نقاشی را نخست از پدرش، و سپس نزد تیموتئو ویتی آموخت. در ۱۴۹۹م به پروجا رفت، و با پروجینو کار کرد. ازدواج مریم عذرا بازتابی از سبک ظریف اوست، اثری که نشان می دهد چگونه از آغاز به استقرار هماهنگِ پیکره ها در فضای تصویر توجه داشته است. از ۱۵۰۴ تا ۱۵۰۸ در فلورانس به اتودبرداشتن از آثار لئوناردو داوینچی، میکلانژ، مازاتچو، و فرا بارتولومئو پرداخت، مریم آنسیدئی از نقاشی های این دورۀ اوست. پاپ یولیوس دوم تزیین منازل پاپی (استانتسا دلّا سِنیاتورا) در واتیکان را به او محوّل کرد. نخستین دیوارنگارۀ رافائل از این مجموعه، با نام مدرسۀ آتن، گروه بندی پیچیده ولی کلاسیکی از فیلسوفان و ریاضی دانان یونانی حول افلاطون و ارسطو است. دومین مجموعۀ دیوارنگاره ها (۱۵۱۱ـ۱۵۱۴)، با نام قٌدّاس بولسنا، اثری است سرشار از رنگ و جلوه های نمایشی. این دیوارنگاره ها از کار میکلانژ بر سقف نمازخانۀ سیستین (که در ۱۵۱۲ پرده برداری شد) تأثیر دارند. رافائل سفارش های بسیاری گرفت و در خلال چند سال بعد، دیوارنگاره هایی اساطیری در ویلّا فارنزینا در رم (۱۵۱۱ـ۱۵۱۲)؛ کارتونهایی برای پرده های نمازخانۀ سیستین در واتیکان؛ مریم سیستین (ح ۱۵۱۲)؛ و تک چهره هایی همچون بالداسّاره کاستیلیونه (ح ۱۵۱۵) را خلق کرد. رافائل در بسیاری از معاصران خود، و اخلافش ازجمله کاراتچی، روبنس، پوسن، رامبرانت، نئوکلاسی سیستها، و رمانتیکها تأثیر نهاد. در فلورانس علاوه بر میکلانژ و داوینچی، از فرا بارتولومّئو نیز تأثیر پذیرفت. با قدرت جذب خارق العاده اش، از ویژگی های آثار بسیاری از استادان بهره برد، اما هرگز مقلّد آنان نشد. تبّحر در اجرا را، با تصوّر شخصیِ خود از طرح و شکل درآمیخت. در شش سال آخر عمر، بسیاری از آثار مشهورش را در رم خلق کرد، که از آن جمله اند:قدیسه سسیلیا، مریم سان سیستو، و تجلّی مسیح. کثرت سفارش ها ناچارش کرد کارگاه بزرگی دایر کند، که سرپرستی آن را به جولیو رومانو سپرد. انعطاف پذیری و استعداد جذب وی را در سیر تحول تک چهره هایش، از مجموعۀ لئوناردوییِ اولیه ازجمله دونی، تا شیوۀ رُمی همچون بانوی سرپوشیده (نگارخانۀ پیتّی، فلورانس) وبئاتسانو و ناواجِرو (نگارخانۀ دوریا، رم)، نیز می توان مشاهده کرد. رافائل در ۱۵۱۴ جانشین برامانته در مقام سرمعمار کلیسای سان پیِترو شد، و نقشۀ کاملاً تازه ای برای کلیسا عرضه کرد که هرگز به مرحلۀ اجرا در نیامد. کاخ برونکونیو دل آکوئیلا، کلیسای سان اِلیجو دِلیی اُرِفیچی، نمازخانۀ کیجی در کلیسای سانتا ماریا دل پوپولو، ویلای اداما، و کاخ ویدونی از دیگر بناهایی است که در رم طراحی کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس