ذکر دایمی

[ویکی فقه] انسان باید خدا را در همه حال حاضر و ناظر بر اعمال خود بداند و لحظه ای از یادش غافل نشود. در قرآن کریم نیز خداوند مهربان یاد دایمیش را به بندگان گوشزد می کند. «یا ایّ ها الّذین امنوا اذکرا الله ذکراً کثیراً؛ و سبّحوه بکرةً و اصیلاً؛ ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را بسیار یاد کنید و صبح و شام او را تسبیح نمایید.»
صاحب المیزان می فرماید: کلمه ذکر در مقابل نسیان (فراموشی) به معنای به یاد داشتن است و آن عبارت است از اینکه آدمی نیروی ادراک خود را متوجّه یاد شده کند، حالا یا به اینکه نام آن را ببرد و یا صفات او را به زبان جاری کند خلاصه چیزی به زبان بگوید که حکایت از آن مذکور کند، این یکی از مصادیق ذکر است (و گرنه مصداق مهم تر از آن این است که در قلب به یاد او باشی).
مراد از تسبیح
همان گونه که از سیاق آیات به خوبی بر می آید منظور از تسبیح خداوند در هر صبح و شام همان دوام تسبیح است و ذکر خصوص این دو وقت به عنوان آغاز و پایان روز می باشد و اینکه بعضی آن را به نماز صبح و عصر یا مانند آن تفسیر کرده اند باز از قبیل ذکر مصداق است.علامه طباطبایی نیز می گوید: کلمه تسبیح به معنای منزّه داشتن است و این کلمه نیز مانند کلمه ذکر بستگی به لفظ ندارد هر چند تسبیح به لفظ یعنی گفتن سبحان الله، که آن هم یکی از مصادیق تسبیح است (و گرنه تسبیح در دل از آن مهمّ تر است).
ضرورت ذکر کثیر
سخن از وظایف سنگین پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله) در مقام تبلیغ رسالت بود، در آیات مورد بحث برای فراهم آوردن زمینه این تبلیغ و گسترش دامنه آن در تمام محیط بخشی از وظایف مؤمنان را بیان می کند.روی سخن را به همه آن ها کرده چنین می گوید: (ای کسانی که ایمان آورده اید خدا را فراوان یاد کنید.) و صبح و شام او را تسبیح و تنزیه نمایید.آری چون عوامل غفلت در زندگی مادی بسیار فراوان و تیرهای وسوسه شیاطین از هر سو به طرف انسان پرتاب می گردد برای مبارزه با آن راهی جز (ذکر کثیر) نیست. (ذکر کثیر) به معنی واقعی کلمه یعنی (توجّه با تمام وجود به خداوند) نه تنها با زبان و لقلقه لسان.ذکر کثیری که در همة اعمال انسان پرتو افکن باشد و نور و روشنایی بر آن ها بپاشد.
اهمیت یاد خدا
...