[ویکی فقه] مقاله قصد آن دارد تا بر مبنای روشی کیفی و توصیفی و با الهام از آموزه های اسلام و مکتب تشیع، سبک ایده آل زندگی اسلامی را ارائه داده و رابطه بین هویت اسلامی و سبک زندگی اسلامی را بیان کند.
امروزه بحث هویت و مسائل مربوط به آن از مهم ترین دغدغه های افراد و مسئولان اجرایی جامعه است. بحران هویت، تعارض هویت، تغییر هویت و مشکلات ناشی از آنها، از جمله مسائلی است که در صورت دست نیافتن به هویتی صحیح و متناسب با ارزش ها و هنجارهای مورد قبول جامعه، افراد با آن روبه رو و کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد. از مهم ترین ابعاد هویت، هویت دینی است، دین (در اینجا مشخصاً دین اسلام) به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه های تمدن بشری، نقش اساسی در تکوین هویت انسان ها دارد. همان طور که دین تمام ابعاد نگرشی و رفتاری افراد را تحت تأثیر خویش قرار می دهد، دستیابی به هویت دینی بر مبنای آموزه های الهی نیز، در ادامه تمام زوایه های زندگی فردی و جمعی افراد را هدایت و به اصطلاح سبک زندگی خاصی را به وجود می آورد. امروزه پذیرش و گسترش سبک زندگی غربی از مهم ترین مشکلات جوامع در حال توسعه و اسلامی است که همین امر خود سبب شکل گیری بسیاری از نگرش ها و رفتارهای غیراسلامی شده است. از اینرو، با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین سبک زندگی و هویت دینی، در این مقاله قصد آن داریم تا بر مبنای روشی کیفی و توصیفی و با الهام از آموزه های اسلام و مکتب تشیع، سبک ایده آل زندگی اسلامی را ارائه داده و کیفیت ارتباط آن را با مفهوم هویت دینی، تحلیل و بررسی کنیم.
مقدمه
امروزه متناسب با پیشرفت و ترقی بشر در حوزه های مختلف علمی، موضوع هویت و مسائل مربوط به آن نزد اندیشه ورزان علوم اجتماعی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. بحران هویت، تعارض هویت، دوگانگی شخصیت و... از جمله مهم ترین مسائلی است که ناظر به بحث هویت، کانون تفکر محققان را به خود اختصاص داده است. در جامعه شناسی، واژه هویت به معنای چه کسی بودن و حس شناساندن خود است که یک سلسله عناصر فرهنگی و تاریخی را در فرد یا یک گروه انسانی تحریک می کند. دین -که در این مقاله مراد از آن خاصه دین اسلام است- به عنوان یکی از مؤلفه های اساسی تمدن بشری، نقشی مهم در تکوین هویت انسان ها و هدایت رفتارهای افراد به سمت هدفی خاص دارد. مذهب به عنوان یکی از مهم ترین ارکان زندگی، نقش مهمی بر شکل گیری هویت و نوع منش و کیفیت زندگی افراد دارد. از سوی دیگر، تحولات علمی و تکنولوژیکی همچنین باعث شده تا شیوه های جدیدی از الگوی سبک زندگی و نحوه ی کنش در حوزه مسائل مربوط به خانواده و محیط جامعه شکل بگیرد. بحث در رابطه با سبک زندگی و آداب اسلامی در عرصه زندگی فردی و اجتماعی، از مباحث بسیار ضروری جامعه کنونی ما است. هر جامعه ای زمانی می تواند محصول و ثمره ی جهان بینی و ایدئولوژی خود را به دیگران نشان دهد که روش زندگی اجتماعی او متناسب با باورها و ارزش هایش شکل گرفته باشد. اگر بنا باشد ما در نظم جهان الگوی جدیدی را پی ریزی کنیم، باید همان طور که می اندیشیم، زندگی کنیم. با کمال افسوس ما نتوانسته ایم میان باورهای بنیادین و ارزش های اصیل اسلامی که قوام دهنده هویت دینی افراد جامعه است از یک طرف و سبک زندگی خود در حوزه های مختلف اجتماعی، ارتباطی معنادار ایجاد کنیم.