ذورؤیتین

لغت نامه دهخدا

ذورؤیتین. [ رُءْ ی َ ت َ ] ( ع ص مرکب ، اِ مرکب ) کلامی است که بی رعایت نقاط در دو زبان معنی بخشد. ( آنندراج. از رساله عبدالواسع ). و صاحب کشاف اصطلاحات الفنون در ذیل کلمه مضمون گوید: مضمون اللغتین ، نزد بلغا آن است که کاتب یا شاعر کلامی آرد که متضمن دو لغت باشد یعنی در دو زبان توان خواند. مثال شعر:
بهای خان َ داری با بها کن
هوا داری و نادانی رها کن.
معنی فارسی ظاهر است اما معنی عربی این که بها نام شخصی است مضاف بسوی یاء متکلم یعنی بهای من خان َ داری یعنی خیانت کرد در سرای من ، بابها کن ، یعنی بر در سرای من باش ، هواء داری ، یعنی فرود آمد در سرای من. و نادانی ، یعنی ندا کرد مرا، رها کن ، یعنی پس سرای باش. کذافی مجمع الصنایع و امیرخسرو دهلوی قدس سره این را بذی الرؤیتین مسمی ساخته و فرق میان این و میان ذوالمعنیین غامض آن است که اینجا تمام ترکیب متضمن دو لغت است و آنجا تضمن در لغت یک لفظ است چنانکه در جامعالصنایع گفته. ( کشاف اصطلاحات الفنون ص 896 ).

پیشنهاد کاربران