[ویکی نور] راز دل شرحی بر منظومه «گلشن راز» سروده نجم الدین شیخ محمود شبستری. راز دل: شرحی بر منظومه گلشن راز سروده نجم الدین شیخ محمود شبستری ، حاوی مطالبی است که علامه سید محمدحسین طباطبایی در جلسات اخلاقی و توحیدی خود، به زبان فارسی در توضیح ابیات منظومه «گلشن راز»، سروده شیخ نجم الدین محمود شبستری، بیان فرموده و توسط آیت الله حاج شیخ علی سعادت پرور (پهلوانی تهرانی) به رشته تحریر درآمده است .
توجه به جایگاه و ارزش والای «گلشن راز»، اهمیت و ارزش شروح آن، مخصوصا «راز دل» را روشن می نماید. جذابیت عشق به محبوب حقیقی، سیر و سلوک را آسان جلوه داده و انسان با خیال آسوده، در آن راه گام می نهد، ولی دیری نمی پاید که این دریای خروشان، با صدها موج آتشین، آهنگ سوختن هستی او را می کند. اینجاست که دست نیاز به سوی راهنمایان طریق گشوده و برای ادامه راه، از آنان استمداد می کند. عارفان برجسته این نیاز طالبان معرفت را احساس کرده و کتاب ها و مقالات متعددی در پاسخ گویی به این گونه پرسش های معنوی، علمی و عملی سالکان، با نظم و نثر به رشته تحریر درآورده اند .
پرسش هایی که توسط «امیر حسینی هروی»، از عرفای قرن هفتم و هشتم هجری به نظم کشیده شده و پایه و اساس سرودن مثنوی بی نظیر و شورانگیز «گلشن راز» گردیده، نقطه اوج این گفت وگوهای توحیدی معنوی است و به همین لحاظ، پس از نگارش، نزد خواص، مقبولیت تام یافته و مورد توجه آنان قرار گرفته است؛ به حدی که افزون بر 20 شرح بر آن نوشته شده است، اما از آن میان، «راز دل» جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. این شرح، تقریر بیانات مرحوم علامه طباطبایی در جلسات اخلاقی - عرفانی است که نویسنده سالیان دراز در این جلسات شرکت جسته و از آن فیض برده اند. نخست ابیات «گلشن راز» توسط نگارنده خوانده می شد و آن گاه علامه طباطبایی پیرامون ابیات خوانده شده، بیاناتی ایراد می نمودند و نویسنده، عین بیانات علامه را به کتابت درمی آورند و در تحریر مجدد، در مواردی که حضرت علامه بیانی نداشتند و یا بیان ایشان، نیاز به توضیح داشت، توضیحاتی را افزوده اند .
امتیاز این شرح، در شخصیت منحصربه فرد علامه طباطبایی است که بر تطبیق بیانات عرفانی بر کتاب و سنت، اصرار می ورزیدند؛ بدین سان، این شرح، تطبیق عرفان نظری و عملی، بر بیانات قرآن و حدیث است که دو استاد برجسته؛ یعنی علامه طباطبایی و شاگرد ممتاز ایشان، نگارنده شرح، عهده دار آن شده اند .
افزون بر این، ایجاز این شرح، در عین گویایی و نیز به صورت گفتاری بودن آن، که درعین حال با رعایت زبان نگارش تدوین شده است و خواننده را به فضای جلسات اخلاقی - عرفانی علامه طباطبایی می برد، بر حسن آن افزوده است .
از آنجا که به نظر می رسیده علامه، بنا بر دلایلی، بخشی از ابیات اوایل «گلشن راز» را به اجمال گذرانده اند و نیز قسمتی از ابیات دیوان، به خصوص ابیات پایانی را توضیح نداده اند، جناب سعادت پرور، قسمت اول و آخر را نیز بر اساس برداشتی که از توضیحات علامه در بیان حقایق این رساله داشتند، استفاده نموده و شرح داده است، لذا برای جلوگیری از خلط بین بیانات علامه با توضیحات ایشان، بیانات علامه، با لفظ «استاد» و توضیحات ایشان، با لفظ «تلمیذ» ذکر شده است .
توجه به جایگاه و ارزش والای «گلشن راز»، اهمیت و ارزش شروح آن، مخصوصا «راز دل» را روشن می نماید. جذابیت عشق به محبوب حقیقی، سیر و سلوک را آسان جلوه داده و انسان با خیال آسوده، در آن راه گام می نهد، ولی دیری نمی پاید که این دریای خروشان، با صدها موج آتشین، آهنگ سوختن هستی او را می کند. اینجاست که دست نیاز به سوی راهنمایان طریق گشوده و برای ادامه راه، از آنان استمداد می کند. عارفان برجسته این نیاز طالبان معرفت را احساس کرده و کتاب ها و مقالات متعددی در پاسخ گویی به این گونه پرسش های معنوی، علمی و عملی سالکان، با نظم و نثر به رشته تحریر درآورده اند .
پرسش هایی که توسط «امیر حسینی هروی»، از عرفای قرن هفتم و هشتم هجری به نظم کشیده شده و پایه و اساس سرودن مثنوی بی نظیر و شورانگیز «گلشن راز» گردیده، نقطه اوج این گفت وگوهای توحیدی معنوی است و به همین لحاظ، پس از نگارش، نزد خواص، مقبولیت تام یافته و مورد توجه آنان قرار گرفته است؛ به حدی که افزون بر 20 شرح بر آن نوشته شده است، اما از آن میان، «راز دل» جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. این شرح، تقریر بیانات مرحوم علامه طباطبایی در جلسات اخلاقی - عرفانی است که نویسنده سالیان دراز در این جلسات شرکت جسته و از آن فیض برده اند. نخست ابیات «گلشن راز» توسط نگارنده خوانده می شد و آن گاه علامه طباطبایی پیرامون ابیات خوانده شده، بیاناتی ایراد می نمودند و نویسنده، عین بیانات علامه را به کتابت درمی آورند و در تحریر مجدد، در مواردی که حضرت علامه بیانی نداشتند و یا بیان ایشان، نیاز به توضیح داشت، توضیحاتی را افزوده اند .
امتیاز این شرح، در شخصیت منحصربه فرد علامه طباطبایی است که بر تطبیق بیانات عرفانی بر کتاب و سنت، اصرار می ورزیدند؛ بدین سان، این شرح، تطبیق عرفان نظری و عملی، بر بیانات قرآن و حدیث است که دو استاد برجسته؛ یعنی علامه طباطبایی و شاگرد ممتاز ایشان، نگارنده شرح، عهده دار آن شده اند .
افزون بر این، ایجاز این شرح، در عین گویایی و نیز به صورت گفتاری بودن آن، که درعین حال با رعایت زبان نگارش تدوین شده است و خواننده را به فضای جلسات اخلاقی - عرفانی علامه طباطبایی می برد، بر حسن آن افزوده است .
از آنجا که به نظر می رسیده علامه، بنا بر دلایلی، بخشی از ابیات اوایل «گلشن راز» را به اجمال گذرانده اند و نیز قسمتی از ابیات دیوان، به خصوص ابیات پایانی را توضیح نداده اند، جناب سعادت پرور، قسمت اول و آخر را نیز بر اساس برداشتی که از توضیحات علامه در بیان حقایق این رساله داشتند، استفاده نموده و شرح داده است، لذا برای جلوگیری از خلط بین بیانات علامه با توضیحات ایشان، بیانات علامه، با لفظ «استاد» و توضیحات ایشان، با لفظ «تلمیذ» ذکر شده است .