روانه شناسی[ ۱] یا رِئولوژی ( به فرانسوی: Rhéologie ) علم جریان و تغییر شکل جریان ها که برهمکنش بین نیروها، تغییر شکل و زمان را توصیف می کند. رئولوژی از واژه رئوس ( Rheos ) که واژه ای یونانی به معنای جریان است، اقتباس شده است. رئولوژی برای تمام مواد از گازها تا مایعات کاربردی است. علم رئولوژی حدود یک قرن سابقه دارد که برای اولین بار به علت نیاز به توصیف خواص سیالات ( fluides ) مطرح شد. اگر چسبندگی یا ویسکوزیته ( viscosité ) مقاومت در برابر جریان و الاستیسیته ( élasticité ) ساختار و پایداری ابعادی ماده را معرفی کند، می توان گفت که رئولوژی در واقع رفتار ویسکوز و الاستیک سیستم ها را به صورت مجزا و در ارتباط با یکدیگر بررسی می کند. سیالات را به طور کلی می توان به سیال نیوتنی و سیال غیر نیوتونی ( non newtoniens ) مستقل از زمان، غیرنیوتونی وابسته به زمان و ویسکوالاستیک ( viscoélastique ) طبقه بندی کرد که جریان شناسی سیالات غیرنیوتونی و ویسکوالاستیک وظیفه خطیر دانش رئولوژی است. [ ۱]
طبقه بندی مواد از لحاظ رئولوژی:
مواد ویسکوز موادی هستند که با اعمال تنش، تغییر شکل داده و با برداشتن تنش به حالت اولیه بازنمی گردند و در حقیقت کل انرژی وارده را تلف می کنند و به دو دسته نیوتنی و غیرنیوتنی تقسیم بندی می شوند.
• سیال ویسکوز نیوتنی: در این نوع سیالات تنش با سرعت تغییر شکل به صورت خطی متناسب است.
• سیال ویسکوز غیر نیوتنی: در این نوع سیالات، ویسکوزیته به صورت تابعی از تغییر شکل برشی است و تنش با سرعت برشی به صورت خطی تغییر نمی کند. سیالاتی که در آ نها ویسکوزیته با افزایش سرعت برشی کاهش پیدا می کند سیالات شبه پلاستیک و سیالاتی که در آن ها ویسکوزیته با افزایش سرعت برشی افزایش می یابد را سیالات دیلاتنت می نامند. سیالات پلیمری اغلب از خود رفتاری شبه پلاستیک نشان می دهند.
مواد صد در صد الاستیک موادی هستند که وقتی تحت تنش قرار می گیرند، تغییر شکل داده و با حذف تنش، به حالت اولیه بازمی گردند به عبارت ساده تر کل انرژی وارده را در خود ذخیره می کنند.
موادی هستند که رفتاری بین مواد صددرصد ویسکوز و صددرصد الاستیک دارند این مواد در حالت مذاب کل انرژی را تلف نمی کنند و در حالت جامد نیز کل انرژی را ذخیره می کنند. این خاصیت باعث ایجاد پدیده ای چون تورم دای ( Die swelling ) عملیات اکسترودر می شود. البته این تورم مذاب در خروج از دای، دائمی و همیشگی نیست، بلکه با گذشت زمان سیال به حالت قبلی بازمی گردد به این دلیل خواص مواد ویسکوالاستیک به زمان و تاریخچه تغییرشکل مواد بستگی دارد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفطبقه بندی مواد از لحاظ رئولوژی:
مواد ویسکوز موادی هستند که با اعمال تنش، تغییر شکل داده و با برداشتن تنش به حالت اولیه بازنمی گردند و در حقیقت کل انرژی وارده را تلف می کنند و به دو دسته نیوتنی و غیرنیوتنی تقسیم بندی می شوند.
• سیال ویسکوز نیوتنی: در این نوع سیالات تنش با سرعت تغییر شکل به صورت خطی متناسب است.
• سیال ویسکوز غیر نیوتنی: در این نوع سیالات، ویسکوزیته به صورت تابعی از تغییر شکل برشی است و تنش با سرعت برشی به صورت خطی تغییر نمی کند. سیالاتی که در آ نها ویسکوزیته با افزایش سرعت برشی کاهش پیدا می کند سیالات شبه پلاستیک و سیالاتی که در آن ها ویسکوزیته با افزایش سرعت برشی افزایش می یابد را سیالات دیلاتنت می نامند. سیالات پلیمری اغلب از خود رفتاری شبه پلاستیک نشان می دهند.
مواد صد در صد الاستیک موادی هستند که وقتی تحت تنش قرار می گیرند، تغییر شکل داده و با حذف تنش، به حالت اولیه بازمی گردند به عبارت ساده تر کل انرژی وارده را در خود ذخیره می کنند.
موادی هستند که رفتاری بین مواد صددرصد ویسکوز و صددرصد الاستیک دارند این مواد در حالت مذاب کل انرژی را تلف نمی کنند و در حالت جامد نیز کل انرژی را ذخیره می کنند. این خاصیت باعث ایجاد پدیده ای چون تورم دای ( Die swelling ) عملیات اکسترودر می شود. البته این تورم مذاب در خروج از دای، دائمی و همیشگی نیست، بلکه با گذشت زمان سیال به حالت قبلی بازمی گردد به این دلیل خواص مواد ویسکوالاستیک به زمان و تاریخچه تغییرشکل مواد بستگی دارد.
wiki: رئولوژی