[ویکی فقه] راز ربانی (کتاب). «راز ربانی (اسرار الوحی سبحانی)»، به زبان فارسی ، در شرح حدیث معراج است که بر اساس مشرب عرفان، توسط عزیز نفسی یا میر سید علی همدانی نگاشته شده و به اهتمام حسین معلم به زیور طبع آراسته شده است.
این کتاب، با نثری ساده و روان و در عین حال زیبا و به دور از دشواری ها و تکلفات لفظی و لغوی به رشته ی تحریر درآمده است. مؤلف، حدیث را به بخش های مختلف و جداگانه تقسیم کرده و هر بخش را ترجمه می نماید، سپس با آوردن امثال و حکم و آیات و احادیث و حکایات صوفیان، به شرح آن می پردازد. کتاب، مشتمل بر ۳۴ حکایت است.
محتوای کتاب
محقق و مصحح کتاب، حسین معلم، در مقدمه، به توضیح آیه شریفه: «سبحان الذی اسری بعبده لیلا من المسجد الحرام الی المسجد الاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع العلیم» ، تعریف حدیث و اقسام آن به اعتبار منبع و ماخذ صدور، حدیث قدسی ، منابع و مآخذ حدیث قدسی مورد شرح، توضیحی در مورد نسخ کتاب، گزارش کار، تحقیق در مورد نام مترجم و شارح و اینکه نویسنده کتاب مورد بحث کیست، بیان اختلاف دو نسخه (نسخه س و نسخه میر)، پرداخته است. مؤلف، در ترجمه و شرح بخش نخست حدیث، می نویسد: «حضرت رسالت صلی الله علیه و سلم، سؤال کرد از پروردگار خود در شب معراج که ای پروردگار من از اعمال کدام فاضل تر؟ مولی سبحانه و تعالی، خطاب فرمود که ای سید و ای سرور و ای بهتر و ای مهتر و ای قافله سالار انبیاء و ای مقتدا و معظم اصفیا، هیچ خصلتی از خصال پسندیده بر حضرت من که پروردگار عالمیانم، دوست تر از توکل و رضا نیست، زیرا سند قسمت، از عین حکمت خیزد و کار خود با دوست گذاشتن، علامت معرفت بود و شرط حقیقت ایمان ، درست کردن نسق توکل است و... وی، در جای جای کتاب خود، جملاتی کوتاه، زیبا و پرمحتوا را درج نموده است؛ جملاتی از قبیل: سر دوستی دو چیز است: فرمان دوست را کمر بستن و کار خود را به دوست دربستن؛ چون دنیا روی به تو آرد، بدان که گناهی است تعجیل به عقوبت تو کرده است؛ عافیت، ده قسم است: نه، در نگاه داشتن زبان است و یکی، در عزلت؛ چون شکم سیر گردد، روح (نورانی)، چون نفس ظلمانی و تیره گردد و چون گرسنه گردد، تن (ظلمانی)، چون روح نورانی و سبک شود؛ نماز، میقات و محل مناجات دوستان است؛ هر که دعوی ولایت و دوستی حق می کند و در تمنای مرگ نیست، دروغ گوی است.
وضعیت کتاب
فهرست عناوین کلی، از قبیل «مقدمه»، «متن کامل شرح رساله اسرار الوحی»، «متن کامل حدیث (عربی)»، «تعلیقات و توضیحات»، «فهرست ها» و «منابع و مآخذ» (غیر از متن رساله، بقیه مطالب، از محقق و مصحح کتاب، حسین معلم می باشد)، در آغاز کتاب و «فهرست کلی آیات »، «فهرست احادیث عربی و فارسی»، «امثال و حکم»، «فهرست کلی اشعار»، «فهرست کلی اشعار عربی»، «ترکیبات و اصطلاحات متن»، «فهرست اسامی اشخاص» و «امکنه» در پایان آن ذکر شده است.
این کتاب، با نثری ساده و روان و در عین حال زیبا و به دور از دشواری ها و تکلفات لفظی و لغوی به رشته ی تحریر درآمده است. مؤلف، حدیث را به بخش های مختلف و جداگانه تقسیم کرده و هر بخش را ترجمه می نماید، سپس با آوردن امثال و حکم و آیات و احادیث و حکایات صوفیان، به شرح آن می پردازد. کتاب، مشتمل بر ۳۴ حکایت است.
محتوای کتاب
محقق و مصحح کتاب، حسین معلم، در مقدمه، به توضیح آیه شریفه: «سبحان الذی اسری بعبده لیلا من المسجد الحرام الی المسجد الاقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا انه هو السمیع العلیم» ، تعریف حدیث و اقسام آن به اعتبار منبع و ماخذ صدور، حدیث قدسی ، منابع و مآخذ حدیث قدسی مورد شرح، توضیحی در مورد نسخ کتاب، گزارش کار، تحقیق در مورد نام مترجم و شارح و اینکه نویسنده کتاب مورد بحث کیست، بیان اختلاف دو نسخه (نسخه س و نسخه میر)، پرداخته است. مؤلف، در ترجمه و شرح بخش نخست حدیث، می نویسد: «حضرت رسالت صلی الله علیه و سلم، سؤال کرد از پروردگار خود در شب معراج که ای پروردگار من از اعمال کدام فاضل تر؟ مولی سبحانه و تعالی، خطاب فرمود که ای سید و ای سرور و ای بهتر و ای مهتر و ای قافله سالار انبیاء و ای مقتدا و معظم اصفیا، هیچ خصلتی از خصال پسندیده بر حضرت من که پروردگار عالمیانم، دوست تر از توکل و رضا نیست، زیرا سند قسمت، از عین حکمت خیزد و کار خود با دوست گذاشتن، علامت معرفت بود و شرط حقیقت ایمان ، درست کردن نسق توکل است و... وی، در جای جای کتاب خود، جملاتی کوتاه، زیبا و پرمحتوا را درج نموده است؛ جملاتی از قبیل: سر دوستی دو چیز است: فرمان دوست را کمر بستن و کار خود را به دوست دربستن؛ چون دنیا روی به تو آرد، بدان که گناهی است تعجیل به عقوبت تو کرده است؛ عافیت، ده قسم است: نه، در نگاه داشتن زبان است و یکی، در عزلت؛ چون شکم سیر گردد، روح (نورانی)، چون نفس ظلمانی و تیره گردد و چون گرسنه گردد، تن (ظلمانی)، چون روح نورانی و سبک شود؛ نماز، میقات و محل مناجات دوستان است؛ هر که دعوی ولایت و دوستی حق می کند و در تمنای مرگ نیست، دروغ گوی است.
وضعیت کتاب
فهرست عناوین کلی، از قبیل «مقدمه»، «متن کامل شرح رساله اسرار الوحی»، «متن کامل حدیث (عربی)»، «تعلیقات و توضیحات»، «فهرست ها» و «منابع و مآخذ» (غیر از متن رساله، بقیه مطالب، از محقق و مصحح کتاب، حسین معلم می باشد)، در آغاز کتاب و «فهرست کلی آیات »، «فهرست احادیث عربی و فارسی»، «امثال و حکم»، «فهرست کلی اشعار»، «فهرست کلی اشعار عربی»، «ترکیبات و اصطلاحات متن»، «فهرست اسامی اشخاص» و «امکنه» در پایان آن ذکر شده است.
wikifeqh: راز_ربانی_(کتاب)