روش زندگی ما با آن که مسلمان هستیم، در موارد قابل توجهی متأثر از آداب و رسوم غیراسلامی و به معنای دیگر ضد اسلامی است. غفلت از سبک زندگی می تواند خسارات جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد کند. وقتی مردم نتوانند میان شیوه زندگی خود و باورها و ارزش هایشان ارتباط برقرار کنند، پس از گذشت زمان این امکان وجود دارد که از باورهایشان دست بشویند و آن را ناکارآمد تلقی نمایند. به عبارت دیگر، تحقیقات صورت گرفته پیرامون مفهوم سبک زندگی نشان می دهد که اغلب تعریف های موجود از سبک زندگی بر مبنای شاخص های تئوری غرب بنا شده و بدین سبب نتیجه بدست آمده نیز برخواسته از الگوی سبک زندگی جوامع غربی است. به عبارتی بهتر، زمانی که بنا بر تحقیقی از نوع پیمایش، این نکته روشن می شود که بین سبک زندگی و جنسیت رابطه معناداری وجود دارد، مبنای تعریف عملیاتی محقق از سبک زندگی مبتنی بر شاخصه های سبک زندگی جوامع غربی قوام گرفته که وی عین همان را در جامعه خویش پیاده کرده و حال ادعا می کند که سبک زندگی با توجه به جنسیت افراد متفاوت است. بنابراین پر واضح است که در ارتباط با مفهوم سبک زندگی - به مانند سایر مفاهیم جامعه شناسانه - ما دچار خلأ تعریف عملیاتی با توجه به بستر جامعه هدف هستیم، از مهم ترین مفاهیم جامعه شناختی که در این ارتباط مستلزم بومی سازی است، مفهوم مهم و استراتژیک «سبک زندگی» است. مفهوم سبک زندگی از یکسو متغیری تأثیر گذار بر موضوعات مختلف است و از سوی دیگر، تحت تأثیر عوامل مختلف تغییر می پذیرد؛ بدین جهت در این مقاله سعی بر آن شده است تا ابتدا بر مبنای تئوری های غرب به شناخت و بررسی مفهوم سبک زندگی بپردازیم و در ادامه با توجه به بستر فرهنگی جامعه ی خویش، مدلی از سبک زندگی ایده آل در مکتب اسلام را ارائه دهیم و در نهایت، نیز به بررسی رابطه بین هویت مذهبی - به عنوان یکی از مفاهیم استراتژیک علم جامعه شناسی - با سبک زندگی ایده آل اسلامی به لحاظ تئوری بپردازیم.
هویت دینی
هویت مجموعه معانی است که چگونه بودن را در خصوص نقش های اجتماعی به فرد القا می کند و یا وضعیتی است که به فرد می گوید او کیست و مجموعه معانی را برای فرد تولید می کند که مرجع کیستی او را تشکیل می دهند. هویت دینی از مهم ترین زیر شاخه های هویت است که متضمن سطحی از دینداری است که با مای جمعی یا همان اجتماع دینی مقاربه دارد. هویت دینی نشان دهنده احساس تعلق به دین و جامعه دینی است. هویت دینی در واقع همان آثار و عوارض ناشی از حمل دین بر فرد است. به تعبیری بهتر با پذیرش دین به عنوان اصل اعتقادی، تعهد و احساس تعلق به آن، در زندگی و وجوه مختلف حیات فرد پرهیزگار تغییرات و نتایج مهمی حاصل می شود که همان هویت دینی است.
پیامدهای بحران هویت دینی
...
امروزه بحث هویت و مسائل مربوط به آن از مهم ترین دغدغه های افراد و مسئولان اجرایی جامعه است. بحران هویت، تعارض هویت، تغییر هویت و مشکلات ناشی از آنها، از جمله مسائلی است که در صورت دست نیافتن به هویتی صحیح و متناسب با ارزش ها و هنجارهای مورد قبول جامعه، افراد با آن روبه رو و کیفیت زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد. از مهم ترین ابعاد هویت، هویت دینی است، دین (در اینجا مشخصاً دین اسلام) به عنوان یکی از مهم ترین مؤلفه های تمدن بشری، نقش اساسی در تکوین هویت انسان ها دارد. همان طور که دین تمام ابعاد نگرشی و رفتاری افراد را تحت تأثیر خویش قرار می دهد، دستیابی به هویت دینی بر مبنای آموزه های الهی نیز، در ادامه تمام زوایه های زندگی فردی و جمعی افراد را هدایت و به اصطلاح سبک زندگی خاصی را به وجود می آورد. امروزه پذیرش و گسترش سبک زندگی غربی از مهم ترین مشکلات جوامع در حال توسعه و اسلامی است که همین امر خود سبب شکل گیری بسیاری از نگرش ها و رفتارهای غیراسلامی شده است. از اینرو، با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین سبک زندگی و هویت دینی، در این مقاله قصد آن داریم تا بر مبنای روشی کیفی و توصیفی و با الهام از آموزه های اسلام و مکتب تشیع، سبک ایده آل زندگی اسلامی را ارائه داده و کیفیت ارتباط آن را با مفهوم هویت دینی، تحلیل و بررسی کنیم.
