لغت نامه دهخدا
ذوفضل. [ ف َ ] ( ع ص مرکب ) خداوند فضل. خداوند بخشایش : ولکن اﷲ ذوفضل علی العالمین. ( قرآن 2 / 251 ). در ترجمه آن ابوالفتوح رازی آرد: ولکن خدای خداوند فضل است بر جهانیان و در تفسیر آن گوید: و خدای عز و جل خداوند فضل و کرم رحمت است بر جهانیان آنانکه مستحق اند و آنانکه مستحق نه اند از آنجا که رحمت او واسع است بر مؤمن و کافر و برّ و فاجر ( تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 434 ) و باز در سوره آل عمران آیه 152 آمده است : واﷲ ذوفضل علی المؤمنین ، و خدای خداوند بخشایش است بر مؤمنان. ( تفسیر ابوالفتوح ج 1 ص 665 ) و در تفسیر آن گوید: و خدای تعالی خداوند فضل و احسان است بر مؤمنان. ( ص 668 ) و در همان سوره ضمن آیه 174 آمده است : واﷲ ذوفضل عظیم. و خدای خداوند بخشایش تمام است. ( تفسیر ابوالفتوح ص 680 ) و در صفحه 691 در تفسیر آن گوید: و خدای جل جلاله خداوند فضل و نعمت بزرگ است. همچنان که ملاحظه شد در سه جای قرآن کریم «ذوفضل » و در چهار موضع «لذوفضل » آمده که اینک آیات آنها را ذیلا می آوریم. اِن اﷲ لذو فضل َ علی الناس و لکن اکثرالناس لایشکرون. ( قرآن 2 / 243 ). و در سوره یونس ضمن آیه 60 نیز همین عبارت آمده است : بدرستی که هر آینه خداوند فضل است بر مردمان ولیکن بیشتر ایشان شکر نمیگذارند. ( تفسیر ابوالفتوح ج 3 ص 430 ). و در تفسیر آن گوید: خدای خداوند فضل و افضال و نعمت است و آنچه بر ایشان آمد از وبال عقوبت هم از فعل ایشان است و از کردار ایشان ولیکن بیشتر مردمان این ندانند از آنجا که اندیشه نکرده باشند و شکر نعمت او نکنند ( ج 3 ص 2 ). و در سوره النمل آیه 73 آمده است : و ان ربک لذو فضل علی الناس و لکن اکثرهم لایشکرون. ترجمه آن چنین است ؛ و بتحقیق پروردگار تو هر آینه صاحب بخشش است بر مردم ولیکن بیشتر آنها شکر نمیگذارند. ( تفسیر ابوالفتوح ج 4 ص 169 ). و در تفسیر آن گوید: و خدای تو ای محمد خداوند فضل و رحمت است بر مردمان ولیکن بیشترینه ایشان شکر نمی گذارند. ( ایضاً ص 174 ). و در سوره المؤمن آیه 61 آمده است ؛ان اﷲ لذو فضل علی الناس و لکن اکثر الناس لایشکرون ؛ بدرستی که خدا هر آینه صاحب افزونی است بر مردم ولیکن بیشتر مردم شکر نمیکنند. ( ابوالفتوح ج 4 ص 525 ) و در صفحه 529 تفسیر آنرا بدینسان گوید: خدای تعالی خداوند فضل و احسان و نعمت است بر مردمان ولیکن بیشترمردمان شکر نعمت او نمیکنند. و در سوره هود آیه 3ذی فضل آمده است : و یؤت ِ کل ذی فضل ِ فَضلَه. و بدهدهر صاحب افزونی را افزونیش ( تفسیر ابوالفتوح ج 3 ص 54 ). و در تفسیر آن گوید: و بدهد هر خداوند فضلی را فضلش یعنی هر نفسی را جزایش محتمل است نعمت و رزق دنیا را و جزا و ثواب قیامت را، اول بروفق مصلحت و حکمت و دوم بر حسب استحقاق و معدلت. ( همان کتاب ص 56 ).