ذلقی

از قدیم تا کنون باب اصیل زلکی هم از نظر وسعت سرزمین و هم از نظر جمعیت و تعداد تیره یکی از بزرگترین باب های ایل بختیاری بوده است.
زلکی ها به گویش بختیاری تکلم می کنند و پوشش و فرهنگ آنها نیز مثل دیگر لرهای بختیاری است.
هر زلکی همیشه به ایرانی بودن و لُر بودن و بختیاری بودن و زلکی بودن خود افتخار می کند و حداقل نام ۱۵ پشت پدری خود را می داند و در آنها اسامی خانوادگی اصیل آریایی و ایرانی زیاد استفاده شده است.
طبق برخی از نسخ کتاب تاریخ گزیده مستوفی و منتخب التواریخ معینی و تذکره شیخ ورگمت در قرن ۴ تا ۸ هجری:
زلکی یکی از کهن ترین قبایل لُر بزرگ بوده که نام آن در کنار نام های آسترکی و راکی و. . . آمده است و طبق همین اسناد در سرزمین لُر قدمتی هزارساله دارد.
دمورگان در سفرنامه اش به ایران هنگام بازدید از زلکی ها گفته که این مردم شباهت زیادی به هخامنشیان دارند.
نام باستانی زلکی به معنی آتش و روشنایی است که برخی نیز برای این نام معنی کمیاب را هم آورده اند.
مردمان غیور و شجاع زلکی در طول تاریخ قوم لر در کنار دیگر برادران بختیاری خود در مقابل دشمنان رشادت های زیادی از خود نشان داده اند از جمله؛ جنگ با افغانها و با روس ها و با مغول ها و با قاجارها و با افشارها و دفاع مقدس و انقلاب مشروطه و. . . .
سیاست حکومت ها در بسیاری از دوره ها ایل زلکی را مثل دیگر لرها به حاشیه برده است.
در کنار شجاعت مردان و زنان غیور و نجیب زلکی وجود کوه های صعب العبور سبب شده که در گذشته هیچ بیگانه ای وارد بخش زلقی نشود.
زلکی ها در طول تاریخ هیچگاه زیر بار زور نرفته اند و در بسیاری از دوره ها به حکومت ها مالیات نداده اند.
از بزرگان نام آور زلکی می توان به علیمُراد شاه لیرکی بختیاری رقیب پرقدرت نادرشاه افشار اشاره کرد.
همچنین علیقُلی خان تاجمیری زلقی فاتح خمین و محلات و دلیجان و اراک و فراهان و خنداب و شازند و گلپایگان و خوانسار و میمه و کاشان و قم یکی دیگر از بزرگان ایل خوشنام زلکی است.
ضمناً ایل کهن و شریف زلکی به غیر از دو شخصیت مذکور در گذشته دارای بزرگان و خوانین و کلانتران و کدخدایان و سرداران بزرگ بسیاری بوده که نام آن بزرگ مردان همیشه در قلب ها زنده است.
در عهد صفویه که مردم انگشت شمار سواد داشتند شخصی به نام میرزا احمد زلقی کتب خطی را بازنویسی می کرد و نشان از وجود افراد با سواد زلکی در آن ایام دارد.
امروزه نیز ایل زلکی سرشار از انسان های موفق بسیاری در زمینه های علمی و هنری و سیاسی و ورزشی و نظامی در سطح کشور و خارج از� کشور است.
بخش پُربرکت و بکر زلقی سکونتگاه اصلی مردم زلکی است که در جنوب شهرستان الیگودرز_لرستان و مرکز سرزمین بختیاری قرار دارد و مرکز آن شهر الیگودرز است. وجود آبشارها و رودها و جنگل های بلوط و کوه ها و دره ها زیبایی خاصی به آن بخشیده این منطقه دارای پوشش گیاهی و جانوری فوق العاده ای است و کشاورزی و دامداری و پرورش ماهی و زنبورداری و. . . در آن رونق زیادی دارد. عدم وجود امکانات کافی باعث شده که مردم این بخش امروزه به شهرها و مناطق اطراف مهاجرت کنند.
بخش کهن و باستانی و پهناور زلقی دارای معادن و آثار باستانی بسیاری است همچنین از جاذبه های گردشگری آن می توان به امام زاده محمد ابن حسن، آبشار آب سفید، قبرستان تاریخی بَزنَوید، رود بختیاری، دریاچه تِمی و رشته کوه قالیکوه اشاره کرد.
محصولات کشاورزی این بخش عبارت است از گندم و نخود و برنج و بادام و. . . .
در حال حاضر آب شرب مناطقی از الیگودرز و خمین و گلپایگان و کاشان و قم از بخش زلقی تأمین می شود.
بخش زلقی شامل سه دهستان است و امروزه مردم زلکی به غیر از بخش حاصلخیز زلقی، در استان های لرستان و خوزستان و اصفهان و مرکزی و تهران و البرز و بختیاری و. . . سکونت دارند. در گذشته بخشی از مردم این ایل به مناطقی مانند استان های کرمان و ایلام و گیلان و خراسان و کشور افغانستان ( در فتح قلعه قندهار توسط بختیاری ها ) مهاجرت کردند یا تبعید شدند.
زَلِکی ها از قدیم در برخی از نقاط سرزمین بختیاری مالکیت هایی داشته اند از جمله منطقه بُربُرود در الیگودرز که در قدیم در یک دوره مالکان و ساکنان این منطقه زلکی ها شدند و سپس مجدداً به منطقه زَلَقی برگشتند.
از خصوصیات بارز ایل زلکی می توان به اتحاد و نجابت و شجاعت و غیرت و مهمان نوازی و خوش قبلی آنها اشاره کرد.
درود بر مردم اصیل و ریشه دار و سخت کوش زلکی که مانند ستاره ای در ایل بزرگ و نام آور بختیاری می درخشند.
تمام اطلاعات این مطلب براساس شواهد و واقعیات و اسناد و کتاب ها می باشد.
🔶نشر حداکثری🔶

بعدها بنا به دلایل سیاسی, کائدان تاج امیری پراکنده می شوند:
تیره های میر و میرشکار به نواحی مرودشت ، جم ، دیلم ، لامرد مهاجرت میکنند و در روستاهای مخلتفی ساکن می شوند.
تیره های اردشیر و اردوان به ماهور شولستان می روند
تیره های بهرام و شاپور و گودرز و مراد به نواحی ایذه ، چهارمحال ، الیگودرز ، درود ، دلفان و دهلران و حتی اصفهان میروند. . .
بنا به گفته مورخان، طایفه شول در ابتدا در لرستان ساکن بودند ( سال ۳۰۰ هجری قمری ) سپس به مناطقی از بختیاری و فارس و کهگیلویه و بویراحمد روی می آورند. امروزه نیمی از تاج امیری ها میان قبائل بختیاری ، لر و لک پراکنده گردیده اند. . .
گستره نام لرستان پیش از حکومت صفویان، سکونتگاه لرهای بختیاری، لرهای کهگیلویه و لرهای بویراحمدی را هم شامل می شد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام گذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد. این منطقه نیز در حکومت قاجاریان به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد. امروزه لرستان نام یکی از استان های غربی ایران است.