مقدمه
امروزه متناسب با پیشرفت و ترقی بشر در حوزه های مختلف علمی، موضوع هویت و مسائل مربوط به آن نزد اندیشه ورزان علوم اجتماعی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است. بحران هویت، تعارض هویت، دوگانگی شخصیت و... از جمله مهم ترین مسائلی است که ناظر به بحث هویت، کانون تفکر محققان را به خود اختصاص داده است. در جامعه شناسی، واژه هویت به معنای چه کسی بودن و حس شناساندن خود است که یک سلسله عناصر فرهنگی و تاریخی را در فرد یا یک گروه انسانی تحریک می کند. دین -که در این مقاله مراد از آن خاصه دین اسلام است- به عنوان یکی از مؤلفه های اساسی تمدن بشری، نقشی مهم در تکوین هویت انسان ها و هدایت رفتارهای افراد به سمت هدفی خاص دارد. مذهب به عنوان یکی از مهم ترین ارکان زندگی، نقش مهمی بر شکل گیری هویت و نوع منش و کیفیت زندگی افراد دارد. از سوی دیگر، تحولات علمی و تکنولوژیکی همچنین باعث شده تا شیوه های جدیدی از الگوی سبک زندگی و نحوه ی کنش در حوزه مسائل مربوط به خانواده و محیط جامعه شکل بگیرد. بحث در رابطه با سبک زندگی و آداب اسلامی در عرصه زندگی فردی و اجتماعی، از مباحث بسیار ضروری جامعه کنونی ما است. هر جامعه ای زمانی می تواند محصول و ثمره ی جهان بینی و ایدئولوژی خود را به دیگران نشان دهد که روش زندگی اجتماعی او متناسب با باورها و ارزش هایش شکل گرفته باشد. اگر بنا باشد ما در نظم جهان الگوی جدیدی را پی ریزی کنیم، باید همان طور که می اندیشیم، زندگی کنیم. با کمال افسوس ما نتوانسته ایم میان باورهای بنیادین و ارزش های اصیل اسلامی که قوام دهنده هویت دینی افراد جامعه است از یک طرف و سبک زندگی خود در حوزه های مختلف اجتماعی، ارتباطی معنادار ایجاد کنیم.روش زندگی ما با آن که مسلمان هستیم، در موارد قابل توجهی متأثر از آداب و رسوم غیراسلامی و به معنای دیگر ضد اسلامی است. غفلت از سبک زندگی می تواند خسارات جبران ناپذیری بر پیکره جامعه وارد کند. وقتی مردم نتوانند میان شیوه زندگی خود و باورها و ارزش هایشان ارتباط برقرار کنند، پس از گذشت زمان این امکان وجود دارد که از باورهایشان دست بشویند و آن را ناکارآمد تلقی نمایند. به عبارت دیگر، تحقیقات صورت گرفته پیرامون مفهوم سبک زندگی نشان می دهد که اغلب تعریف های موجود از سبک زندگی بر مبنای شاخص های تئوری غرب بنا شده و بدین سبب نتیجه بدست آمده نیز برخواسته از الگوی سبک زندگی جوامع غربی است. به عبارتی بهتر، زمانی که بنا بر تحقیقی از نوع پیمایش، این نکته روشن می شود که بین سبک زندگی و جنسیت رابطه معناداری وجود دارد، مبنای تعریف عملیاتی محقق از سبک زندگی مبتنی بر شاخصه های سبک زندگی جوامع غربی قوام گرفته که وی عین همان را در جامعه خویش پیاده کرده و حال ادعا می کند که سبک زندگی با توجه به جنسیت افراد متفاوت است. بنابراین پر واضح است که در ارتباط با مفهوم سبک زندگی - به مانند سایر مفاهیم جامعه شناسانه - ما دچار خلأ تعریف عملیاتی با توجه به بستر جامعه هدف هستیم، از مهم ترین مفاهیم جامعه شناختی که در این ارتباط مستلزم بومی سازی است، مفهوم مهم و استراتژیک «سبک زندگی» است. مفهوم سبک زندگی از یکسو متغیری تأثیر گذار بر موضوعات مختلف است و از سوی دیگر، تحت تأثیر عوامل مختلف تغییر می پذیرد؛ بدین جهت در این مقاله سعی بر آن شده است تا ابتدا بر مبنای تئوری های غرب به شناخت و بررسی مفهوم سبک زندگی بپردازیم و در ادامه با توجه به بستر فرهنگی جامعه ی خویش، مدلی از سبک زندگی ایده آل در مکتب اسلام را ارائه دهیم و در نهایت، نیز به بررسی رابطه بین هویت مذهبی - به عنوان یکی از مفاهیم استراتژیک علم جامعه شناسی - با سبک زندگی ایده آل اسلامی به لحاظ تئوری بپردازیم.
هویت دینی
هویت مجموعه معانی است که چگونه بودن را در خصوص نقش های اجتماعی به فرد القا می کند و یا وضعیتی است که به فرد می گوید او کیست و مجموعه معانی را برای فرد تولید می کند که مرجع کیستی او را تشکیل می دهند. هویت دینی از مهم ترین زیر شاخه های هویت است که متضمن سطحی از دینداری است که با مای جمعی یا همان اجتماع دینی مقاربه دارد. هویت دینی نشان دهنده احساس تعلق به دین و جامعه دینی است. هویت دینی در واقع همان آثار و عوارض ناشی از حمل دین بر فرد است. به تعبیری بهتر با پذیرش دین به عنوان اصل اعتقادی، تعهد و احساس تعلق به آن، در زندگی و وجوه مختلف حیات فرد پرهیزگار تغییرات و نتایج مهمی حاصل می شود که همان هویت دینی است.
پیامدهای بحران هویت دینی
...
wikifeqh: رابطه_هویت_و_سبک_زندگی